Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Παντελής Αμπαζής και ο Γεράσιμος Γεννατάς συναντιούνται πάνω στη σκηνή. Οι δυο τους συνεργάζονται συχνά τα τελευταία χρόνια έχοντας βρει έναν δικό τους τρόπο να χωρέσουν ο ένας στη ζωή του άλλου.
Το τραγούδι πάει θέατρο ή μήπως το αντίθετο; Μικρή σημασία έχει μιας και το αποτέλεσμα δεν θα μπορούσε να είναι τίποτα λιγότερο από εκρηκτικό.
Στο Foka Negra θα ακούσετε μικρές και μεγάλες ιστορίες δοσμένες με τζαζ διάθεση και ροκ άποψη. Κι αν αναρωτιέστε πως μπορεί να συνυπάρξει η λαϊκή πενιά με εικόνες του μεσοπολέμου το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να παραδοθείτε στην τρυφερότητα των δυο δημιουργών.
Λίγες ώρες πριν από το πρώτο τους live «Παράστασις Περιωπής», εν μέσω πρόβας και φιλοσοφικών αναζητήσεων, μιλήσαμε για ποίηση, για λαϊκά κορίτσια και καταλήξαμε πως όσο και να φαίνεται δύσκολο στο τέλος η ποίηση είναι αυτή που θα μας σώσει.
Τί θα ακούσουμε στην «Παράστασις Περιωπής» τα Σάββατα του Νοεμβρίου;
Παντελής Αμπαζής: Θα ακούσετε και θα δείτε δύο καλλιτέχνες να μπαίνουν με αγάπη ο ένας στα χωράφια του άλλου. Το τραγούδι πάει θέατρο. Ένας τραγουδοποιός κι ένας ηθοποιός, αφήνουν για λίγο τα γυρίσματα στην τηλεόραση, το θέατρο και τις συναυλίες, συναντώνται επί σκηνής και παίζουν, χορεύουν, τραγουδούν, χιουμοριστικά και εύθυμα τραγούδια. Καυστικές, πικάντικες πρόζες και σπαραξικάρδιες ατάκες. Ακούγονται τραγούδια από τους τελευταίους μου δίσκους «παντεΛΑΚΗΣ» και «τραγούδια περιΩπής» με ωμέγα και με όμικρον. Επίσης Λουκιανός Κηλαηδόνης, ΛοΓο, Χατζηδάκις, Μαρκόπουλος, Λοϊζος, Μπιθικώτσης, Γούναρης, κ.α. πολλά παλιά καλά αγαπημένα τραγούδια, πασίγνωστα μεν αφάγωτα δε, που δεν τα ακούμε πια δηλαδή καθόλου και πουθενά.
Γεράσιμος Γεννατάς: Θα ακούσετε αγαπημένα λόγια εξαίσιων, καταπληκτικών ανθρώπων που πέρασαν από την ποίηση και έκαναν τη ζωή μας ομορφότερη. Μας έχει λείψει η ανθρώπινη επαφή, η ανθρώπινη διασκέδαση. Μας έχει λείψει να νιώθουμε και για αυτό ό,τι ακούσετε θα μιλήσει στην καρδιά και στο μυαλό σας.
Τελικά, είναι περιοπής ή περιωπής;
Π.Α.: Με όμικρον είναι εκατό τοις εκατό! Ευελπιστώ να είναι και με ωμέγα…
Γιατί επιλέξατε να εμφανιστείτε σε ένα συνοικιακό μαγαζί;
Π.Α.: Γιατί δεν είναι μια οποιαδήποτε συνοικία. Η Κυψέλη, και πιο συγκεκριμένα η Φωκίωνος Νέγρη, είναι ο επίγειος παράδεισος των παιδικών και εφηβικών μου χρόνων. Εκεί τελείωσα Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο. Εκεί οι πρώτες βόλτες, εκεί οι πρώτοι καφέδες, εκεί τα πρώτα φλερτ. Αισθάνομαι λοιπόν σαν τον δολοφόνο που επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος. Και σίγουρα νιώθω «εντός έδρας».
Τι είναι αυτό που σας γοητεύει στη λαϊκή κουλτούρα;
Π. Α.: Η αλήθεια της. Η χαρμολύπη. Οι βαθιές της ρίζες. Το πηγαίο χιούμορ. Η καθαρή ματιά στα πράγματα. Το φιλότιμο. Η αξιοπρέπεια. Η παντελής έλλειψη λαϊκισμού. Το γνήσιο και ανόθευτο πνεύμα της.
Γ. Γ.: Εγώ είμαι, ενδεχομένως, πολύ ρομαντικός και πιστεύω πως αν υπάρχει κάτι που μπορεί να μας σώσει αυτό είναι η ποίηση. Ο ποιητής δεν έχει υστεροβουλία, δεν έχει κάτι να κερδίσει. Η λαϊκή κουλτούρα έχει μία καθαρότητα όπως έχει και η ποίηση. Μια δική τους αλήθεια που την έχουμε ανάγκη.
Δύσκολες εποχές για ποιητές και ίσως επικίνδυνες
Γ.Γ: Μα γι΄ αυτό και πρέπει να αναρωτηθεί ο καθένας μας πώς θέλει να ζήσει; Ζούμε καλύτερα ή λίγο πιο εύκολα; Υπάρχει ένα πολύ βαρύ τίμημα που καλούνται να πληρώσουν οι ποιητές και οι ελεύθεροι αυτού του κόσμου. Φοβάμαι πως δεν είναι πολλοί μα είναι αρκετοί και σίγουρα ο δρόμος που έχουν επιλέξει δεν είναι ο εύκολος. Για αυτό ακριβώς είναι και ποιητές.
Νιώθω μια πικρία στα λόγια σας
Γ.Γ.: Δεν ξέρω… Δεν το βλέπετε και εσείς; Έχει χαθεί οποιαδήποτε αίσθηση ανθρωπιάς. Σκεφτείτε τις λέξεις ομορφιά, ευγένεια, ηθική, μοιάζουν άγνωστες λέξεις. Σαν να πέρασε πολύς καιρός από τότε που τις συναντήσαμε. Στεναχωριέμαι αλλά έτσι νομίζω. Για αυτό λέω πως στο τέλος αν κάτι μας σώσει αυτό θα είναι η ποίηση. Γι΄ αυτό κάνουμε με τον Παντελή αυτή την παράσταση. Για να θυμηθούμε ξανά αυτές τις λέξεις.
Τι συνέβη και αρχίσαμε να ξεχνάμε;
Γ.Γ.: Δεν υπάρχει καμία πνευματικότητα. Είμαστε πλάσματα που σαν να κατοικούμε στη ζωή μας. Δεν τη ζούμε, δεν μας ταιριάζει. Δεν τη ζούμε τη ζωή μας και δεν την επιλέγουμε. Μας νοιάζει μόνο να παράγουμε λεφτά. Τα media μας αποκαλούν «καταναλωτές» και αυτό θα έπρεπε να μας προσβάλλει. Όμως εμείς το ανεχόμαστε. Είναι ντροπιαστικό. Δεν γεννηθήκαμε για να αγοράζουμε, να καταναλώνουμε και να πουλάμε. Αρνούμαι να το δεχτώ αυτό. Υπάρχει κάτι πιο όμορφο και πιο ευγενές εκεί έξω. Υπάρχει η επαφή μας με τον άλλον άνθρωπο. Αυτό που συμβαίνει τώρα στη Γάζα, συνέβη πριν λίγο στην Ουκρανία, πιο πριν στην Γιουγκοσλαβία, στην Κύπρο. Όλος ο κόσμος είναι γεμάτος πολέμους και λάθη. Επιμένω πως αν κάτι μας σώσει αυτό θα είναι η ποίηση και οι μικρές αφορμές που μας φέρνουν κοντά τον έναν με τον άλλον.
Πείτε μου για τις ιστορίες που συγκεντρώσατε στην «Ψυχή της Πόλης»
Π.Α.: Αρθρογραφώ εδώ και δέκα χρόνια στο εξαιρετικό μηνιαίο free press εφημεριδάκι δρόμου Η ΠΟΛΗ ΖΕΙ. Γράφω μια σελίδα, ένα χρονογράφημα με τίτλο «η ψυχή της πόλης». Πρόκειται για μικρά χρονικά, με επιμύθιο κάθε φορά ένα καινούργιο τραγούδι μου. Τα μαζέψαμε λοιπόν αυτά τα ογδόντα πέντε μικρά διηγήματα και ιδού από τις εκδόσεις ΛΟΓΟΤΥΠΟ το νέο μου βιβλίο. Το πρώτο ήταν ένα χρόνο πριν, από τις εκδόσεις 24 γράμματα, μια συλλογή με όλα μου τα τραγούδια -δισκογραφημένα και ανέκδοτα – με τίτλο: «ένας αγάπησε μία».
«Κουλούρι στην πατησιών από τη ζωίτσα και τον λούκυ λουκ και μια Ελλάδα αμυγδάλου». Τι σας αρέσει σε αυτή την πόλη;
Π.Α.: Σ΄ αυτήν την πόλη που ζω καθημερινά και μάλιστα στο κέντρο της πόλης, στην Πατησίων, στην πλατεία Βικτωρίας, στην Αλεξάνδρας, στα Εξάρχεια, στο Κολωνάκι, στο Παγκράτι, στο Κουκάκι, στο Μοναστηράκι, στο Σύνταγμα, εδώ έζησαν, περπάτησαν και μεγαλούργησαν ο Λουκιανός Κηλαηδόνης, ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Νίκος Γκάτσος, ο Σταμάτης Κόκοτας, ο Παύλος Σιδηρόπουλος, ο Μάνος Ελευθερίου, ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο Χόρν, η Λαμπέτη, ο Βέγγος, ο Ηλιόπουλος, ο Κούνδουρος, ο Φίνος, ο Αλέκος Σακελλάριος, ο Αττίκ, η Τζένη Καρέζη, η Μελίνα Μερκούρη, ο Πλέσσας, ο Ζαμπέτας, ο Χιώτης και τόσοι άλλοι αθάνατοι αξέχαστοι Έλληνες με το Ε κεφάλαιο. Ε αυτό μ΄ αρέσει σ΄ αυτήν την πόλη, την πόλη που την έχω φάει με το κουτάλι πενήντα χρόνια τώρα κι ακόμα να την χορτάσω…
Και τι σας ξενερώνει;
Π.Α.: Με ξενερώνουν τα βρώμικα πεζοδρόμια, η κίνηση στους δρόμους, η αγένεια των πολλών στον δημόσιο χώρο και το θράσος των λίγων και εκλεκτών του συστήματος νεόπλουτων νεοελλήνων που νομίζουν ότι η πόλη τους ανήκει.
Θα βγείτε στον δρόμο να φωνάξετε;
Π.Α.: Θα βγω όταν νιώσω απαξίωση της καλλιτεχνίας ή περαιτέρω υποβάθμιση της Παιδείας ή απαγόρευση της ελευθερίας του λόγου. Μια αντιπολεμική διαδήλωση.
Γ.Γ.: Μα βγήκαμε στους δρόμους. Πριν από πολλά χρόνια βγήκαμε στους δρόμους και φωνάξαμε και ματώσαμε και είπαμε δεν αντέχουμε άλλο φτάνει . Δεν μπορούμε άλλο τον καρκίνο της μεταπολίτευσης. Δεν θέλουμε να είμαστε τελευταίοι παντού βουτηγμένοι μέσα στη διαφθορά και τα σκατά. Μπορώ να μιλάω έτσι; Έχω την ελευθερία να μιλάω έτσι; Να πω την αλήθεια; Αγωνίστηκε ο κόσμος και τα τελευταία χρόνια τα πράματα έχουν γίνει χειρότερα από ότι ήταν. Μας γύρισαν σε μια κατάσταση που δεν θυμίζει δημοκρατία.
Δεν υπάρχει κράτος μαντάμ;
Π.Α.: «δεν υπάρχει κράτος μαντάμ» Το φωνάζω πάνω από δέκα χρόνια, νομίζω ότι εσχάτως δικαιώνομαι κι εγώ κι όσοι συμφωνούσαν μαζί μου.
Γ.Γ.: Δεν θα ήθελα να μιλήσω για το κράτος που έχουμε τώρα. Σας πειράζει να μην μιλήσω για το κράτος που έχουμε τώρα; Ελάτε στην παράσταση να ακούσετε και να τραγουδήσετε μαζί μας. Να μοιραστούμε, να νιώσουμε. Ξέρετε όσο ποτίζουμε με ωραία υλικά τη ζωή μας τόσο η ελπίδα μένει ζωντανή και θεριεύει.
Κλείνοντας πείτε μου μια όμορφη ιστορία
Π.Α.: Η ιστορία που θέλω να πω είναι η εξής: Σταμάτης Κόκοτας, Λάκης Παπαδόπουλος, Παντελής Θαλασσινός. Τρεις καλοί μου φίλοι τριάντα χρόνια τώρα. Θέλοντας να τους φέρω για πρώτη φορά κοντά, προ τριετίας έδωσα δύο στίχους μου στον Παντελή και στον Λάκη. Προέκυψαν τα τραγούδια ΚΑΘΕ ΤΕΛΟΣ ΚΙ ΑΡΧΗ και ΜΑΥΡΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ. Ο Σταμάτης μόλις τα άκουσε μου είπε εν μέσω καραντίνας μάλιστα: κλείσε στούντιο αύριο κιόλας! Ήρθε και τα είπε συγκλονιστικά. Ήταν το κύκνειο άσμα του κορυφαίου Έλληνα τραγουδιστή και ακριβού μου φίλου.
«Χρόνια είχα να δω-τόσο μαύρο ουρανό! Το καλό νικάει στο τέλος, είναι μόνο θέμα χρόνου-η ελπίδα ανθίζει πάντα στο σώμα του πόνου… ».
