Παππάς: Τα fake news είναι ένα νέο όνομα για ένα παλιό πρόβλημα

Ο Υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, Νίκος Παππάς, συμμετείχε στο forum «Global Progress (Παγκόσμια Πρόοδος) 2017», μια διοργάνωση που δικτυώνει προοδευτικά think tanks, πρωτοβουλίες, ινστιτούτα και κινήσεις από όλο τον κόσμο.

Φέτος, το «Global Progress» πραγματοποιείται -για δεύτερη χρονιά- στο Μόντρεαλ του Καναδά, συγκεντρώνοντας 200 εκπροσώπους από 20 χώρες.

O Νίκος Παππάς ήταν προσκεκλημένος ομιλητής στο πάνελ με θέμα: «”Ανακαινίζοντας” τη Δημοκρατία για την Ψηφιακή Εποχή», από κοινού με την Arianna Huffington, ιδρυτή του Huffington Post, τον Reid Hoffman, συνιδρυτή του Linkedin και τον Steve Huffman, διευθύνοντα σύμβουλο του μέσου κοινωνικής δικτύωσης, Reddit. Αντικείμενο της συζήτησης -που συντόνισε η Εκτελεστική Αντιπρόεδρος του Berggruen Institute, Dawn Nakagawa- ήταν η επαναστατική αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο η πληροφορία φτάνει στους ανθρώπους, αλλά και στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι επικοινωνούν μεταξύ τους, μετά την έλευση των social media, της τεχνολογίας της πληροφορίας και των επικοινωνιών, καθώς και η επείγουσα ανάγκη «ανακαίνισης» της Δημοκρατίας, μετά την έλευση των fake news και την αύξηση της πόλωσης του δημοσίου διαλόγου.

Μεταξύ άλλων, ο Υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης τόνισε τα εξής:

«Δεν πρέπει να ξεκινήσουμε ένα νέο “κυνήγι μαγισσών”, με αφορμή τα fake news. Συμφωνώ απόλυτα με μια παρατήρηση της Arriana, σε παλιότερο άρθρο της, ότι τα fake news είναι ένα νέο όνομα για ένα παλιό πρόβλημα. Στην Ελλάδα έχουμε συχνά δει τα παραδοσιακά media να παραγάγουν fake news. Το λέω αυτό για να υπογραμμίσω το γεγονός ότι τα social media, ασφαλώς φέρνουν μαζί τους πολλές απειλές, αλλά προσφέρουν και ευκαιρίες.

Πιστεύω ότι οι λύσεις στο συγκεκριμένο πρόβλημα θα βρεθούν σε διεθνές επίπεδο. Μια μεμονωμένη χώρα δεν μπορεί να το αντιμετωπίσει αποτελεσματικά από μόνη της. Ήδη, γίνεται μεγάλη συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο για το θέμα, με τον Martin Schulz, αλλά και την Επίτροπο Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας, Mariya Gabriel, που έχει εκφράσει τις ανησυχίες της. Ακούγονται, μάλιστα, αρκετά “επαναστατικές ιδέες”, όπως –για παράδειγμα- η επιβολή προστίμων εκατομμυρίων δολαρίων στις πλατφόρμες social media που επιτρέπουν την κυκλοφορία fake news.

Στην Ελλάδα εστιάσαμε στην “ενδιάμεση ζώνη”. Αν τα social media βρίσκονται από τη μια πλευρά και τα παραδοσιακά media από την άλλη, στο ενδιάμεσο έχουμε τα online media. Ο ρόλος τους είναι πολύ κρίσιμος, διότι αυτό που το πρωί είναι ένα post στα social media, συχνά μέχρι το μεσημέρι μετατρέπεται σε είδηση στα online media και, μέσω αυτών, το βράδυ φτάνει στα τηλεοπτικά κανάλια. Στην Ελλάδα δημιουργήσαμε ένα μητρώο online media και θέσαμε την εγγραφή σε αυτό ως προϋπόθεση για να έχει πρόσβαση το μέσο σε κρατική διαφήμιση. Για να εγγραφεί κανείς στο μητρώο, πρέπει να έχει όνομα, διεύθυνση, να πληρώνει τους φόρους του. Με αυτό τον τρόπο, γνωρίζουμε ποιος είναι πίσω από κάθε μέσο. Επιπλέον, παρέχουμε στα μέλη του μητρώου ένα λογισμικό εργαλείο κατά της λογοκλοπής.

Αραγε, όμως, τέτοιου είδους πρωτοβουλίες θα καταπολεμήσουν πλήρως τα fake news; Δεν είμαι τόσο σίγουρος. Θα συζητούσα την ιδέα επιπλέον πολιτικών με βασικό χαρακτηριστικό τη διαφάνεια και τη δημοκρατική ευθύνη.

Επιπλέον, είναι πολύ κρίσιμο να δώσουμε την κατάλληλη παιδεία στα παιδιά μας, ώστε να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν ξεκάθαρα τις ευκαιρίες, αλλά και τις απειλές.

Αλλά και οι ίδιες οι πλατφόρμες social media μπορούν να βοηθήσουν στην προαγωγή ενός ανοιχτού πολιτικού διαλόγου σχετικά με το πώς θέλουμε τις κοινωνίες μας στο μέλλον. Τα εργαλεία της νέας τεχνολογίας μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά, αφού –όπως είχαν διαμορφωθεί τα πράγματα στα παραδοσιακά media- ήταν πολύ δύσκολο, συχνά, ο δημοσιογράφος να γράψει κάτι που θα ενοχλούσε τις «υψηλά ιστάμενες» πηγές του, ενώ και οι διαφημιστικές καμπάνιες ήταν έτσι δομημένες ώστε να αποτρέπουν τα δημοσιεύματα που ενοχλούσαν διαφημιστές και διαφημιζόμενους.

Προς την κατεύθυνση του διαλόγου μπορεί να συμβάλει ενδεχομένως και ο συνταγματικός νομοθέτης, διευκολύνοντας τις κοινωνίες να προσφεύγουν σε δημοψηφίσματα για σημαντικά ζητήματα που τις αφορούν.

Προσωπικά, είμαι πολύ αισιόδοξος ότι η Δημοκρατία θα λειτουργήσει με τέτοιο τρόπο ώστε πολύ σύντομα να μπορέσουμε να προστατέψουμε τις κοινωνίες μας από ανθρώπους που δεν θέλουν να λειτουργήσει ομαλά η Δημοκρατία».

Στο περιθώριο του forum, ο Υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης είχε συνάντηση με την Υπουργό Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής του Καναδά, Catherine McKenna. Οι δύο Υπουργοί αντάλλαξαν απόψεις για σειρά ζητημάτων και η Καναδή ομόλογός του ενημέρωσε τον Νίκο Παππά για τις πρωτοβουλίες της χώρας της σχετικά με την κλιματική αλλαγή, αλλά και για την ιδιαίτερα αυστηρή περιβαλλοντική νομοθεσία του Καναδά.