Το ανατρεπτικό βιβλίο «Φοβάμαι, ταυρομάχε» του Πέδρο Λεμεμπέλ ανεβαίνει για πρώτη φορά στη σκηνή
Πολιτική, μοναξιά και ανεκπλήρωτες επιθυμίες. Το βιβλίο «Φοβάμαι, ταυρομάχε» είναι μια κραυγή αντίστασης σε έναν κόσμο που συνταρασσόταν από διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες ενάντια στο καθεστώς του Αουγούστο Πινοτσέτ. Ο Πέδρο Λεμεμπέλ σκιαγραφεί έναν καταδικασμένο έρωτα, μια απρόσμενη αγάπη ανάμεσα σε δυο εντελώς διαφορετικούς ανθρώπους οι οποίοι μοιράζονται ένα ανατρεπτικό μυστικό. Το κείμενο έγινε η φωνή των καταπιεσμένων της Χιλής και μεταφέρθηκε πολλές φορές στο θέατρο και πρόσφατα στον κινηματογράφο σε σκηνοθεσία Ροντρίγκο Σεπούλβεδα, με μια αξεπέραστη ερμηνεία από τον ηθοποιό Αλφρέδο Κάστρο. Το έργο ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα, σε προσαρμογή και σκηνοθεσία της Άννας Βαγενά, στο θέατρο Μεταξουργείο.
Η θεατρική μεταφορά του βιβλίου παρουσιάζει μεγάλο δραματουργικό ενδιαφέρον. Ο Νίκος Αρβανίτης κρατάει τον ρόλο της «Τρελής» και μαζί του ανεβαίνουν στη σκηνή οι Σταμάτης Μπάκνης, Μικαέλα Δανά, Έλενα Μεντζέλου και ο Ανδρέας Κωνσταντινίδης. Στην παράσταση προβάλλονται ντοκουμέντα και ηχητικό υλικό από την περίοδο της δικτατορίας. Το βιβλίο «Φοβάμαι, ταυρομάχε» εμπνέεται από ένα πραγματικό γεγονός. Την επίθεση κατά του Αουγούστο Πινοτσέτ από την οργάνωση Πατριωτικό Μέτωπο Μανουέλ Ροδρίγκες στις 7 Σεπτεμβρίου του 1986.
Με φόντο τις φτωχικές γειτονιές του Σαντιάγο
Η ιστορία εξελίσσεται με φόντο τις φτωχογειτονιές του Σαντιάγο και τις πολυπληθείς διαδηλώσεις. Κεντρική ηρωίδα είναι η «Τρελή», ένας γερασμένος ομοφυλόφιλος που κεντάει πολύχρωμα τραπεζομάντιλα και παθιάζεται με φλογερά μπολερό. Ερωτεύεται παράφορα ένα νέο άντρα, που αφιερώνει τη ζωή του στην απελευθέρωση της Χιλής. Τα υπόλοιπα πρόσωπα συμπληρώνουν το παζλ της χιλιάνικης κοινωνίας. Συγγενείς που ψάχνουν τους ανθρώπους που «εξαφάνισε» η δικτατορία, ομοφυλόφιλοι που ζουν κρυμμένοι στη σκιά της πόλης, φοιτητές που οργανώνουν διαδηλώσεις, γυναίκες στρατηγών που αγοράζουν ρούχα για τις φιέστες του καθεστώτος. Οι αναφορές σε τραγούδια και ερωτικούς στίχους συνοδεύουν την αφήγηση σε κάθε σελίδα. Το κομμάτι «Φοβάμαι, ταυρομάχε» (Τengo miedo torero) που ενέπνευσε τον τίτλο του βιβλίου γνώρισε μεγάλη επιτυχία και πολλές εκτελέσεις, με πιο γνωστή εκείνη της Σάρα Μοντιέλ. Οι στίχοι του ενώνουν για πάντα τις ζωές των δυο πρωταγωνιστών και λειτουργούν ως ρομαντικό «παρασύνθημα» προς τον έρωτα και την ελευθερία. Ο συγγραφέας φωτίζει τον αποκλεισμό που βιώνουν οι άνθρωποι οι οποίοι ζουν στο περιθώριο της κοινωνίας. «Γιατί τα δάκρυα που χύνουν οι τρελές δεν έχουν ταυτότητα, δεν έχουν χρώμα ούτε γεύση ούτε ποτίζουν κανέναν κήπο ψευδαισθήσεων» λέει η πρωταγωνίστρια.
Τo «Φοβάμαι, ταυρομάχε» είναι το μοναδικό μυθιστόρημα του συγγραφέα και έχει μεταφερθεί και στον κινηματογράφο. Ο ίδιος ο Λεμεμπέλ υποστήριζε ότι έγραψε ένα «κινηματογραφικό λιμπρέτο». Στην ταινία, που σκηνοθέτησε ο Ροντρίγκο Σεπούλβεδα, ο κορυφαίος ηθοποιός Αλφρέδο Κάστρο υποδύθηκε αριστουργηματικά τη φτωχή και γερασμένη τρανς Λόλα ντελ Φρέντε. Η ιστορία, ένα μελαγχολικό πορτρέτο δυο ανθρώπων οι οποίοι πασχίζουν να αντισταθούν και να αγαπήσουν σε μια βίαιη καθημερινότητα, μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη με κοφτερό χιούμορ και απολαυστικές στιχομυθίες και κέρδισε αρκετά βραβεία.
Ψηλά τακούνια και σφυροδρέπανα
Ποιος είναι όμως ο άνθρωπος πίσω από το βιβλίο; Η ιστορία του Λεμεμπέλ είναι τρυφερή και ανατρεπτική όπως και τα γραπτά του. Ο συγγραφέας γεννήθηκε σε μια παραγκούπολη στο Σαντιάγο της Χιλής και πέρασε όλη την παιδική και εφηβική του ηλικία ζώντας σε φτωχικές και περιθωριοποιημένες συνοικίες. Μεγάλωσε σε αυτοσχέδιους οικισμούς οι οποίοι δημιουργήθηκαν από την εσωτερική μετανάστευση εργατών από τον νότο και των ιθαγενών Μαπούτσε. «Η οικογένειά μου ήταν πολύ φτωχή, τα ποντίκια ήταν τα λούτρινα κουκλάκια μου» έγραφε ο Λεμεμπέλ. Οι γειτονιές στις οποίες μεγάλωσε αντιστάθηκαν σθεναρά στο πραξικόπημα του Αουγούστο Πινοτσέτ και τις κατοικούσαν κατά κύριο λόγο φτωχοί εργάτες οργανωμένοι στην Αριστερά.
Εικαστικός καλλιτέχνης και περφόρμερ, ο Λεμεμπέλ άρχισε να γράφει κείμενα στις αρχές της δεκαετίας του ’80 τα οποία δημοσιεύονταν σε εφημερίδες και περιοδικά. Τα γραπτά του περιέγραψαν ένα διαφορετικό Σαντιάγο, μια πόλη που βρισκόταν πολύ μακριά από τους νεοφιλελεύθερους μύθους της εποχής του που υπόσχονταν δήθεν οικονομικά θαύματα και ανάπτυξη. Ο συγγραφέας αποκάλυψε την καταπίεση και τη βία που κρύβονταν πίσω από τις μεσοτοιχίες και στις περιθωριοποιημένες γειτονιές.
Ο ίδιος προσδιοριζόταν ως «φτωχός, κομμουνιστής και αδερφή». Οι αντιδικτατορικές οργανώσεις τον αντιμετώπιζαν πάντοτε με κάποια επιφυλακτικότητα λόγω της ομοφυλοφιλίας και της εκκεντρικής του εμφάνισης. Συνήθως κυκλοφορούσε δημόσια με ψηλά παπούτσια και μακιγιάζ, ενώ τον Σεπτέμβριο του 1986 εμφανίστηκε σε μια μεγάλη εκδήλωση της Αριστεράς με τακούνια και ένα σφυροδρέπανο ζωγραφισμένο στη δεξιά πλευρά του προσώπου του. Ο Λεμεμπέλ είχε δική του εκπομπή στο ραδιόφωνο Radio Tierra μέσω της οποίας απευθυνόταν «στους ανθρώπους που δεν αγόραζαν βιβλία, γιατί δεν είχαν χρήματα να αγοράσουν ή γιατί δεν ήξεραν ανάγνωση». Πέθανε τον Ιανουάριο του 2015. Η κηδεία του μετατράπηκε σε ένα μεγάλο πανηγύρι με χορό, μουσική και κόκκινες σημαίες.
Info:
– Η παράσταση ανεβαίνει κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στο θέατρο Μεταξουργείο (Ακαδήμου 14)
– Το βιβλίο «Φοβάμαι, ταυρομάχε» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη σε μετάφραση του Κώστα Αθανασίου
– Η ταινία «Τρυφερέ μου ταυρομάχε» είναι διαθέσιμη στο Cinobo
