Ολοι αναγνωρίζουν ότι η εκκλησία αποτελεί τον λιγότερο ευεπίφορο θεσμό της κοινωνίας σε προσαρμογές στον χρόνο, σε αλλαγές που επιβάλλουν οι καιροί, σε –μικρές έστω– εκλαϊκεύσεις του εκκλησιαστικού λόγου, της τελετουργικής διαδικασίας, ακόμη και της προσήκουσας ενδυματολογικής αμφίεσης των προσερχόμενων πιστών. Αποτελεί θέσφατο ότι –σε έναν κόσμο που αενάως αλλάζει– η εκκλησία πορεύεται συντηρητικά κατά παράδοση και με στατικό βηματισμό ακινησίας.
Κι όμως, το 2001 ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, απευθυνόμενος στους νέους, έκανε μια πρωτόφαντη στροφή όταν είπε: «Ελάτε με ό,τι φοράτε, με όποιο κούρεμα έχετε, εδώ είναι το “ορίτζιναλ”, το πραγματικό». Η πορεία του ΣΥΡΙΖΑ από το 2012 μέχρι σήμερα ήταν σε μεγάλο βαθμό απρόσμενη, απρόβλεπτη, αλλά ιστορικά επιβεβλημένη και κοινωνικά λυτρωτική. Η ταχύτητα της τροχιοδεικτικής του πορείας (συνυφασμένη με το άστρο του ηγέτη Αλέξη Τσίπρα) αποτυπώνεται στα λόγια του ποιητή: «Και περάσανε μέρες πολλές μέσα σε λίγην ώρα».
Η εκλογική ήττα του περασμένου Ιουλίου συνοδεύτηκε από τη γλυκιά επίγευση ότι η Αριστερά πλέον δεν είναι μόνο η ιδεολογική απάντηση των κοινωνικά αδυνάτων αλλά και η κυβερνητική τους επιλογή, ότι δεν είναι μόνο η ισχυρή δύναμη διαμαρτυρίας αλλά και ο αποτελεσματικός μηχανισμός για την επιβολή δίκαιων λύσεων και ότι η ελληνική Αριστερά –σε μια δεξιόστροφη και συντηρητική Ευρώπη όπου το αυγό του ναζισμού επωάζεται επικίνδυνα– αποτελεί τη μεγαλύτερη αριστερή και ριζοσπαστική δύναμη, παράδειγμα και ελπίδα των λαών της.
Η Δεξιά, παρά τις αντιφάσεις και τα προβλήματά της (προβλήματα διαγκωνισμού των συμφερόντων που τη συναπαρτίζουν), μπροστά στον κίνδυνο απώλειας των κεκτημένων της κατορθώνει να συνενώνεται με όρους συντεχνιακούς. Αυτό είναι και το μεγάλο της όπλο.
Το βασικό όπλο που διαθέτει η Αριστερά είναι η συνεχής εξέλιξή της με όρους πολιτικής προσαρμογής, για να υπάρξει ως έκφραση της κοινωνικής δυναμικής. Ομως αυτό της το όπλο γίνεται η αχίλλειος πτέρνα της όποτε τα αντανακλαστικά της δεν ανταποκρίνονται στα κοινωνικά προτάγματα.
Σήμερα, μετά την ήττα και το θαρραλέο άνοιγμα στην κοινωνία που την κατέστησε τη μοναδική δύναμη πυρός της προοδευτικής παράταξης, η Αριστερά βρίσκεται στο κρίσιμο σταυροδρόμι της επόμενης μετεξέλιξής της και απαιτείται να λάβει γενναίες αποφάσεις, γιατί καμιά ήττα της δεν μπορεί να είναι διαχειρίσιμη και εμπροσθοβαρής εάν μένει ακίνητη, φοβική και περιχαρακωμένη.
Τα ερωτήματα που χρήζουν απαντήσεων είναι πολλά και ο χρόνος απελπιστικά λίγος και πιεστικός:
• Μπορεί να έχει κυβερνητικό μέλλον ένα κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς όταν τα κομματικά του μέλη αποτελούν το 3% της εκλογικής του δύναμης;
• Μπορεί η νεολαία που έβγαλε πρώτο τον ΣΥΡΙΖΑ με 38% να αποτελεί λιγότερο από το 10% των κομματικών του μελών;
• Μπορεί στην αυτοδιοίκηση (που αποτελεί προνομιακό πεδίο της Αριστεράς) ο ΣΥΡΙΖΑ να εκλέγει 37 δημάρχους σε 332 δήμους και έναν περιφερειάρχη σε 13 περιφέρειες;
• Μπορεί στους μαζικούς φορείς, στα συνδικάτα, στους συλλόγους και στο φοιτητικό κίνημα ο ΣΥΡΙΖΑ να συγκεντρώνει ποσοστά που δεν ξεπερνούν το 5%;
• Εν κατακλείδι, μπορεί ένα αριστερό κόμμα να εφαρμόσει πρόγραμμα ριζοσπαστικού μετασχηματισμού της κοινωνίας χωρίς τη στήριξη και την αλληλεπίδραση με τα μαζικά κινήματα επειδή κέρδισε στις εκλογές;
Εάν δεν ανατραπεί άρδην η σημερινή διαμορφωμένη εικόνα, η Αριστερά ή θα γίνει κυβερνώσα αλλά διαχειριστική δύναμη απλού μετασχηματικού χαρακτήρα ή θα επανέλθει στα μεγέθη εκείνα που θα της επιτρέπουν να έχει ριζοσπαστικό πρόγραμμα ανατροπής αλλά χωρίς την παραμικρή δυνατότητα κυβερνητικής εφαρμογής του.
Η διεύρυνση και ο μετασχηματισμός αφορούν μεν το κόμμα, αλλά με όρους κοινωνίας, έτσι ώστε στο τέλος της ημέρας (στο συνέδριο) το κόμμα να έχει μετασχηματιστεί σε παράταξη γιατί είναι αδήριτη ανάγκη η δημιουργία μιας μεγάλης δημοκρατικής, προοδευτικής, αριστερής και ριζοσπαστικής παράταξης στον τόπο.
Και, όπως είναι γνωστό, οι παρατάξεις δεν δημιουργούνται με αριστερά πιστοποιητικά, με κομματικές προϋπηρεσίες, με επετηρίδα μελών, με διαδικασίες κομματικής παρουσίας, με διαφορετικών ταχυτήτων δικαιώματα που φαλκιδεύουν την αρχή της ισότητας των μελών.
Δεν υπάρχει στην παγκόσμια ιστορία ανάλογος δρόμος (και μάλιστα ασφαλής), γιατί κατά τον Φραντς Κάφκα: «Υπάρχει προορισμός, αλλά όχι δρόμος. Αυτό που αποκαλούμε δρόμο είναι δισταγμός».
