Το National Ignition Facility του Lawrence Livermore National Laboratory στην Καλιφόρνια συγκέντρωσε δικαίως τους προβολείς της δημοσιότητας την περασμένη εβδομάδα καθώς για πρώτη φορά σε εργαστηριακές συνθήκες επιτεύχθηκε πυρηνική σύντηξη με καθαρό ενεργειακό κέρδος.
Πρόκειται αδιαμφισβήτητα για μια ιστορική στιγμή στην εξέλιξη της έρευνας για την πυρηνική σύντηξη, αφού τέτοιο επίτευγμα φέρνει την ανθρωπότητα εγγύτερα στην απόλυτη ενεργειακή αυτάρκεια, με την ελεγχόμενη παραγωγή ενέργειας μέσω πυρηνικής σύντηξης να είναι ό,τι πλησιέστερο μπορεί κανείς να φανταστεί ως ενεργειακό θεμέλιο της «αειφόρου ανάπτυξης» και ίσως μια ελπίδα να αποφύγουμε τη βεβαιότητα της κλιματικής καταστροφής σε βάθος χρόνου. Τα προβλήματα ωστόσο στον δρόμο για την πολυπόθητη αυτάρκεια είναι πολλά.
Ενα πρώτο εμπόδιο αφορά το γεγονός ότι οι αντιδράσεις αυτές απαιτούν θερμοκρασίες άνω των 100 εκατομμυρίων βαθμών Κελσίου, πάνω από δέκα φορές υψηλότερες από τη θερμοκρασία στην καρδιά του Ηλιου. Ενα δεύτερο πρόβλημα παραμένει το πόσο γρήγορα. Κι αυτό γιατί, σύμφωνα με τις επιστημονικές εκτιμήσεις, αποτελεσματικοί αντιδραστήρες σύντηξης συνδεδεμένοι με το δίκτυο είναι τεχνολογία που βρίσκεται τουλάχιστον 25 χρόνια στο μέλλον.
Ακόμη κι αν αισιοδοξούμε ότι για το επίτευγμα του εργαστηρίου στην Καλιφόρνια είναι ίσως κάπως πιο ρεαλιστικό να ελπίζουμε ότι αυτά τα 25 χρόνια θα παρέλθουν στην καλύτερη περίπτωση μέχρι το 2050. Αλλά αυτό κάνει τη συμβολή της πυρηνικής σύντηξης στην ενεργειακή μετάβαση –δεδομένης της διαρκούς επιδείνωσης των περιβαλλοντικών δεικτών– τουλάχιστον αμφισβητήσιμη.
Το μόνο που δεν δείχνει να αμφισβητείται ανεξαρτήτως προβλέψεων και συνθηκών είναι το επενδυτικό ενδιαφέρον, αφού μόνο το 2021 οι ιδιωτικές επενδύσεις σε πειράματα σύντηξης ξεπέρασαν τα 2,8 δισεκατομμύρια, σε μια θαυμαστή παραλλαγή του ρητού για το κέρδος του καπιταλιστή και το σχοινί του κρεμασμένου.
