Η πρεμούρα της ΔΟΕ να κρατήσει την ολυμπιακή πύλη ανοιχτή για τους αθλητές της Ρωσίας και της Λευκορωσίας φέρνει τη λέξη μποϊκοτάζ στο προσκήνιο για πρώτη φορά έπειτα από δεκαετίες. Στις χώρες που απαιτούν αναθεώρηση του σχεδίου συγκαταλέγονται υπερδυνάμεις όπως οι ΗΠΑ, η Γερμανία, ο Καναδάς, η Αυστραλία και οι σκανδιναβικές χώρες. Η εμπόλεμη Ουκρανία σκίζει τα μπαρουτοκαπνισμένα ρούχα της, η Ευρωπαϊκή Ενωση συντάσσεται με τους Ουκρανούς, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή συνιστά ψυχραιμία, ενώ η «απολιτίκ» Ελλάδα μιλάει για εκεχειρίες και ολυμπιακά ιδεώδη. Δεκαεπτά μήνες προτού ανάψουν οι προβολείς στον Πύργο του Αϊφελ οι πέντε κύκλοι τρίζουν.
Τον ασκό του Αιόλου άνοιξε η επίσημη τοποθέτηση της ΔΟΕ στις 25 Ιανουαρίου: «Διερευνούμε το μονοπάτι για τη συμμετοχή των αθλητών της Ρωσίας και Λευκορωσίας υπό αυστηρές προϋποθέσεις. Κανένας αθλητής δεν πρέπει να αποκλείεται από τους Ολυμπιακούς Αγώνες λόγω του διαβατηρίου του». Η ΔΟΕ επικαλέστηκε τη συναινετική στάση των περισσότερων από τις διεθνείς αθλητικές ομοσπονδίες, οι οποίες αποδέχονται την παρουσία αθλητών από τις δύο χώρες στην προκριματική διαδικασία.
Εξυπακούεται ότι σύμφωνα με το σχέδιο της ΔΟΕ οι αποστολές της Ρωσίας και της Λευκορωσίας θα εμφανιστούν στο Παρίσι ως ουδέτερες, με λευκή σημαία και χωρίς εθνόσημα. «Οχι στην προπαγάνδα του Πούτιν» απάντησε η διεθνής κοινότητα. «Νιετ» φώναξαν οι Ουκρανοί από το Κίεβο. «Εάν έρθουν οι Ρώσοι, εμείς θα μποϊκοτάρουμε τους Αγώνες του Παρισιού!».
Πριν αλέκτορα φωνήσαι συγκλήθηκε σύσκεψη στο Βίλνιους με τη συμμετοχή 35 χωρών. Ανακοινωθέν δεν εκδόθηκε, μαθεύτηκε όμως ότι σχεδόν όλοι οι εκπρόσωποι δήλωσαν αντίθετοι με τη «φιλειρηνική» πρωτοβουλία της ΔΟΕ. Οι μοναδικές ολυμπιακές επιτροπές που κράτησαν μεσοβέζικη στάση ήταν της Ιαπωνίας, της οικοδέσποινας των Αγώνων του 2024 Γαλλίας και φυσικά της Ελλάδας.
Η ολομέλεια της ΕΟΕ έκανε ομόφωνα δεκτή την εισήγηση του προέδρου Σπύρου Καπράλου, οπότε εκδόθηκε και ανακοίνωση που απορρίπτει μετά βδελυγμίας το ενδεχόμενο συμμετοχής σε μποϊκοτάζ: «Η Ελλάδα συμμετείχε σε όλους τους Ολυμπιακούς Αγώνες από την αναβίωσή τους και μετά, δεν συμμετείχε σε κανένα μποϊκοτάζ στη σύγχρονη ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων και σέβεται τον Ολυμπιακό Καταστατικό Χάρτη. Ο αθλητισμός και ο ολυμπισμός δεν πρέπει να σχετίζονται με την πολιτική και ενδεχόμενο μποϊκοτάζ των Ολυμπιακών Αγώνων θα πλήξει κυρίως τους αθλητές. Είμαστε λοιπόν αντίθετοι σε κάθε διάκριση».
«Η αποστολή μας είναι να ενώνουμε τον κόσμο» ξεσπάθωσε από τη Λωζάννη ο πρόεδρος της ΔΟΕ Τόμας Μπαχ. «Εάν οι αποφάσεις περάσουν στα χέρια των πολιτικών, το ολυμπιακό κίνημα θα πεθάνει».
Η Ευρωπαϊκή Ενωση προχώρησε σε ψήφισμα με το οποίο χαρακτηρίζει «ντροπιαστική» την πρωτοβουλία της ΔΟΕ και καλεί τα κράτη-μέλη να ασκήσουν πίεση για την ανατροπή της. Το σκορ στην κάλπη ήταν συντριπτικό: 444 «no» στους Ρώσους, 26 «yes» και 37 αποχές.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι απειλεί ευθέως με μποϊκοτάζ των Ολυμπιακών Αγώνων σε περίπτωση συμμετοχής των Ρώσων και υπενθυμίζει ότι η εισβολή του Βλαντίμιρ Πούτιν έχει ήδη στείλει στον άλλο κόσμο 228 Ουκρανούς αθλητές και προπονητές. «Τουλάχιστον 40.000 άλλοι αναγκάστηκαν
να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους» προσθέτει. «Η ΔΟΕ είναι ανέντιμη και στέκεται στη λάθος πλευρά της Ιστορίας». Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας Ντμίτρο Κουλέμπα είπε ότι η στροφή του Μπαχ είναι «απλώς θλιβερή».
Ο Μπαχ προειδοποιεί την Ουκρανία να αφήσει τις απειλές κατά μέρος: «Σας περιμένουμε δυνατούς στο Παρίσι». Η Λετονία έσπευσε να σταθεί στο πλευρό του Ζελένσκι, ο οποίος καλεί τη διεθνή κοινότητα σε έμπρακτη συμπαράσταση. Η Ουκρανή πρωταθλήτρια του μήκους και βουλευτίνα Ολγα Σαλαντούχα υπενθύμισε τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936, παραλληλίζοντας τον Πούτιν με τον Χίτλερ: «Αμέσως μετά τον πόλεμο η Γερμανία και οι σύμμαχοί της αποκλείστηκαν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Μην ξεχνάτε ότι η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία τις μέρες της Χειμερινής Ολυμπιάδας του Σότσι το 2014. Η απόφαση της ΔΟΕ ανοίγει τον δρόμο για μαζικό μποϊκοτάζ».
Ούτε όμως οι Ρώσοι εμφανίζονται ικανοποιημένοι από τις κινήσεις της ΔΟΕ. «Θα είναι ταπεινωτικό να πάμε στους Ολυμπιακούς Αγώνες με ουδέτερη σημαία» διαμαρτύρεται ο υπουργός Αθλητισμού του Πούτιν Ολεγκ Ματίτσιν. Αλλες χώρες έσπευσαν να προτείνουν συμβιβαστικές λύσεις φορώντας τη στολή του πυροσβέστη. «Θα μπορούσε να συγκροτηθεί μια ειδική ομάδα προσφύγων και να ενταχθούν σε αυτήν μονάχα οι Ρώσοι που διαφωνούν με τον πόλεμο» πρότεινε ο Πολωνός υπουργός Αθλητισμού Καμίλ Μπόρτνιτσουκ. Πίσω στη Μόσχα η παλαίμαχη ολυμπιονίκης Ιρίνα Πριβάλοβα πρότεινε να αποκλειστούν εξαρχής από την αποστολή όσοι Ρώσοι αθλητές δηλώνουν αντίθετοι στον πόλεμο. «Είναι θέμα πατριωτισμού» παιάνισε.
Το ενδεχόμενο μποϊκοτάζ από το γκρουπ των χωρών που απορρίπτουν τη συμμετοχή των Ρώσων στους Ολυμπιακούς Αγώνες μοιάζει ακόμη μακρινό, αφού οι περισσότεροι αποφεύγουν την επίμαχη λεξούλα. «Οσο παράξενη και προκλητική κι αν φαίνεται η πρωτοβουλία της ΔΟΕ, παραείναι νωρίς για δραστικές αποφάσεις» είπε η υπουργός Αθλητισμού της Νορβηγίας Ανέτε Τρετεμπεργκστούεν. «Αλλά δεν θέλουμε να εκφυλιστούν οι Αγώνες σε πεδίο ρωσικής προπαγάνδας. Η ουδετερότητα αποτελεί αδιέξοδο».
Ωστόσο η δήμαρχος του Παρισιού Αν Ινταλγκό εμφανίζεται υπέρμαχος της σκληροπυρηνικής στάσης: «Η στάση της ΔΟΕ είναι ανήθικη» είπε η Γαλλίδα από το βήμα του δημαρχείου του Κιέβου. «Οσο βομβαρδίζονται άμαχοι, όσο Ρώσοι φαντάροι βρίσκονται σε ουκρανικό έδαφος ως στρατός κατοχής η συμμετοχή των αθλητών στους Ολυμπιακούς Αγώνες είναι απαράδεκτη και η ουδετερότητα αναχρονισμός. Αυτή είναι η θέση μου ως δημάρχου της πόλης που θα τους φιλοξενήσει».
Η ομιλία της Ινταλγκό συνοδεύτηκε από θύελλα χειροκροτημάτων από τους Ουκρανούς. «Η βαρβαρότητα αυτού του γενοκτονικού πολέμου καταργεί το σλόγκαν περί διαχωρισμού της πολιτικής από τον αθλητισμό» τόνισε ο δήμαρχος του Κιέβου και διάσημος μποξέρ στα νιάτα του Βιτάλι Κλίτσκο. Μολαταύτα ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δηλώνει υποστηρικτής της συμμετοχής των Ρώσων και Λευκορώσων. «Θέλουμε αθλητισμό χωρίς αποκλεισμούς» λέει. Ο πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής Τονί Εστανγκέ, άλλοτε ολυμπιονίκης του κανόε καγιάκ, τονίζει ότι «την τράπουλα την κρατάει στα χέρια της η ΔΟΕ».
Ο οργισμένος Ζελένσκι ταξίδεψε στο Λονδίνο και συναντήθηκε με τον Αγγλο πρωθυπουργό Ρίσι Σούνακ για να ζητήσει τη συμπαράσταση της βρετανικής κυβέρνησης. Οι σχετικές αποφάσεις αναμένονται μέσα στο καλοκαίρι, αφού ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται με αμείωτη ένταση.
Σημειώνεται ότι ο ρωσικός αθλητισμός έχει εξοστρακιστεί από τη διεθνή αθλητική κοινότητα εδώ και μια δεκαετία ένεκα του κρατικοδίαιτου προγράμματος ντόπινγκ και της αρνητικής στάσης της Μόσχας στις εκκλήσεις για συνεργασία. Σε όλες τις ολυμπιάδες από το 2016 και μετά (Ρίο, Πιονγκτσάνγκ, Τόκιο, Πεκίνο) οι Ρώσοι αθλητές συμμετείχαν με ολιγομελή αντιπροσωπεία και με λευκές φορεσιές. Η τρίχρωμη ρωσική σημαία έχει να εμφανιστεί σε τελετή έναρξης από τους Χειμερινούς Αγώνες του Πούτιν το 2014 στο Σότσι.
