Με τη σούβλα στο… χέρι κινδυνεύουμε να μείνουμε αν υπερφορτωθεί το δίκτυο εξαιτίας της υπερπαραγωγής ρεύματος από τις ΑΠΕ που δεν θα μπορεί να απορροφηθεί
Κυριακή του Πάσχα, που οικογένειες και φίλοι θα μαζευτούν για να γιορτάσουν, υπάρχει κίνδυνος να εκδηλωθεί μπλακ άουτ. Μπορεί δηλαδή μετά τις 11.00 το πρωί να πέσει το ρεύμα στη μισή ή και σε όλη τη χώρα.
Oχι, δεν πρόκειται για ανέκδοτο, όπως ίσως σκεφτούν οι μεγαλύτεροι που ήξεραν ότι μπλακ άουτ παθαίνουμε μόνο στους καύσωνες και σε εργάσιμες μέρες, όταν δουλεύουν φουλ τα κλιματιστικά και η ισχύς του συστήματος δεν μπορεί να καλύψει τη ζήτηση. Αυτήν τη φορά μπορεί να έχουμε μπλακ άουτ με χαμηλή ζήτηση λόγω «πράσινης υπερθέρμανσης» του δικτύου, παρά τα υποτίθεται «στιβαρά του θεμέλια» κατά τον Νίκο Τσάφο. Η ρήση του υφυπουργού Ενέργειας περί «στιβαρών θεμελίων» παρέπεμπε βεβαίως στις εξαγωγές ενέργειας –μάλιστα πράσινης ενέργειας– που πραγματοποίησε πέρυσι η Ελλάδα στα Βαλκάνια πρώτη φορά ύστερα από 20 χρόνια. Ομως πίσω από τις εξαγωγές υπάρχει μια διαφορετική, αρνητική εικόνα.
Το πραγματικό κόστος
Με το προφανές πλην ανειλικρινές επιχείρημα ότι ο ήλιος και ο αέρας είναι δωρεάν και παράγουν φτηνή ενέργεια –αποκρύπτοντας το τεράστιο επενδυτικό κόστος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) που πληρώνουν οι καταναλωτές μέσω των εγγυημένων τιμών– η κυβέρνηση Μητσοτάκη προώθησε αλόγιστα τις ΑΠΕ. Στο όνομα της πράσινης ενέργειας και με τη συνδρομή των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης επιδότησε την εγκατάσταση πλήθους νέων φωτοβολταϊκών τεράστιας ισχύος και σε μικρότερο βαθμό αιολικών. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών, μόνο τα τρία τελευταία χρόνια οι νέες επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά στην Ελλάδα έφτασαν το 1,4 δισ. ευρώ το 2022, το 1,6 δισ. ευρώ το 2023 και τα 2,6 δισ. ευρώ το 2024, δηλαδή τα 5,6 δισ. ευρώ στην τριετία.
Ετσι, η χώρα όχι μόνο υπερκάλυψε τους ευρωπαϊκούς στόχους της αλλά και τους ξεπέρασε έχοντας εγκαταστήσει μέχρι σήμερα 16.000 μεγαβάτ ΑΠΕ, όταν η εγχώρια ζήτηση τις ώρες αιχμής φτάνει το πολύ τα 11.000 MW. Επιπλέον έργα ισχύος 15.000 MW έχουν λάβει από τον ΑΔΜΗΕ όρους σύνδεσης με το δίκτυο και κάθε μήνα υποβάλλονται νέες αιτήσεις για νέα ισχύ 1.000 MW, τις οποίες η κυβέρνηση αποδέχεται.
Ομως αυτή η υπερεπένδυση στις ΑΠΕ, ιδίως μάλιστα στα φωτοβολταϊκά, έχει δύο αρνητικές συνέπειες. Η μία αφορά τον κίνδυνο «πράσινης υπερθέρμανσης» στο ηλεκτρικό σύστημα, δηλαδή ενός μπλακ άουτ το Πάσχα. Ο κίνδυνος προκύπτει κυρίως λόγω της λειτουργίας μεγάλου αριθμού φωτοβολταϊκών που σε ώρες μεγάλης ηλιοφάνειας παράγουν πολύ ρεύμα και αν η ζήτηση είναι χαμηλή, όπως αναμένεται τις γιορτές, προκύπτει ανισορροπία προσφοράς – ζήτησης, υπερφορτώνεται το σύστημα και μπορεί να πέσει.
Υπό ορισμένες συνθήκες, λύση σε αυτό τον κίνδυνο δίνουν οι εξαγωγές. Επειδή όμως φέτος το καθολικό και το ορθόδοξο Πάσχα συμπίπτουν, άρα η ζήτηση θα είναι παντού χαμηλή, μοναδική λύση είναι οι περικοπές πράσινης ενέργειας. Για τον λόγο αυτό, έπειτα από μια σειρά συσκέψεων μεταξύ υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ΔΕΔΔΗΕ, ΑΔΜΗΕ, ΡΑΕΕΥ, δύο Κυριακές πριν από το Πάσχα ξεκίνησε γενική «πρόβα» περικοπών, με τον ΑΔΜΗΕ να ζητά, απειλώντας με υψηλά πρόστιμα, από 5.500 παραγωγούς μικρών έργων ΑΠΕ να τα αποσυνδέσουν από το σύστημα. Το 90% των μικρών παραγωγών ανταποκρίθηκε κι αυτό έγινε ξανά την Κυριακή των Βαΐων και θα γίνει ξανά αύριο Κυριακή του Πάσχα.
Παράγοντες του ενεργειακού κλάδου εκτιμούν μάλιστα ότι, καθώς οι επενδύσεις στα φωτοβολταϊκά συνεχίζονται με αδιάλειπτο ρυθμό από μικρούς και κυρίως μεγάλους παίκτες (ΔΕΗ, Motor Oil κ.ά.), η διαρκής υπερφόρτωση του δικτύου τα ηλιόλουστα πρωινά και μεσημέρια με τεράστιους όγκους ενέργειας θα γίνει κανόνας και ο κίνδυνος μπλακ άουτ θα γίνεται όλο και πιο συχνός, με αποτέλεσμα να αυξάνονται πιο πολύ οι περικοπές στην πράσινη ενέργεια. Με δυο λόγια, εγκαθιστούμε όλο και περισσότερα φωτοβολταϊκά, αλλά επειδή είναι πάρα πολλά η προοπτική μας είναι να πετάμε ένα μέρος της πράσινης φτηνής ενέργειας για να μην πέσει το σύστημα.
Οι τιμές δεν πέφτουν
Η δεύτερη αρνητική συνέπεια έχει να κάνει με τις τιμές. Ενώ η κυβέρνηση προώθησε –και συνεχίζει να προωθεί– την υπερεπένδυση στα φωτοβολταϊκά με την υπόσχεση ότι θα ρίξουν τις τιμές του ρεύματος, η φτηνή ενέργεια των ΑΠΕ, λόγω του ότι παράγεται όλη μαζί τις μεσημεριανές ώρες και ξεπερνά όλη τη ζήτηση της χώρας, εντέλει εξάγεται, με αποτέλεσμα από τις χαμηλές τιμές των ελληνικών ΑΠΕ να επωφελούνται οι καταναλωτές των γειτονικών χωρών. Αντίθετα, στην Ελλάδα, όταν η παραγωγή των ΑΠΕ υποχωρεί το απομεσήμερο, μπαίνουν σε λειτουργία οι μονάδες φυσικού αερίου για να καλύψουν τη ζήτηση με υψηλές τιμές – και το τελικό αποτέλεσμα είναι η αύξηση των τιμών για τους Ελληνες καταναλωτές.
Οπως έδειξε μάλιστα μελέτη της Grant Thornton που παράγγειλε η Ενωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας προκειμένου να πιέσει επιτέλους τη ρυθμιστική αρχή και το υπουργείο Ενέργειας να ανοίξουν τη συζήτηση για τα φαινόμενα χειραγώγησης με σκοπό την αύξηση των τιμών στη χονδρεμπορική αγορά ενέργειας, παρατηρείται το φαινόμενο όσο πλημμυρίζει η χώρα με ΑΠΕ τόσο να μεγαλώνει η απόκλιση προσφοράς – ζήτησης και τόσο περισσότερο να αυξάνεται το κόστος εξισορρόπησης μιας αγοράς όπου οι παραγωγοί έχουν εκ του νόμου τη δυνατότητα να ανεβάσουν τις τιμές όσο θέλουν, έως και τις 3.600 ευρώ τη μεγαβατώρα.
Με δυο λόγια, όσο αυξάνονται οι ΑΠΕ τόσο αναπτύσσονται οι «στρεβλώσεις» στην ολιγοπωλιακή αγορά των παραγωγών φυσικού αερίου και τόσο αυξάνεται το κόστος για τους Ελληνες καταναλωτές.
Διαβάστε επίσης
Η κρυφή χρηματοδότηση της Νέας Δημοκρατίας – Στο Documento που κυκλοφορεί
Καταγγελία για υπερκοστολογημένη σύμβαση ΤΕΕ με V+O: «Πέρασε» με… κοινοπραξία ΝΔ και ΠΑΣΟΚ
ΗΠΑ: Ο πρόεδρος Τραμπ θέλει την αποπομπή του επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, Tζερόμ Πάουελ