Συναγερμός τώρα για την πιθανότητα ανακήρυξης ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Συρίας
Με τον πιο εμφατικό τρόπο η κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κάνει για άλλη μία φορά επίδειξη δύναμης προς πάσα κατεύθυνση, συμπεριλαμβανομένων φυσικά της ελληνικής και της κυπριακής πλευράς, αυτήν τη φορά εκμεταλλευόμενη τη σχέση στοργής που έχει «ατύπως» εδώ και χρόνια με την νέα ηγεσία της Συρίας. Η ανατροπή του Μπασάρ αλ Ασαντ, που, αν δεν ενορχηστρώθηκε από την ίδια την Τουρκία, σίγουρα τη συνέφερε σε πολλά επίπεδα, έδωσε στον Ερντογάν και στην τουρκική ηγεσία ένα σχεδόν απολύτως ελεύθερο πεδίο –με την εξαίρεση των Κούρδων και της αμερικανικής υποστήριξης σε αυτούς– ώστε να προωθήσει τη νεοοθωμανική ατζέντα της, στερώντας ακόμη περισσότερο «ζωτικό χώρο» από τους περιφερειακούς αντιπάλους της.
Σε αυτό το πλαίσιο και μόλις τρεις εβδομάδες μετά την ανατροπή του Ασαντ, η τουρκική ατζέντα στη Συρία διευρύνεται συνεχώς.
Στο κάδρο η Κύπρος
Την εβδομάδα που πέρασε κορυφώθηκε η ανησυχία σε Αθήνα και Λευκωσία για ανακήρυξη ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Συρίας, που θα περιλαμβάνει και τις ακτές και τα χωρικά ύδατα από τα κατεχόμενα εδάφη της Κύπρου. Ηδη από την προηγούμενη εβδομάδα υπήρχαν ενδείξεις ότι η Αγκυρα ετοιμάζει κάποια συμφωνία για οριοθέτηση θαλάσσιας δικαιοδοσίας με τη νέα κυβέρνηση της Συρίας. Η επιβεβαίωση ήρθε προ ημερών από τον ίδιο τον υπουργό Μεταφορών της Τουρκίας Αμπντουλκαντίρ Ουράλογλου: «Θα υπογράψουμε μια συμφωνία θαλάσσιας δικαιοδοσίας με τη συριακή κυβέρνηση. Εργαζόμαστε πάνω σε ένα πλάνο έκτακτης ανάγκης που περιλαμβάνει τις εναέριες, σιδηροδρομικές και οδικές υποδομές και μεταφορές καθώς και τις υπηρεσίες επικοινωνιών στη Συρία. Θα ενεργοποιήσουμε όλα τα αεροδρόμια».
Σε περίπτωση που μια τέτοια συμφωνία δεν περιλαμβάνει το ψευδοκράτος στην Κύπρο, δεν υπάρχει κάτι το μεμπτό και είναι προφανές πως –παρά το γεγονός ότι τόσο η Τουρκία όσο και η Συρία δεν έχουν υπογράψει τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS)– είναι σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο εάν αναγνωριστεί η δικαιοδοσία μιας μεταβατικής κυβέρνησης όπως αυτής που διόρισε ο Αχμέντ αλ Σαρά να υπογράφει δεσμευτικές διεθνείς συμφωνίες, κάτι που φυσικά είναι αμφισβητήσιμο.
Οι εξελίξεις όμως μπορεί να πάρουν επικίνδυνη τροπή σε περίπτωση που η τουρκική ηγεσία απαιτήσει σε αυτήν τη συμφωνία για ΑΟΖ να περιληφθούν οι περιοχές του ψευδοκράτους. Είναι προφανές ότι είναι εντελώς διαφορετική περίπτωση από το τουρκολιβυκό μνημόνιο, παρά τις προσπάθειες που κάνει η τουρκική πλευρά να τα εξομοιώσει, καθώς εκεί η συμφωνία αγνοεί το Καστελόριζο, ενώ στην προκειμένη περίπτωση Τουρκία και Συρία έχουν όντως ακτές όπου δεν παρεμβάλλεται κάτι μεταξύ τους το οποίο να αποτρέπει τη σύναψη συμφωνίας οριοθέτησης ΑΟΖ.
Ανήμερα των Χριστουγέννων πάντως ο ηγέτης του ψευδοκράτους Ερσίν Τατάρ μετά τη συνάντηση με τον Ερντογάν και τον αντιπρόεδρο Τσεβντέτ Γιλμάζ στην Αγκυρα δήλωσε ότι μια συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών θα έχει θετικό αντίκτυπο στο ψευδοκράτος και θα αυξήσει τη γεωπολιτική αξία του.
Παρεμβάσεις
Η ανησυχία της ελληνικής αλλά και της κυπριακής κυβέρνησης έγινε ξεκάθαρη μετά τις δηλώσεις Ουράλογλου, αφού –όπως σχολίασαν διπλωματικές πηγές– το θέμα αφορά «ευρωπαϊκά σύνορα». Ετσι, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές: «Το έχουμε ήδη θέσει στην Ευρωπαϊκή Ενωση με την κοινή δήλωση που κάναμε μαζί με Αυστρία και Κύπρο. Πρόκειται για μεταβατική κατάσταση που δεν νομιμοποιεί τον οποιονδήποτε να κάνει τέτοια συμφωνία. Το παρακολουθούμε. Είμαστε σε διαρκή επικοινωνία με την Κύπρο και όλες τις γειτονικές χώρες και με την Ευρωπαϊκή Ενωση».
Παρέμβαση για το θέμα έκανε και η κυπριακή πλευρά, με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Κωνσταντίνο Λετυμπιώτη να υποστηρίζει: «Η όποια πρόθεση σύναψης συμφωνίας μεταξύ Τουρκίας – Συρίας, ως χώρες με παρακείμενες ακτές, θα πρέπει να βασίζεται στο διεθνές δίκαιο και δη στο εθιμικό διεθνές δίκαιο της θάλασσας όπως αυτό αντανακλάται στην UNCLOS και να λαμβάνει υπόψη τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην περιοχή. Οποιαδήποτε απόπειρα αμφισβήτησης, επηρεασμού ή παραγνώρισης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας συνιστά παραβίαση του διεθνούς δικαίου και η Κυπριακή Δημοκρατία θα λάβει όλα τα διαθέσιμα μέτρα σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο».
Θέλει και στρατιωτικές βάσεις σε Ταρτούς και Δαμασκό
Πέρα από τις δηλώσεις του Τούρκου υπουργού Ουράλογλου σχετικά με την ΑΟΖ και όλα τα υπόλοιπα θέματα, υπάρχουν αναφορές ότι η κυβέρνηση Ερντογάν αναμένεται να ανοίξει κι άλλα θέματα με τη νέα κυβέρνηση της Συρίας, με στόχο να πάρει όσο περισσότερα μπορεί προτού αλλάξουν –αν αλλάξουν– οι συνθήκες. Σύμφωνα με πληροφορίες, πέραν της ΑΟΖ, εξετάζονται τα εξής: συμφωνία για στρατιωτική συνεργασία μεταξύ της τουρκικής κυβέρνησης και της κυβέρνησης της Συρίας, η παραχώρηση αεροπορικής βάσης στη Δαμασκό, η παραχώρηση ή κατασκευή ναυτικής βάσης στην Ταρτούς, όπου βρίσκεται και η ρωσική βάση, αλλά και μια συμφωνία για κοινές έρευνες στη Μεσόγειο. Ολα αυτά είναι εξίσου ανησυχητικά για την ισορροπία δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής αλλά και στη Μεσόγειο, αφού μια ενίσχυση της τουρκικής στρατιωτικής παρουσίας και στη Συρία, μετά τη Λιβύη, θα έχει πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα όσον αφορά την προβολή ισχύος της Αγκυρας.
Ο συνδυασμός της ενισχυμένης στρατιωτικής της παρουσίας με αυτό που περιγράφεται ως «κοινές έρευνες στην Μεσόγειο» για υδρογονάνθρακες κάνει πιο πιθανό η Αγκυρα να επιβάλει τη δική της πολιτική στην ευρύτερη ανατολική Μεσόγειο υπό την απειλή της στρατιωτικής ισχύος της παρά σεβόμενη το διεθνές δίκαιο.
Διαβάστε επίσης
Χρυσώνουν τον Πιτσιλή για τις υπηρεσίες του – Στο Documento που κυκλοφορεί – Μαζί το Docville
Διαδοχικοί ασθενείς σεισμοί «ξύπνησαν» την Αττική τα ξημερώματα προκαλώντας ανησυχία
Σόου Μητσοτάκη με τα μέτρα-χάδι για τις τράπεζες
Έγκλημα στα Τέμπη: Ξηλώσαν τα «58 καρφιά» του Γιώργου Κόφτη – Βεβήλωσαν το έργο-μνημείο
