Διαγωγή κοσμία μέσα σε συνθήκες εγκλεισμού, με περισσότερες εξετάσεις και δώρα σε ΙΕΚ.
Ας αρχίσουμε ανάποδα ή με την κανονικότητα που έχει αποτυπωθεί ως εμπειρία χιλιάδων ημερών εκπαιδευτικής ιστορίας: με τρεις αράδες όλες κι όλες από τις 125 σελίδες με τα 98 άρθρα τού υπό διαβούλευση πολυνομοσχεδίου για την παιδεία: «Ο χαρακτηρισμός της διαγωγής μαθητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης αναγράφεται στους τίτλους σπουδών, συμπεριλαμβανομένων των απολυτηρίων, των αποδεικτικών απόλυσης και λοιπών αποδεικτικών και πιστοποιητικών σπουδών». Σωτήριον έτος 2020, επί κυβέρνησης ΝΔ, πρωθυπουργίας Κυριάκου Μητσοτάκη και υπουργού Παιδείας Νίκης Κεραμέως. Με τις λέξεις «διαγωγή κοσμιοτάτη», «διαγωγή κοσμία» ή «επίμεμπτη» αποτυπώνονται η παιδαγωγική πρακτική και ο κώδικας επιβολής συμπεριφοράς της κυβέρνησης σε σχολεία, πανεπιστήμια και… Εξάρχεια. Είναι το ιδεολογικό επίχρισμα με το οποίο η κυβέρνηση σπατούλαρε τις αντιεκπαιδευτικές ρυθμίσεις με ταξικό χαρακτήρα και την επιδίωξη επιχειρηματικών ομίλων να βάλουν πόδι στα σχολεία.
Ο φέλεκας (φάλαγγας, σαν να λέμε), η ράβδος, η «παιδαγωγική δύναμη του οφθαλμού» (το αγριοκοίταγμα αλλιώς) ήταν κάποτε μέθοδοι επαναφοράς της τάξης στο σχολείο. Και το «βιβλίο της αισχύνης» υπήρχε κάπου στη δεκαετία του 1880-90 στην Ελλάδα. Για να εγγράφεται σε αυτό η διαγωγή ως ηθικός στιγματισμός. Αναπαράγεται ο αυταρχισμός και η αναγραφή σε απολυτήριους τίτλους πάει κι έρχεται στο «νέο» σχολείο και πανεπιστήμιο των λίγων, της δήθεν αριστείας.
Δεν ήταν τυχαία η παράλειψη της υπουργού στο μήνυμα που απηύθυνε την 28η Οκτωβρίου 2020 να αναφέρει ότι οι Ελληνες πολέμησαν ενάντια στον φασισμό και τον ναζισμό. Ούτε το διαρκές αλληθώρισμα του υπουργείου στα ράσα και σε αντιλήψεις ακραίες και οπισθοδρομικές σε θέματα οικογένειας και αμβλώσεων. Μετά τη διαγωγή θα κρέμονται σαν απειλές οι ποδιές, τα πηλήκια και οι συμπεριφορές αλλοτινών εποχών. Επί ΝΔ δεν θα προταθεί για ανάγνωση βιβλίο του κομμουνιστή λογοτέχνη Ζήση Σκάρου. Για να μη θυμίζει ότι οι άτακτες και άτακτοι πιτσιρίκες και πιτσιρίκοι όλων των εποχών κάνουν βουτιά στο θυμικό της εφηβείας, όπως το 1995, γιατί ένα παιδί που έφτασε ως το ΣτΕ αρνιόταν «επιμόνως και χωρίς δικαιολογία» να απαγγείλει την προσευχή. Ο Ζήσης Απόστολος (Σκάρος) «απελύθη» με διαγωγή κοσμία, όντας στην Ε΄ Γυμνασίου στην Καβάλα το 193334, γιατί πρωτοστάτησε στη μαθητική απεργία (15/11/33). Αντίθετα, η υπουργός θα προτιμήσει να απονείμει βραβεία στη fake άριστη της NASA Ελένη Αντωνοπούλου.
Νομοσχέδιο καραντίνας
Οι επιλογές της Νίκης Κεραμέως και της κυβέρνησης είναι επιστροφή στο «γαλάζιο» μέλλον των νεοφιλελεύθερων επιλογών σε γραμμή ΕΕ και ΟΟΣΑ. Μέσα σε συνθήκες καραντίνας (όχι τυχαία) φέρνει το πολυνομοσχέδιο με αλλαγές σε όλο τον κορμό της εκπαίδευσης, χωρίς προηγούμενη διαβούλευση με φορείς, που δυσκολεύει τη φοίτηση, κατηγοριοποιεί τα σχολεία και τους μαθητές, αλλάζει εξεταζόμενα μαθήματα, αυτονομεί ενίοτε την ύλη από σχολείο σε σχολείο, φέρνει αλλαγές στα ΑΕΙ.
Είναι ενδεικτικό ότι:
• Για τα εξεταζόμενα μαθήματα των προαγωγικών εξετάσεων των μαθητών της Α΄ και Β΄ τάξης καθώς και των απολυτήριων εξετάσεων της Γ΄ λυκείου επιλέγονται υποχρεωτικά θέματα κατά το ήμισυ από Τράπεζα Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας που συστήνεται και λειτουργεί στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής.
• Ο μαθητής προάγεται ή απολύεται μόνο όταν έχει σε κάθε μάθημα ετήσια επίδοση τουλάχιστον δέκα ή γενικό μέσο όρο τουλάχιστον δεκατρία. Αν μάλιστα έχει βαθμό μικρότερο από δέκα σε περισσότερα από τέσσερα μαθήματα, θα επαναλαμβάνει την τάξη.
• Ο μέγιστος αριθμός στα νήπια – προνήπια είναι 24 ανά τμήμα, με δυνατότητα προσαύξησης κατά ποσοστό 10% με απόφαση του διευθυντή της σχολικής μονάδας. Από διθέσιο νηπιαγωγείο και άνω ο ελάχιστος αριθμός είναι 16.
• Τίθεται ανώτατο ηλικιακό όριο εγγραφής μαθητών στα ημερήσια επαγγελματικά λύκεια (ΕΠΑΛ) τα 17 έτη, αφήνοντας έξω όλους όσοι αναζητούν δεύτερη ευκαιρία στην εκπαίδευση.
• Δυσκολεύουν ακόμη και τις μετεγγραφές φοιτητών στα πανεπιστήμια καθώς ορίζεται «βάση μετεγγραφής», που είναι τα μόρια που προκύπτουν από τα μόρια της βάσης εισαγωγής κάθε τμήματος ΑΕΙ αφαιρώντας 2.750 μόρια. Επίσης, το «ατομικό εισόδημα» και το οικογενειακό εισόδημα προκύπτουν από τον μέσο όρο των τριών τελευταίων οικονομικών ετών.
• Αλλαγές και στην εκλογή πρυτανικών αρχών, καθώς θα διεξάγεται αποκλειστικά μέσω ηλεκτρονικής ψηφοφορίας. Στην εκλογή πρύτανη και αντιπρύτανη δεν θα συμμετέχουν καθόλου οι φοιτητές. Επίσης, η σύγκλητος θα καταρτίζει ενιαίο («παραταξιακό») ψηφοδέλτιο κάθε συνδυασμού με τον υποψήφιο πρύτανη και τους τέσσερις υποψήφιους αντιπρυτάνεις, καταργώντας τα ξεχωριστά ψηφοδέλτια μόνο για πρυτάνεις και μόνο για αντιπρυτάνεις.
Εξόργισε ακόμη και τη ΔΑΚΕ
Εντονη ήταν η αντίδραση κατά της ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας και από τις ομοσπονδίες δασκάλων (ΔΟΕ) και καθηγητών (ΟΛΜΕ), ενώ απέναντι στους χειρισμούς και στο νομοσχέδιο τάχθηκαν ακόμη και οι δυνάμεις της ΔΑΚΕ (ΝΔ) στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
«Καταγγέλλουμε το υπουργείο Παιδείας ευθέως ότι επιχειρεί να διαμορφώσει συνθήκες και περιεχόμενο σπουδών στο σχολείο με αντιδραστικό χαρακτήρα, πετώντας στον κάλαθο των αχρήστων κατακτήσεις για να επιβάλει τα νεοφιλελεύθερα σχέδια της κυβέρνησης» δηλώνει στο Documento o Θοδωρής Μαλαγάρης, καθηγητής, αντιπρόεδρος της ΟΛΜΕ. Επισημαίνει ότι η επιλογή του υπουργείου να το φέρει στο προσκήνιο εν μέσω πανδημίας συνιστά «μέγιστη περιφρόνηση προς εκπαιδευτικούς, μαθητές, γονείς, όλη την κοινωνία. Το κάνει σε μια περίοδο που τα σχολεία είναι κλειστά, έχουν ανασταλεί λόγω κορονοϊού δικαιώματα όπως της ελεύθερης μετακίνησης, του συνέρχεσθαι, έχουν γίνει δυσχερείς οι συνδικαλιστικές λειτουργίες. Δεν είναι αθώα η επιλογή του χρόνου. Γίνεται σκόπιμα για να μην έχει αντιδράσεις. Δεν προηγήθηκε καν στοιχειώδης διάλογος μεταξύ του υπουργείου Παιδείας και των συνδικάτων της εκπαίδευσης αλλά και ευρύτερα της ελληνικής κοινωνίας. Δεν υπάρχει ιστορικό προηγούμενο από τη μεταπολίτευση και μετά. Είναι έντονα αντιδημοκρατική ενέργεια».
Οι ρυθμίσεις που προωθούνται αλλάζουν την ουσία του σχολείου, λέει και προσθέτει: «Προσπαθούν να δημιουργήσουν δύο ταχυτήτων δημόσια σχολεία, με την αριστεία να προωθείται έξω από κάθε όριο, και διαμορφώνοντας συνθήκες εις βάρος εκπαιδευτικών και μαθητών στα πρότυπα και πειραματικά σχολεία. Δημιουργούν ένα εκπαιδευτικό τοπίο κατηγοριοποιώντας σε καλά και κακά σχολεία, σε άριστους και μη, σε λίγους εκλεκτούς από τη μια και τους υπόλοιπους από την άλλη. Αφαιρούν την κοινωνιολογία λόγω της ιδεοληψίας της Δεξιάς που θεωρεί το μάθημα αυτό προπύργιο για τη διαμόρφωση αριστερών συνειδήσεων. Το αφαιρούν για να βάλουν στη θέση της τα λατινικά. Θα μπορούσαν να συνυπάρχουν τα δύο γνωστικά αντικείμενα. Πρόκειται προφανώς για ιδεοληπτική εμμονή απέναντι στην κριτική σκέψη που μπορεί να αναπτύσσουν ο μαθητής και η μαθήτρια».
Ο Θ. Μαλαγάρης δίνει επίσης έμφαση στο ότι «έφτασαν στο σημείο να αλλάξουν τα γραπτώς εξεταζόμενα μαθήματα, τα οποία αυξάνονται και στο λύκειο και στο γυμνάσιο, και έβαλαν τη βάση του 10. Φέρνουν την τράπεζα θεμάτων, θέτουν συντελεστή για τον υπολογισμό του βαθμού απολυτηρίου. Επιδιώκουν να κάνουν πιο αυστηρό το σχολείο, που το μετατρέπουν σε απέραντο εξεταστήριο. Ταξική είναι η επιλογή, καθώς οδηγεί στο να απομακρύνει μαθητές. Η τράπεζα θεμάτων θα χρησιμοποιείται για τις εσωτερικές εξετάσεις. Τα θέματα δεν θα μπαίνουν από τους καθηγητές που ξέρουν το επίπεδο της τάξης, τις αδυναμίες των μαθητών. Θα αυξηθεί έτσι η μαθητική διαρροή».
Σημειώνει ότι η αναγραφή της διαγωγής των μαθητών στο απολυτήριο «είναι άκρως αναχρονιστικό μέτρο», δεν συνεισφέρει στην παιδαγωγική διαδικασία αλλά στιγματίζει τους μαθητές και στη μετέπειτα πορεία τους. «Προωθούν τον κοινωνικό – ποινικό στιγματισμό. Είναι αδιανόητα αυτά, μεσαιωνικά» καταλήγει.
Η ΝΔ έσπασε όλα τα… κοντέρ
Την έντονη αντίθεσή του εκφράζει και ο Σπύρος Μαρίνης, μέλος του ΔΣ της ΔΟΕ, που επισημαίνει ότι «το νομοσχέδιο δεν λύνει κανένα από τα μεγάλα προβλήματα της εκπαίδευσης, διαμορφώνει χειρότερες συνθήκες για την παιδεία και κάνει πιο ταξικό, πιο κατηγοριοποιημένο το σχολείο».
Μάλιστα, σημειώνει ότι είναι «άθλιος και ύπουλος και ο τρόπος που φέρνει η κυβέρνηση το νομοσχέδιο με τις νέες αντιεκπαιδευτικές ρυθμίσεις». Και συμπληρώνει: «Είναι απαράδεκτη μεθόδευση εν μέσω πανδημίας. Δεν είναι πρωτοφανές πάντως. Κι η προηγούμενη κυβέρνηση Πρωτοχρονιά ψήφισε τον νόμο για τους αναπληρωτές και Πάσχα τον νόμο για το λύκειο. Ομως η κυβέρνηση της ΝΔ σπάει όλα τα κοντέρ: βάση του 10, τράπεζα θεμάτων, αντιεκπαιδευτική αξιολόγηση σχολικών μονάδων και εκπαιδευτικών, αντιδραστικές αλλαγές στη δομή και στο περιεχόμενο της εκπαίδευσης εν μέσω πανδημίας και με κλειστά σχολεία».
Ολα αυτά, όπως σημειώνει ο Σπ. Μαρίνης, «ενώ κάθε απόγευμα στις 6 η υγειονομική και κυβερνητική επιτροπή καλεί σε αποστασιοποίηση για τη μη διασπορά του κορονοϊού, θα έπρεπε αν μη τι άλλο το υπουργείο Παιδείας να μεριμνήσει και για τη μείωση των μαθητών στις τάξεις. Ω του θαύματος, το σχέδιο νόμου που έφερε μέσα στην υγειονομική κρίση το υπουργείο ορίζει αύξηση μαθητών ανά τάξη, δημιουργεί 26άρια τμήματα σε αίθουσες-κλουβιά, ακόμη και σε κοντέινερ, αντί να φροντίζει για υγιεινό περιβάλλον τώρα και πάντα. Θα μας βρουν μπροστά τους, θα είμαστε στην πρώτη γραμμή μαζί με τους γονείς και τους μαθητές που δεν νομιμοποιούν τέτοιες αλλαγές».
Ο δάσκαλος και συνδικαλιστής του ΠΑΜΕ στη ΔΟΕ εξηγεί ότι «το νομοσχέδιο επαναφέρει τις ομάδες προσανατολισμού, αυξάνονται τα εξεταζόμενα γραπτώς μαθήματα. Και στις τρεις τάξεις του λυκείου τα παιδιά θα δίνουν εξετάσεις με θέματα τα οποία κατά 50% θα έχουν επιλεγεί από την τράπεζα ενιαία. Επομένως θα έχουμε μίνι πανελλαδικές εξετάσεις και στις τρεις λυκειακές τάξεις! Ετσι γιγαντώνονται η πίεση και η αγωνία των μαθητών, μπαίνουν εμπόδια στα μορφωτικά δικαιώματα, εντείνονται οι ταξικοί διαχωρισμοί, ο ανταγωνισμός βρίσκει εύφορο έδαφος και σπρώχνονται στο περιθώριο όσοι δεν τα καταφέρνουν. Η έννοια της ουσιαστικής παιδείας ρίχνεται στα τάρταρα, με επιλογές εις βάρος της γενικής μόρφωσης και καλλιέργειας, της κριτικής σκέψης και της επιστημονικότητας».
Σπρώχνουν μαθητές στα «σκοιλ ελικικού»
Στα ΕΠΑΛ με το ηλικιακό όριο που βάζουν τα αποδυναμώνουν πλήρως. «Σήμερα το ένα τρίτο των παιδιών που φοιτούν εκεί είναι πάνω από 17 ετών. Ετσι κλείνουν μια πόρτα. Σπρώχνουν νέους προς την άτυπη εκπαίδευση, την κατάρτιση, προς τα “σκοιλ ελικικού”» λέει ο Σπ. Μαρίνης, μέλος του ΔΣ της ΔΟΕ, και καταλήγει: «Η πειθαρχία και η σχέση του μαθητή με το σχολείο δεν χτίζονται με τίτλους διαγωγής αλλά από ένα σχολείο με κίνητρα αλληλεγγύης, επαφής, απλωμένου χεριού του ενός για τον άλλο. Το ανταγωνιστικό σχολείο σε μια καπιταλιστική κοινωνία πιράνχας διαμορφώνει εχθρότητα και όχι σεβασμό σε κανόνες. Το αστικό σχολείο, στοχοποιώντας και δείχνοντας με το δάχτυλο, όπως επιχειρείται, ακόμη και με τη διαγωγή πάνω στο απολυτήριο, δεν προοιωνίζεται κάτι καλό παιδαγωγικά».
Οσο για την ανώτατη εκπαίδευση, σημειώνει: «Προωθείται το Πανεπιστήμιο ΑΕ. Ανοίγει ο δρόμος για να μπουν και να γενικευτούν τα δίδακτρα στα προπτυχιακά με το πρόσχημα των ξενόγλωσσων φοιτητών, που αποτελεί συνέχεια αντίστοιχων ρυθμίσεων του ΣΥΡΙΖΑ. Απελευθερώνεται περαιτέρω η αγορά κάθε είδους εκπαιδευτικών προϊόντων, προγραμμάτων σπουδών και κατάρτισης. Ως “κόφτης” για τα παιδιά της λαϊκής οικογένειας θα λειτουργήσουν και οι ρυθμίσεις για τις μετεγγραφές».
