Μετά το μανιφέστο για την εξωτερική πολιτική της Ελλάδας που κατέθεσε στην Αθήνα, μέσω του Ινστιτούτου του, ο πρώην πρωθυπουργός και πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας, από τις ΗΠΑ, κατά την πρώτη διάλεξή του στο Χάρβαντ, σκιαγραφεί το περίγραμμα μιας νέας δημοσιονομικής αρχιτεκτονικής της ΕΕ με στόχο την στρατηγική αυτονομία της, σε μια περίοδο μεγάλων γεωπολιτικών ανακατατάξεων.
Μιλώντας στο αμφιθέατρο του Κέντρου Ευρωπαϊκών Σπουδών, CES – Harvard, ο Αλέξης Τσίπρας ανέλυσε ως κομβικό στοιχείο τη θέση ότι η έκδοση κοινού χρέους καθίσταται πλέον απαραίτητη προϋπόθεση για την οικονομική και πολιτική βιωσιμότητα του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Κατά την άποψη του Αλέξη Τσίπρα, η Ευρώπη πρέπει να συμπληρώσει την κοινή νομισματική της πολιτική με ένα ομοσπονδιακό δημοσιονομικό θεσμό, ένα Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικών, κατά τα πρότυπα των ΗΠΑ , το οποίο θα πρέπει να εξουσιοδοτηθεί προκειμένου να εκδίδει κοινό ευρωπαϊκό χρέος, με στόχο τη χρηματοδότηση της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης στον τομέα της ενέργειας και της άμυνας, τη διευκόλυνση της πράσινης μετάβασης, την προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας, την αποκατάσταση των υποδομών των δικτύων στην Ευρώπη που καταρρέουν, και την αύξηση της κοινωνικής συνοχής και μείωση των ανισοτήτων μέσω επενδύσεων στο κοινωνικό κράτος και στην εκπαίδευση.
Ουσιαστικά ο Αλέξης Τσίπρας προειδοποιεί ότι η έκδοση κοινού χρέους για την προστασία και ενίσχυση των δημόσιων αγαθών της Ευρώπης είναι ζήτημα υπαρξιακό για την Ευρωπαϊκή Ενωση, και κρίνει ως περιορισμένη την οπτική των αναλύσεων που λένε ότι αυτή πρέπει να έρθει μόνο λόγω της πανδημίας, ή τώρα, λόγω του γεωπολιτικού αναπροσανατολισμού του προέδρου των ΗΠΑ Ντ.Τραμπ.
Όπως επισημαίνουν από επιτελείο του πρώην πρωθυπουργού, το αμφιθέατρο του CES, ήταν κατάμεστο από φοιτητές και εν γένει μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας του Χάρβαντ το βράδυ της Τρίτης 25 Μαρτίου, οπότε ο Αλέξης Τσίπρας έκαν ετη διάλεξή και απάντησε σε ερωτήσεις για τις εξελίξεις στην Ευρώπη, για την Ουκρανία, τη Μέση Ανατολή και όλο το νέο γεωπολιτικό σκηνικό που έχει διαμορφωθεί μετά την εκλογή του Ντ. Τραμπ. Στη συζήτηση που ακολούθησε την ομιλία του συντονιστής ήταν ο καθηγητής Peter Hall.
Κατέθεσε τέσσερεις άξονες πολιτικής και οικονομικής δράσης προκειμένου η ΕΕ να σταθεί απέναντι στις νέες προκλήσεις που δημιουργούνται από τις αλλαγές σε γεωπολιτικό επίπεδο:
-Αύξηση του ορίου χρέους των ευρωπαϊκών οικονομιών από το 60% που είναι σήμερα στο 100% με αφορμή το πρόγραμμα 900 δις της Γερμανίας (που θα αυξήσει το χρέος της)
-Αξιοποίηση του δημοσιονομικού χώρου που θα δημιουργηθεί από αυτό το μέτρο προς όφελος όλης της Ευρώπης και όχι μόνο των εγχώριων επιχειρήσεων των μεγάλων οικονομιών
-Δημιουργία ευρωπαϊκού Υπουργείου Οικονομικών που θα εκδίδει κοινό ευρωπαϊκό χρέος για επένδυση στην κοινωνική συνοχή, ενέργεια, άμυνα, υποδομές, πράσινη μετάβαση
– εμβάθυνση της εσωτερικής αγοράς στην γραμμή των εκθέσεων Λέττα και Ντράγκι
Νέος δημοσιονομικός χώρος για την κοινωνική συνοχή
Το δημοσιονομικό πλαίσιο πρέπει να αναθεωρηθεί (αυξάνοντας σημαντικά το όριο χρέους για όλους, στο 100%) το συντομότερο δυνατό, και μάλιστα πριν από την εφαρμογή του γερμανικού προγράμματος, σημείωσε, «αν θέλουμε να διατηρήσουμε την αξιοπιστία της Ευρώπης». Και συμπλήρωσε : «Ελπίζω ότι η νέα δημοσιονομική προσέγγιση της Γερμανίας θα αξιοποιηθεί προς όφελος της Ευρώπης στο σύνολό της, αντί να χρησιμοποιείται για την επιδότηση εγχώριων επιχειρήσεων, κατά παράβαση των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις. Εάν ακολουθηθεί μια τέτοια πορεία, οι χώρες με μεγαλύτερο δημοσιονομικό χώρο θα αποκτήσουν δυσανάλογο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, επιδεινώνοντας τις οικονομικές αποκλίσεις στο εσωτερικό της Ένωσης».
Κάλεσε να αξιοποιηθούν τα συμπεράσματα των εκθέσεων Λέττα και Ντράγκι, στην κατεύθυνση η Ευρώπη να εμβαθύνει την εσωτερική της αγορά, με μια νέα ευρωπαϊκή βιομηχανική στρατηγική για τη διασφάλιση της στρατηγικής της αυτονομίας και να ληφθούν «γενναίες πρωτοβουλίες για την έρευνας και την ανάπτυξη». Σε αυτό το πλαίσιο επεσήμανε ότι «το σχέδιο ReArm Europe στερείται οράματος για μια πραγματικά κοινή εξωτερική και αμυντική στρατηγική, βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στους εθνικούς πόρους και, ως εκ τούτου, υστερεί σε σχέση με τους στόχους που θέτουν οι δύο αυτές εκθέσεις. Το πιο σημαντικό είναι ότι δεν πρέπει να εφαρμοστεί σε βάρος του ταμείου συνοχής».
Αξίζει να επισημανθεί ότι σχολιάζοντας τις πρόσφατες εξελίξεις στην Τουρκία ο Αλέξης Τσίπρας τόνισε ότι «χρειαζόμαστε ένα σαφές μήνυμα προς την Άγκυρα ότι αυτό που συμβαίνει σήμερα στον Δήμαρχο Ιμάμογλου είναι απαράδεκτο και θα έχει συνέπειες». Και συμπλήρωσε:
«Δεν μπορούμε να πείσουμε κανέναν, ειδικά στον Παγκόσμιο Νότο, για τις αρχές μας, αν έχουμε δύο μέτρα και δύο σταθμά».
Για μια νέα στρατηγική ασφαλείας της ΕΕ
Ο πρώην πρωθυπουργός κατέθεσε τις θέσεις του για μια νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας της Ευρώπης, αναφερόμενος στις κατευθύνσεις που κατά την άποψή του πρέπει να έχει η ΕΕ.
Με επίκεντρο την Ουκρανία επεσήμανε τα εξής μεταξύ άλλων:
-«Η Ευρώπη πρέπει να υποστηρίξει την ειρήνη με τους καλύτερους δυνατούς όρους για το Κίεβο, την ανάπτυξη διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης και την επιλογή των Ουκρανών για ένα ευρωπαϊκό μέλλον. Χρειαζόμαστε μια διαφορετική στρατηγική στην Ουκρανία, τη Γεωργία και τη Μολδαβία από αυτή που είχαμε από το 2008 η οποία απέτυχε. Μια στρατηγική όπου υπάρχει δέσμευση όχι για μια ΝΑΤΟική αλλά για ευρωπαϊκή προοπτική για τις χώρες αυτές.».
-«Ειδικά μετά την κατάπαυση του πυρός, πρέπει να εργαστούμε για μια διαφορετική αρχιτεκτονική ασφάλειας που να περιλαμβάνει από τη μία εργαλεία αποτροπής της Ρωσίας που να μας προστατεύουν από παρεμβάσεις, από την άλλη την ανάπτυξη ενός πλαισίου διαλόγου.
Ταυτόχρονα, η ευρωπαϊκή ηγεσία πρέπει να στείλει το μήνυμα στις Ηνωμένες Πολιτείες ότι οι διατλαντικές σχέσεις μπορούν να αναπτυχθούν μόνο στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού, του σεβασμού των συνόρων και της μη παρέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις των ευρωπαϊκών χωρών».
Αναφορικά με τη Μέση Ανατολή, συνέδεσε την ειρήνη στην Παλαιστίνη με τον τερματισμό των ισραηλινών επιχειρήσεων. Ο Αλέξης Τσίπρας κάλεσε μεταξύ άλλων την Ευρώπη «να σταθεί επιτέλους στο ύψος των περιστάσεων» σε σχέση με το Ισραήλ και την ανάγκη για ειρήνη στην Παλαιστίνη, με τον τερματισμό των ισραηλινών επιχειρήσεων που έχουν οδηγήσει σε δεκάδες χιλιάδες θανάτους αμάχων, την άμεση παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στους Παλαιστίνιους και την επανέναρξη των συνομιλιών για δύο κράτη στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ.
Φρένο στην ακροδεξιά– Ευθύνες και νέο πλαίσιο πολιτικών
Για την άνοδο της ακροδεξιάς έθεσε προβληματισμούς και ανέπτυξε τις θέσεις του για το πώς ΕΕ πρέπει να την αντιμετωπίσει.
Τόνισε ότι η άνοδος της ακροδεξιάς συνδέεται με την οικονομική κατάσταση που επικρατεί και έχει συνέπειες για το μέλλον της Ευρώπης. «Τα τελευταία 15 χρόνια, η Δύση έχει βυθιστεί σε πολλαπλές κρίσεις που η ηγεσία της δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει. Αντί να αποδεχτούμε τα λάθη μας και να επιμείνουμε σε ένα πλαίσιο αρχών για την επίλυσή τους». Υπογράμμισε ότι τα συντηρητικά κόμματα υιοθέτησαν ρητορική και πολιτικές από την άκρα δεξιά, για να αντιμετωπίσουν αυτά τα προβλήματα και να διατηρήσουν τους ψηφοφόρους τους. Τόνισε ότι κεντροαριστερά κόμματα έχουν αποκτήσει ελιτίστικα χαρακτηριστικά, έχοντας αποκοπεί από τις οικονομικές ανάγκες και τη γλώσσα της εργατικής και της μεσαίας τάξης, ενώ παρατήρησε ότι «πολλά από τα κόμματα της Αριστεράς έχουν απορροφηθεί από δογματισμούς και μικροπολιτική».
Έθεσε ως αναγκαίο να προωθηθεί μια ολοκληρωμένη μεταναστευτική πολιτική για την αντιμετώπιση της ακροδεξιάς.
Αναφέρθηκε στο μεταναστευτικό ζήτημα κατά την περίοδο της πρωθυπουργίας του, όπου μέσα στην βαθιά οικονομική κρίση, η Ελλάδα συνδύασε όπως είπε, «την ανθρωπιστική προσέγγιση με μια προσέγγιση βασισμένη στην ασφάλεια». «Αρνηθήκαμε να κάνουμε επαναπροωθήσεις στη θάλασσα. Ταυτόχρονα, δώσαμε σκληρή μάχη για μια συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, όπου οι μετανάστες που δεν λάμβαναν άσυλο θα επιστρέφονταν στην Τουρκία. Και μαζί με την ΕΕ δημιουργήσαμε ένα σύστημα όπου πάνω από 25.000 πρόσφυγες μετεγκαταστάθηκαν στην υπόλοιπη Ευρώπη», σημείωσε. Αντιπαρέβαλε ότι σήμερα «συντηρητικές κυβερνήσεις έχουν επικεντρωθεί πολύ περισσότερο στις επαναπροωθήσεις παρά στην εξεύρεση των κατάλληλων ευρωπαϊκών μηχανισμών για μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική».
Επίσης, υπογράμμισε ότι μείζον θέμα για την άνοδο της ακροδεξιάς είναι το γεγονός ότι «οι κυρίαρχες δυνάμεις δεν αγωνίστηκαν για να προστατεύσουν το κράτος δικαίου στην Ευρώπη». Και πρόσθεσε: «Σε πολλές περιπτώσεις, έχουν κάνει κατάχρηση της πανδημίας καθώς και κακόβουλου λογισμικού για να ενισχύσουν τη δύναμή τους. Με αυτόν τον τρόπο άφησαν χώρο στην ακροδεξιά να ενισχυθεί σε αυτήν τη συζήτηση παρουσιάζοντας τα δικαιώματα και το κράτος δικαίου, ως άχρηστα βαρίδια ή προπαγάνδα της Αριστεράς».
Διαβάστε επίσης
Νέο βίντεο ντροπή για τη ΣΜΥ και η πολιτική σιωπή του Νίκου Δένδια
Βερβεσός: «Εισήγηση για πειθαρχική δίωξη Κλάπα» – Έκτακτη συνεδρίαση των δικηγορικών συλλόγων
