Τα πρόσωπα, οι φιλοδοξίες, οι στρατηγικές, τα «καρφώματα» και τα στρατόπεδα για την επόμενη μέρα στη Χαριλάου Τρικούπη
Το πασοκικό ημερολόγιο είναι σημαδεμένο (με ή χωρίς εισαγωγικά). Εχει ήδη έναν κύκλο γύρω από την 3η Σεπτεμβρίου, για τα 50χρονα γενέθλια του κόμματος που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου, και πολλούς κύκλους γύρω από επιγόνους, τυπικούς, κληρονομικούς, επίκτητους, ιστορικούς ή μελλοντικούς, εντός και εκτός του ΠΑΣΟΚ. Περιστρέφονται σε ένα γαϊτανάκι αντιπαραθέσεων για την προοπτική αναβάπτισης στον χώρο της σοσιαλδημοκρατίας, που ονειρεύεται τη νεκρανάστασή της και ψάχνει πολιτικό προσανατολισμό με κυβερνητική ραχοκοκαλιά για την επόμενη μέρα της χώρας.
Οι προσεισμικές δονήσεις από διαφοροποιήσεις στελεχών της Χαριλάου Τρικούπη, με επίκεντρο τη δίψα για επάνοδο σε κυβερνητική τροχιά, ήταν υπόκωφες στη Χαριλάου Τρικούπη πριν από τις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου. Το αποτέλεσμα της ευρωκάλπης έφερε έναν κραδασμικό μετεκλογικά Ιούνιο, προδιαγράφοντας έναν μακρύ πολιτικό Σεπτέμβρη με τις εσωκομματικές κάλπες να ετοιμάζονται. Οι διαξιφισμοί ξεκίνησαν περισσότερο για την ηγετική εκπροσώπηση του ΠΑΣΟΚ και λιγότερο για την ιδεολογικοπολιτική ταυτότητα του κόμματος και τις στρατηγικές του, δείγμα μιας συλλογικής «αυτογνωσίας» ότι η επιθυμία για ανασυγκρότηση της κεντροαριστεράς εντός πλαισίου χωρίς ρήξεις δυσκολεύει ακόμη και τη ρητορική για τις λαϊκές ζητήσεις, πόσο μάλλον την εφαρμοσμένη πολιτική υγείας, παιδείας, κοινωνικής πρόνοιας που είναι εκ προοιμίου υποθηκευμένη όσο το διεθνές οικονομικό περιβάλλον δυσχεραίνει τους όποιους ελιγμούς και οι απαιτήσεις του εντόπιου (και ξένου) κεφαλαίου με τους ανταγωνισμούς του κόβουν τη διάθεση ακόμη και για εξαγγελίες-ψίχουλα από τους πολιτικούς εκπροσώπους του διά των αστικών κομμάτων.
Δεν μπορούν να αποφύγουν τη βαριά συζήτηση
Βαριά συζήτηση που έχει αναζωπυρωθεί αλλά βρίσκει λίγους θιασώτες στη Χαριλάου Τρικούπη. Ομως, σαν παλιές καραβάνες, στελέχη της δεν μπορούν να την αποφύγουν, με όποια μορφή. Γι’ αυτό, η Κεντρική Πολιτική Επιτροπή (ΚΠΕ) του ΠΑΣΟΚ στις 30 Ιουνίου θα έχει από όλα. Θα βγουν τα σοσιαλδημοκρατικά γιαταγάνια ανδρουλακικών, αντιανδρουλακικών, προεδρικών – νεοπροεδρικών, ηγετικών πουλέν και θα μπουν χρονοδιαγράμματα για επανεκκίνηση. Το προς τα πού δεν αναζητείται τόσο όσο το πώς θα οδηγηθεί το ΠΑΣΟΚ διευρυμένο προς την κυβερνησιμότητα…
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Νίκος Ανδρουλάκης, σύμφωνα με πληροφορίες, σχεδιάζει ένα χρονοδιάγραμμα για βήματα με… σειρά προτεραιότητας. Θα προτάξει την πολιτική συζήτηση για την πορεία του ΠΑΣΟΚ από το ζήτημα της πολιτικής αυτονομίας έως το μοντέλο διοίκησης του κόμματος και το πολιτικό σχέδιο ανασυγκρότησης του χώρου και σε δεύτερο χρόνο την εκλογή προσώπων, οργάνων, περιλαμβανομένης της ηγεσίας. «Πρώτα η πολιτική και μετά τα πρόσωπα» λένε από το ηγετικό επιτελείο της Χαριλάου Τρικούπη. Η συντεταγμένη πορεία προς τις κάλπες για εκλογή πρόεδρου του ΠΑΣΟΚ περνά πρώτα από πολιτικό κομματικό διάλογο, σημειώνει η πλευρά Ανδρουλάκη, ώστε, όπως λένε, όλοι να ανοίξουν τα χαρτιά τους για όσα έρχονται να εκφράσουν, είτε διεκδικώντας την ηγεσία είτε ως στελέχη και μέλη που θα συστρατευτούν πίσω από διεκδικητές.
Ετσι, αναμένεται ότι θα προτείνει να πάνε προς το φθινόπωρο ή και ακόμη αργότερα, στο τέλος του χρόνου, οι κάλπες για ηγεσία. Φαίνεται ότι θα καλέσει σε πολιτικό συντεταγμένο διάλογο τη βάση του ΠΑΣΟΚ, έχοντας να επιλέξει διάφορες εκδοχές, από πανελλαδική συνδιάσκεψη ή περιφερειακές συνδιασκέψεις μέχρι συνέδριο (διαρκές ή έκτακτο) κ.λπ. Κάπως έτσι αποκωδικοποιείται η φράση από τη δευτερολογία του Ν. Ανδρουλάκη κατά τη συνεδρίαση του Πολιτικού Συμβουλίου: «Θα προσπαθήσω η πρόταση στην Κεντρική Επιτροπή να είναι όσο γίνεται πιο ενωτική και να καλύψει όλα όσα συζητήσαμε. Να βάλουμε και την πολιτική και τα πρόσωπα στην κρίση του λαού της παράταξης».Στην ΚΠΕ ο Ν. Ανδρουλάκης θα θέσει και οργανωτικά ζητήματα, στα οποία περιλαμβάνεται και το ζήτημα του γραμματέα του κόμματος Ανδρέα Σπυρόπουλου, ο οποίος επίσης βάλλεται για το ότι δεν κατάφερε να εκλεγεί ευρωβουλευτής αν και στενός συνεργάτης του προέδρου.
Οι συγκρούσεις που υπήρξαν στην κοινή συνεδρίαση Πολιτικού Συμβουλίου και κοινοβουλευτικής ομάδας της 19ης Ιουνίου 2024 θα ανανεωθούν. Ομως αυτήν τη φορά το ενδιαφέρον έχει μια επιπλέον «εστία». Αναμένεται να κάνει την πρώτη παρέμβασή του σε κομματικό συλλογικό όργανο ο δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας. Καθώς δεν είναι βουλευτής ή μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου δεν παρέστη στην κοινή συνεδρίαση. Ομως ο Χ. Δούκας είναι μέλος της ΚΠΕ και στην κρίσιμη συνεδρίαση της 30ής Ιουνίου αναμένεται να ανοίξει τα χαρτιά του και να θέσει και πολιτικά επίδικα. Εχει προϊδεάσει για την εμπλοκή του στη διεκδίκηση της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ σε συνδυασμό με τη συμβολή του για την ανασύνθεση του χώρου της σοσιαλδημοκρατίας/κεντροαριστεράς. «Θέλω ο χώρος στον οποίο πάντα ανήκω, θέλω το ΠΑΣΟΚ και η ευρύτερη δημοκρατική παράταξη να μπορέσει να κερδίσει το στοίχημα, τώρα. Και θα κάνω ό,τι μπορώ γι’ αυτό» είχε πει ο δήμαρχος Αθηναίων πρόσφατα στην παρουσίαση του βιβλίου του κοινωνιολόγου και συγγραφέα Γιώργου Σιακαντάρη.
Και ήδη δέχεται επιθέσεις για την επικείμενη υποψηφιότητά του για πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, αναφορικά με το πώς θα τα βγάλει πέρα αν εκλεγεί, όντας και δήμαρχος και πρόεδρος. Ο Γ. Σιακαντάρης τον είχε υπερασπιστεί θυμίζοντας ότι «ο πρωτεργάτης της στροφής του SPD προς την κυβερνησιμότητα που έγινε το 1959 ήταν ο Βίλι Μπραντ», ο οποίος ήταν ως το 1966 και δήμαρχος Βερολίνου, ενώ παρέθεσε και το παράδειγμα των Ζακ Ζιράκ και Φρανσουά Μιτεράν.
Ο ίδιος ο Χ. Δούκας απαντά δηκτικά δείχνοντας προς τον Ν. Ανδρουλάκη όταν τον ρωτούν συνομιλητές του: «Οπως συνυπήρξε η ιδιότητα και γραμματέας κόμματος και ευρωβουλευτής και αργότερα και πρόεδρος κόμματος και ευρωβουλευτής. Και στο κάτω κάτω, πλατεία Κοτζιά – Χαριλάου Τρικούπη είναι πιο κοντά από Βρυξέλλες – Χαρ. Τρικούπη…».
Πάντως εμφανίζεται αποφασισμένος να προχωρήσει, απορρίπτοντας τις αιτιάσεις για δυσκολία συγκερασμού δύο ιδιοτήτων κορυφής, θεωρώντας ότι το κρίσιμο είναι να ενεργοποιηθούν όλα τα συλλογικά όργανα και κάθε μέλος και φίλος του ΠΑΣΟΚ. Παράλληλα, συνομιλητές του τονίζουν πως ο Χ. Δούκας ξεκαθαρίζει ότι οι ιδιότητες δημάρχου και ηγέτη κόμματος «μπορούν να λειτουργήσουν σαν συγκοινωνούντα δοχεία και ο ένας θεσμός να θωρακίζει τον άλλο, με το κύρος τους και τα όπλα τους» και ότι «εντέλει, κάποιος μπορεί να φέρει δύο ακόμη πιο βαρείς τίτλους, όπως είναι του πρωθυπουργού και του προέδρου κυβερνώντος κόμματος»!
Οπως λένε από το επιτελείο του, «στην πραγματικότητα ενοχλούν οι πολιτικές, που φορέας τους έγινε η “ατζέντα Δούκα” στις δημοτικές εκλογές, που έκανε ευδιάκριτες τις διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στο προοδευτικό και το συντηρητικό». Ο δήμαρχος Αθηναίων θεωρεί ότι σήμερα είναι κρίσιμη περίοδος για τη χώρα και είναι ανάγκη να υπάρξει αντίπαλο δέος στη διακυβέρνηση της ΝΔ. Παραλληλίζει τον «τρόπο» με την υπέρβαση που επιτεύχθηκε στον Δήμο Αθηναίων, όπου η δημοτική παράταξη κέρδισε τις εκλογές στην Αθήνα έχοντας κορμό το ΠΑΣΟΚ αλλά και συγκεντρώνοντας τη μεγαλύτερη δυνατή συνύπαρξη δυνάμεων.
«Οπως και να το πει κανείς, “μοντέλο Δούκα”, “ατζέντα Δούκα”, “συνεργασίες Δούκα”, ο κοινός παρονομαστής είναι η νίκη απέναντι στον εκλεκτό της ΝΔ. Εδώ και καιρό από παντού έρχεται το μήνυμα “κάν’ το όπως στην Αθήνα”» τονίζουν χαρακτηριστικά στελέχη του επιτελείου του. Ο ίδιος άλλωστε επιμένει και θα δώσει ηγετικό παρών. Κατά την κρίση του, στο εκλογικό αποτέλεσμα αποτυπώθηκε μια δύσκολη εικόνα για τη χώρα, «που απαιτεί επιτακτικά να δημιουργηθούν οι συνθήκες για μια εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης». Δεν θα μπορούσε, όπως λέει σε συνομιλητές του, να μείνει στην ασφάλεια της δημαρχιακής καρέκλας και επιλέγει να δώσει τη μάχη του «και για τη χώρα, όπως ακριβώς έκανε και θα συνεχίσει να κάνει για την Αθήνα».
Τα στρατόπεδα παρατάσσονται
Η μάχη στη Χαριλάου Τρικούπη είναι σφοδρή με φόντο την… κούρσα διαδοχής. Το «πυρ ομαδόν» είναι κατά του προέδρου του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Ν. Ανδρουλάκη. Είναι ενδεικτική η ένταση που επικράτησε στην κοινή συνεδρίαση Πολιτικού Συμβουλίου και ΚΟ, όπου η πλειονότητα των στελεχών από όλες τις τάσεις ζήτησε προσφυγή στη βάση του κόμματος με εσωκομματικές εκλογές για την ηγεσία. Παράλληλα, φωτιές είχε ανάψει η απειλή Ανδρουλάκη για διαγραφές εφόσον ληφθούν αποφάσεις και στη δημόσια σφαίρα στελέχη συνεχίσουν να οδηγούν σε εσωστρέφεια και να χρησιμοποιούν τοξικό λόγο.
Ομως η τοξικότητα όπως φάνηκε έχει διασπαρεί στη Χαριλάου Τρικούπη. Ο Ν. Ανδρουλάκης, που βαλλόταν πανταχόθεν για το εκλογικό αποτέλεσμα και για το ότι πέρασε κάτω από τον πήχη της δεύτερης θέσης που ο ίδιος είχε θέσει, εκτόξευσε προς τους «αμφισβητίες» πυρά με χαρακτηρισμούς περί τυχοδιωκτισμού. Από την άλλη, επικριτές του δεν έχουν σταματήσει να τον χτυπούν για αυταρχικό μοντέλο κομματικής διακυβέρνησης: από τον Κώστα Σκανδαλίδη που ζήτησε προσφυγή στη βάση εγκαλώντας τον για αδυναμία να διοικεί δημοκρατικά το κόμμα ως τον Πέτρο Ευθυμίου που ζήτησε εσωκομματικές κάλπες το φθινόπωρο, κάνοντας συγκρίσεις για πολιτικούς νάνους, και τον Φίλιππο Σαχινίδη που έκανε συγκρίσεις με Βόρεια Κορέα.
Εχει ενδιαφέρον ότι ο βουλευτής Παύλος Γερουλάνος έχει δηλώσει παρών για την επόμενη ημέρα στο ΠΑΣΟΚ, όμως θα ξεκαθαρίσει αν τελικά διεκδικήσει τα κομματικά ηνία όταν τεθεί επίσημα το ζήτημα. Κατά τη συνεδρίαση του Πολιτικού Συμβουλίου προέβαλε ότι το ΠΑΣΟΚ χρειάζεται «το κέντρο του, τη σπίθα του, τον ηγέτη του» και αυτό, όπως τονίζει, «προϋποθέτει κάλπη αναγέννησης. Οσο νωρίτερα και με συμμετοχή τόσο καλύτερα»…
Ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου εμφανίστηκε να προτάσσει την ενότητα του ΠΑΣΟΚ, ενώ παράλληλα τάσσεται υπέρ της διεύρυνσης και της ανασυγκρότησης του χώρου της κεντροαριστεράς στη βάση συγκλίσεων με τις λεγόμενες προοδευτικές δυνάμεις.
Ηπια κριτική κάνει η βουλευτής Μιλένα Αποστολάκη, όπως και ο βουλευτής Παύλος Χρηστίδης, ο οποίος δεν φαίνεται να αμφισβητεί ευθέως τον Ν. Ανδρουλάκη αλλά με πρόσφατες δηλώσεις του έβαλε ουσιαστικά κατά του Χ. Δούκα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Π. Χρηστίδης αναφερόμενος στην ανάκτηση της σχέσης του ΠΑΣΟΚ με τον λαϊκό κόσμο σημείωσε: «Αυτή είναι η δύναμη του ΠΑΣΟΚ. Οχι παράγοντες, όχι προξενητές, όχι συγκολλητές, όχι όλοι εκείνοι οι οποίοι γυρνάνε από εκδήλωση σε εκδήλωση και περιφέρουν μια ιδέα […]».
Η βουλευτής Νάντια Γιαννακοπούλου έχει ηχηρή αντιπολιτευτική φωνή στο εσωτερικό της Χαριλάου Τρικούπη και μένει να φανεί αν θα θέσει υποψηφιότητα όταν έρθει η ώρα για την ηγεσία. Ο Ν. Ανδρουλάκης κατέγραψε κάποια πολιτικά στοιχεία στη δημόσια εκλογική αποτίμηση και ζήτησε προσφυγή στη βάση.
Στελέχη της Ανανεωτικής Αριστεράς που δραστηριοποιούνται στο ΠΑΣΟΚ, είχαν στηρίξει τη Φώφη Γεννηματά και στη συνέχεια στήριξαν τον Γ. Παπανδρέου ή ήταν εξαρχής με τον Ν. Ανδρουλάκη στη διεκδίκηση της αρχηγίας το 2021 τώρα είτε τάσσονται υπέρ της διεκδίκησης της ηγεσίας από τον Χ. Δούκα είτε απορρίπτουν πλέον το μοντέλο διοίκησης Ανδρουλάκη.
Δίπλα στον Ανδρουλάκη είναι μεταξύ άλλων οι βουλευτές Δημήτρης Μάντζος, Παναγιώτης Δουδωνής, Μανώλης Χνάρης, Φραγκίσκος Παρασύρης, το μέλος του Πολιτικού Γραφείου Ολγα Μαρκογιαννάκη, ο μηχανικός (ΤΕΕ) Νίκος Μήλης κ.ά.
Υπολογίσιμη δύναμη, με μηχανισμό στις οργανώσεις του ΠΑΣΟΚ και στη νεολαία θεωρείται στη Χαριλάου Τρικούπη ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και πρώην γραμματέας του κόμματος Μανώλης Χριστοδουλάκης, ο οποίος προκάλεσε αίσθηση με τη δημόσια παρέμβασή του, ένα είδος πολιτικού μανιφέστου, πρόγευση για την υποψηφιότητά του ως διεκδικητή της ηγεσίας.
Η πολιτική πλατφόρμα Καστανίδη
Μια περίπτωση πολιτικού στελέχους με παρεμβατική παρουσία τόσο στο πλαίσιο των εξελίξεων εντός της Χαριλάου Τρικούπη όσο και στις διεργασίες για την ανασυγκρότηση του χώρου του δημοκρατικού σοσιαλισμού, όπως συχνά αναφέρει, και για τις συγκλίσεις με δυνάμεις της κεντροαριστεράς είναι ο Χάρης Καστανίδης. Στην κοινή συνεδρίαση Πολιτικού Συμβουλίου και ΚΟ ο πρώην υπουργός έθεσε μείζονα προς συζήτηση ιδεολογικά θέματα και ζητήματα πολιτικής ταυτότητας. Οπως επισημαίνει στο Documento o Χ. Καστανίδης, είναι βαθύ το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν το ΠΑΣΟΚ και ο ευρύτερος χώρος, είναι πολιτική κρίση ιδεολογίας και ταυτότητας που διαπερνά όλη την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία αφότου άρχισε να συντάσσεται με πολιτικές στη βάση νεοφιλελεύθερων συντηρητικών ιδεών και προτύπων. Οπως είπε και στο Πολιτικό Συμβούλιο, σοσιαλδημοκρατικά κόμματα έγιναν η άλλη πλευρά της Θάτσερ ή του Κολ, ήρθαν στην εξουσία και έχασαν τον ιδεολογικό τους άξονα και το κοινωνικό πρόσημο και μαζί έχασαν την επαφή με τον κόσμο. Στη χώρα μας έγινε με τη δημοσιονομική κρίση η πλήρης ιδεολογική αποδόμηση και υπήρξε πλήγμα ακόμη και στον προγραμματικό λόγο. Κατά τον Χ. Καστανίδη χρειάζεται σαφής ιδεολογική στροφή με συγκλίσεις όλων των δυνάμεων στον χώρο της κεντροαριστεράς (ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, Νέα Αριστερά, ΠΡΑΤΤΩ-Νίκος Κοτζιάς κ.ά.), ιδιαίτερα τώρα που η ακροδεξιά δείχνει τα δόντια της και απαιτούνται απαντήσεις για τη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Documento την Κυριακή 23 Ιουνίου.
Διαβαστε επίσης: ΠΑΣΟΚ: Μόνος στο σπίτι ο Νίκος Ανδρουλάκης – Πλήθος οι αμφισβητίες του προέδρου από όλες τις τάσεις
ΠΑΣΟΚ: Δυσφορία για τη σιωπή Ανδρουλάκη για τις αποκαλύψεις σε βάρος Θεοδωρικάκου
Μαξίμου: Πλήρης κάλυψη σε Θεοδωρικάκο για τη δικογραφία της Greek Mafia που «λιμνάζει» στη Βουλή
