Pandora papers: Τρεις εν ενεργεία πρόεδροι στη Λατινική Αμερική χρησιμοποίησαν υπεράκτιες εταιρείες

Ο Σεμπαστιάν Πινιέρα της Χιλής

Ο Σεμπαστιάν Πινιέρα της Χιλής, ο Λουίς Αμπιναντέρ της Δομινικανής Δημοκρατίας και ο Γκιγέρμο Λάσο του Εκουαδόρ είναι οι τρεις εν ενεργεία πρόεδροι που φιγουράρουν στην λίστα με τα πρόσωπα που χρησιμοποίησαν υπεράκτιες εταιρείες. Εκτός από αυτούς, ένας ολόκληρος αστερισμός από καλλιτέχνες, πρώην κρατικούς λειτουργούς, δισεκατομμυριούχους και τραπεζίτες αποκαλύπτεται ότι έκανε χρήση υπεράκτιων εταιρειών τα τελευταία χρόνια.

Παρόλο που τα αποτελέσματα της έρευνας του ICIJ έχουν αντίκτυπο σε όλο τον κόσμο, είναι ιδιαίτερα σοκαριστικά για την Λατινική Αμερική όπου €35 δις διαφεύγουν κάθε χρόνο προς εξωτικούς προορισμούς χαμηλής ή καθόλου φορολογίας. Από τους 35 νυν και πρώην επικεφαλής κρατών που αποκαλύπτονται στα Pandora papers, οι 13 είναι από τη Λατινική Αμερική. Εκτός από τους Πινιέρα, Λάσο και Αμπιναντέρ τη λίστα «κοσμούν» και δέκα πρώην επικεφαλής κρατών: ο Σέζαρ Γκαβίρια και ο Αντρές Παστράνα από την Κολομβία, ο Πέδρο Παμπλο Κουζίνσκι από το Περού, ο Πορφίριο Λόμπο από την Ονδούρα, ο Αλφρέντο Κριστιάνι και ο Φρανσίσκο Φλόρες από το Ελ Σαλβαδόρ, ο Οράσιο Κάρτες από την Παραγουάη, ο Χουάν Κάρλος Βαρέλα, ο Ρικάρντο Μαρτινέλι και ο Ερνέστο Πέρες Μπαγιαδάρες, όλοι από τον Παναμά. Τη λίστα συμπληρώνει ο Πάουλο Γκέντες, που είναι υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Μπολσονάρο στη Βραζιλία.

Σεμπαστιάν Πινιέρα

Σχετικά με τον δισεκατομμυριούχο χιλιανό πρόεδρο, του οποίου οι επιχειρήσεις συμπεριλαμβάνουν αερογραμμές, τράπεζες και real estate, η έρευνα αποκάλυψε μια ιδιαιτέρως αμφιλεγόμενη δραστηριότητα στις υπεράκτιες εταιρείες του. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για την πώληση του ορυχείου χαλκού και σιδήρου Μινέρα Ντομίνγκα. Η μεταλλευτική εταιρεία χρησιμοποίησε μια εταιρεία-«κέλυφος» με έδρα τις Βρετανικές Παρθένες Νήσους -στην οποία τα παιδιά του Πινιέρα κατείχαν το 33,3% των μετοχών- για να πωλήσει τις μετοχές της σε μια άλλη εταιρεία-«κέλυφος» που ανήκε σε έναν επιχειρηματία με τον οποίο συνδέεται ο Πινιέρα με φιλία από τα παιδικά του χρόνια, τον Κάρλος Αλμπέρτο Ντελάνο.

Τον Δεκέμβριο του 2010, όταν ο Πινιέρα ήταν πρόεδρος της χώρας για μόλις εννέα μήνες, η προεδρική οικογένεια πούλησε την εταιρεία στον Ντελάνο με μια συμφωνία στην Χιλή ύψους €12 εκατομμυρίων και άλλη μία στις Παρθένες Νήσους για €118 εκατομμύρια. Το συνολικό ποσό θα πληρωνόταν σε τρεις δόσεις με μια ρήτρα: η τελευταία πληρωμή θα γινόταν με την προϋπόθεση να μην επιβληθούν κανόνες για την προστασία του περιβάλλοντος στην περιοχή εξορύξεως, όπως απαιτούσαν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις.

Η απόφαση για τη βιωσιμότητα του ορυχείου αφέθηκε στα χέρια της κυβέρνησης Πινιέρα, η οποία δεν επέβαλλε νόμους για την προστασία του περιβάλλοντος, οπότε τελικά καταβλήθηκε η τρίτη δόση. Παρά την έλλειψη διαφάνειας, ο διευθυντής των επιχειρηματικών υποθέσεων του Πινιέρα δήλωσε ότι ο πρόεδρος δεν είχε διευθύνει τις δικές του εταιρείες για 12 χρόνια, ότι δεν είχε ενημερωθεί για τη διαδικασία πώλησης της Μινέρα Ντομίνγκα και ότι η δικαστική έρευνα για την επιχείρηση είχε ολοκληρωθεί.