Μέτρα-παρωδία ενώ το τέταρτο κύμα καλπάζει, με το δημόσιο σύστημα υγείας ξεχασμένο και εξουθενωμένο
Στην Ευρώπη το νέο κύμα της πανδημίας ξέσπασε και δείχνει τα δόντια του, ειδικά στη Βαλκανική. Εδώ, το ήδη καταρρέον και καταπονημένο από τη διαρκή ένταση της πανδημίας ΕΣΥ πιέζεται αφόρητα. Ειδικά στη βόρεια Ελλάδα, όπου το ποσοστό του πλήρως εμβολιασμένου πληθυσμού κινείται πολύ χαμηλότερα από το συνολικό (66%), δηλαδή από 43,7% στο Κιλκίς μέχρι 57,8% στην Καστοριά. Οι περυσινές εικόνες επανέρχονται σαν εφιάλτης καθώς μέρα με τη μέρα σημειώνεται ρεκόρ κρουσμάτων. Το εμβόλιο έδωσε λύση αλλά δεν αποτελεί πανάκεια και πλέον τα νοσοκομεία –ιδίως της Θεσσαλονίκης– είναι ήδη στο κόκκινο, καθώς διατηρούν παράλληλα ανοιχτές όλες τις κλινικές τους. Κάθε εφημερία γίνεται ακόμη πιο εφιαλτική, με τις εικόνες των ράντζων να επιστρέφουν για μη Covid ασθενείς, ενώ υπάρχουν καταγγελίες, όπως αυτή του Γιάννη Γκαμπράνη, υπεύθυνου της κλινικής Covid στο Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας, που αποκαλύπτει στο Documento ότι είχε έρθει «μια εντολή να βγάλω ράντζα» και διαμόρφωσε τον χώρο των γιατρών «σε θάλαμο νοσηλείας προκειμένου να μη βάλω τους αρρώστους με φιάλες οξυγόνου στον διάδρομο».
Είναι οι τραγικές εικόνες ενός καταρρέοντος ΕΣΥ οι οποίες κατακλύζουν καθημερινά ειδησεογραφικές σελίδες καθώς δεν μπορούν πλέον να κρυφτούν κάτω από το χαλάκι. Ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης δηλώνει πάντως ότι «η κυβέρνηση έχει λάβει όλα τα μέτρα προκειμένου να ενισχυθεί το Εθνικό Σύστημα Υγείας» και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνέντευξή του στο Mega παραδέχτηκε πως υπάρχει πίεση στη βόρεια Ελλάδα, αλλά τόνισε ότι «η πανδημία δεν έχει ξεφύγει». Ενα βήμα παραπάνω έκανε ο υπουργός Επικρατείας Ακης Σκέρτσος λέγοντας: «Δεν μπορούμε μέσα σε ένα χρόνο και δεν υπάρχει και λόγος να δημιουργήσουμε ένα πολυτελές σύστημα υγείας, το οποίο μετά την πάροδο της πανδημίας θα εκλείψει ο λόγος να έχουμε πάρα πολλές ΜΕΘ»!
Οι καταπονημένοι υγειονομικοί πάντως εξοργίζονται με τα μέτρα-ασπιρίνες που ανακοίνωσε η κυβέρνηση. Πρακτικά δεν άλλαξε κάτι ουσιαστικά, ακούμπησαν τους ανεμβολίαστους εξαγγέλλοντας ελέγχους, εξαιρώντας όμως την είσοδο σε χώρους συνωστισμού όπως οι εκκλησίες και τα σουπερμάρκετ από τα μέτρα της υποχρεωτικής διενέργειας rapid τεστ για όσους δεν έχουν κάνει το εμβόλιο. Εν μέσω πανδημίας είναι τραγικό, όπως και το να κλείνει σχολικό τμήμα μόνο όταν νοσούν οι μισοί μαθητές –ήδη τα κρούσματα στους κάτω των 17 ετών είναι πάνω από 39.000 από τη μέρα που άνοιξαν τα σχολεία!– ενώ το κοινοβούλιο έκλεισε μόλις εντοπίστηκε μόλις ένα. Οσο για τους αστυνομικούς και στρατιωτικούς που δεν εμβολιάζονται, έχουν πλέον επισήμως την κυβερνητική κάλυψη.
Οργή από τους υγειονομικούς
Η απόγνωση των υγειονομικών φουντώνει. «Σε αυτήν τη θύελλα τα μέτρα αυτά που παίρνονται γυρίζουν γύρω από την ουσία του προβλήματος χωρίς να την ακουμπάνε. Δεν εφαρμόζονται εκεί που υπάρχει ο μεγαλύτερος συνωστισμός, στα μέσα μαζικής μεταφοράς, στις εκκλησίες, στα μπαρ» λέει σχολιάζοντας τα νέα μέτρα στο Documento ο διευθυντής της ΜΕΘ του νοσοκομείου Παπανικολάου Νίκος Καπραβέλος και επισημαίνει: «Η πολιτεία δεν μπορεί να έρχεται τελευταία. Δηλαδή πρώτα να γίνεται το γεγονός και μετά να παίρνει μέτρα».
Η κατάσταση στα νοσοκομεία είναι τραγική. Μπροστά στην έξαρση νέου κύματος κρουσμάτων και νοσηλειών γιατρός του νοσοκομείου Βόλου απευθύνθηκε στους ιθύνοντες με επιστολή αναφέροντας ότι «πλέον καλείται ο μοναδικός εφημερεύων επιμελητής παθολόγος να έχει την ευθύνη 90 και πλέον ασθενών. Είναι προφανές ότι αυτό είναι αδύνατο και εξαιρετικά επικίνδυνο. Κατόπιν τούτων, οι όποιες εφημερεύσεις των κλινικών είναι εξαιρετικά επισφαλείς και επικίνδυνες».
«Δεν μπορώ να σας περιγράψω την οργή του προσωπικού μετά και την τελευταία δήλωση ότι “η πανδημία είναι εντός έλεγχου” με την κατάσταση που βιώνουμε στα νοσοκομεία» λέει στο Documento η Χριστίνα Κυδώνα, παθολόγος-εντατικολόγος του Ιπποκράτειου νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, περιγράφοντας εικόνες από την εφημερία της Τετάρτης: «Κλείσαμε την εφημερία με 70 εισαγωγές. Είναι τεράστιο το νούμερο, δεν είχαμε πού να τους βάλουμε. Στο peak του δεύτερου κύματος, τέλη Νοέμβρη, το Ιπποκράτειο είχε φτάσει τις 100 εισαγωγές κάθε τέσσερις ημέρες και είχε καταλάβει όλα τα κτίριά του. Ομως τότε είχαν ακυρωθεί τουλάχιστον επί ένα μήνα όλες οι δραστηριότητες του νοσοκομείου. Δεν υπήρχαν φοιτητές και εκπαιδευτική διαδικασία, δεν λειτουργούσαν οι άλλες παθολογικές κλινικές, οι “καθαρές” –παρά μόνο ένα κομμάτι–, δεν προσερχόταν κόσμος, δεν λειτουργούσαν τα χειρουργεία και όλες οι υποειδικότητες. Τώρα το νοσοκομείο είναι γεμάτο, σε φουλ δραστηριότητα, οπότε δεν έχουμε κανέναν χώρο. Εφημερεύουμε πάλι σε τέσσερις μέρες και δεν υπάρχει ούτε δείγμα κρεβατιού. Υπάρχει σαφέστατη εκτόξευση επειδή πριν από μια εβδομάδα κάναμε 30 εισαγωγές σε κάθε εφημερία».
Η ίδια δηλώνει τυχερή που δεν διακομίστηκαν επιπλέον ασθενείς στην τελευταία εφημερία. «Τα ξημερώματα της Πέμπτης δεν είχα λύση πού θα έβαζα τους ασθενείς εφόσον ο αριθμός τους ξεπέρναγε τους 70. Ρώτησα και μου είπαν “θα βάλεις κρεβάτι στον διάδρομο με φιάλη οξυγόνου” και στις 5 το πρωί στο Ιπποκράτειο είχαν περισσέψει μόνο δύο φιάλες. Δηλαδή αν ερχόταν τρίτο περιστατικό, τι θα γινόταν; Τι θα έκανα; Ημουν απλώς τυχερή που έβαλα όσους ακριβώς χωρούσαν ανοίγοντας και τρίτη πτέρυγα» καταλήγει. Καταγγελίες για ράντζα έγιναν την περασμένη εβδομάδα από την ΠΟΕΔΗΝ και άλλους υγειονομικούς για το Αττικό και το νοσοκομείο «Γεννηματάς».
«Στο νοσοκομείο “Παπανικολάου” αυτήν τη στιγμή έχουμε 18 κλίνες ΜΕΘ δωρεά και λειτουργούν οι εννέα με προσωπικό που έχουμε πάρει από άλλα νοσοκομεία. Εννέα κλίνες σε αυτήν τη θύελλα είναι κλειστές. Εχουν προκηρυχτεί οι θέσεις και δεν έχουν συσταθεί ακόμη τα συμβούλια κρίσης για να προχωρήσουν στην αξιολόγηση για την πρόσληψη» εξηγεί ο Ν. Καπραβέλος.
«Ενίσχυση» με μπαλώματα
Η κόπωση των υγειονομικών που καλούνται να καλύψουν τα κενά ενώ τα νοσοκομεία δέχονται έντονη πίεση είναι τόσο μεγάλη που οδηγεί ορισμένους ακόμη και στην παραίτηση. «Πήραμε τρεις επικουρικούς, οι δύο έφυγαν ήδη. Δεν άντεξαν άλλο. Οι ειδικευόμενοι την Τετάρτη ξεκίνησαν 8.30 το πρωί δουλειά και έφυγαν στις 11 το πρωί της Πέμπτης. Ο ειδικευόμενός μου δούλευε 26 ώρες ακατάπαυστα –δεν ξεκουράστηκε λεπτό– και πληρώνεται 5 ευρώ την ώρα» απαντάει η Χρ. Κυδώνα στα περί ενίσχυσης του ΕΣΥ με ένα παράδειγμα από τη δική της κλινική. «Δεν είναι 5 ευρώ την ώρα ενώ κάθεται στο κομπιούτερ και μαθαίνει τη διαχείριση του βαρέως πάσχοντος. Την κάνει κανονικά, μαθαίνει και πάνω στον μηχανικό αερισμό που δεν είναι καν στο αντικείμενο του παθολόγου. Δηλαδή τους έχουμε ρίξει στη φωτιά» σημειώνει.
Σε χειρότερη κατάσταση είναι πάλι τα περιφερειακά νοσοκομεία. «Αυτό που συνέβη στη Λάρισα με την κατάρρευση του γιατρού στα δικά μας νοσοκομεία συμβαίνει κάθε μέρα» λένε εργαζόμενοι των νοσοκομείων. «Εφυγαν συνολικά με αναστολές 100 εργαζόμενοι, εκ των οποίων οι 50 ήταν νοσηλευτές. Επέστρεψαν τρεις και ένας γιατρός» λέει η Κατερίνα Πετράκη, πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων, για τις ελλείψεις στο νοσοκομείο της Καβάλας.
Ομοια κατάσταση και στο νοσοκομείο της Δράμας. «Εγινε μετακίνηση γιατρών από τα κέντρα υγείας Παρανεστίου και Προσοτσάνης για τις εφημερίες και για πρωινά ωράρια. Μετακινήθηκαν και κάποιοι γιατροί εσωτερικά στην Covid κλινική για να μπορέσει να λειτουργήσει. Το σύστημα προφανώς και δεν ενισχύθηκε. Μιλάμε για εσωτερικές μετακινήσεις γιατρών από νοσοκομείο σε νοσοκομείο ή από κέντρα υγείας. Αυτά δεν είναι ενίσχυση υγείας. Το νοσοκομείο της Δράμας παραμένει με μία αναισθησιολόγο» περιγράφει η Παρθένα Κιούρτεβε, πρόεδρος των νοσοκομειακών γιατρών Δράμας.
«Εμείς δουλεύουμε με λιγότερο προσωπικό απ’ ό,τι είχαμε στην αρχή του πρώτου κύματος. Κάτι τρίμηνους που παίρνουν βοηθητικό προσωπικό. Απλώς έρχονται και ώσπου να καταλάβουν τι γίνεται φεύγουν κιόλας» εξηγεί ο Θοδωρής Zδούκος, γενικός γιατρός στο Κέντρο Υγείας Μηχανιώνας και μέλος του Κοινωνικού Ιατρείου Αλληλεγγύη.
Για τις «τρύπες» η πρωτοβάθμια!
Σαν να μην πέρασε μια μέρα, η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας χρησιμοποιείται πάλι για τα μπαλώματα, αφήνοντας απομακρυσμένες περιοχές χωρίς γιατρούς. Κοινωνικοί φορείς, αιρετοί σε δήμους και εκπρόσωποι τοπικών κοινωνιών αντιδρούν καθώς βλέπουν να διαιωνίζεται η λογική των μετακινήσεων του νοσηλευτικού προσωπικού από τα περιφερειακά ιατρεία προς τα νοσοκομεία λόγω του κορονοϊού.
Χαρακτηριστικά, άμεση ήταν η σύγκληση του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου Σουφλίου καθώς προκάλεσε αναστάτωση η απόφαση της 4ης ΥΠΕ με την οποία αναστέλλεται η λειτουργία των περιφερειακών ιατρείων της περιοχής εξαιτίας της νέας αύξησης κρουσμάτων. Το ψήφισμα που εκδόθηκε ομόφωνα εκφράζει την απαίτηση των πολιτών για ανάκληση της απόφασης, την οποία χαρακτηρίζουν «απαράδεκτη».
Μοιάζει με κραυγή η επισήμανση του δημοτικού συμβουλίου ότι «θέλουμε να κάνουμε ξεκάθαρο προς όλους, οι οποίοι μάλλον αγνοούν την πραγματικότητα, πως στην περιοχή του Δήμου Σουφλίου υπάρχουν ηλικιωμένοι, άποροι, νεφροπαθείς και καρκινοπαθείς, κάτοικοι ορεινών περιοχών, οι οποίοι απέχουν από τα δύο νοσοκομεία του νομού αρκετές δεκάδες χιλιόμετρα. Δυστυχώς αποδεικνύεται πως όσοι έλαβαν αυτή την απαράδεκτη απόφαση, η μόνη εικόνα που έχουν από την περιοχή μας είναι όταν μελετούν τις χιλιομετρικές αποστάσεις από τον χάρτη»! Μάλιστα απορρίπτουν το δίλημμα της κυβέρνησης «περιφερειακά ιατρεία ή νοσοκομεία;» και απαντούν ότι και τα δύο είναι απαραίτητος όρος για να ζήσουν οι άνθρωποι.
«Στο νοσοκομείο “Παπανικολάου” αυτήν τη στιγμή έχουμε 18 κλίνες ΜΕΘ δωρεά και λειτουργούν οι εννέα με προσωπικό που έχουμε πάρει από άλλα νοσοκομεία. Εννέα κλίνες σε αυτήν τη θύελλα είναι κλειστές»
Νίκος Καπραβέλος
Διευθυντής της ΜΕΘ στο νοσοκομείο «Παπανικολάου»
«Κλείσαμε την εφημερία με 70 εισαγωγές. Είναι τεράστιο το νούμερο, δεν είχαμε πού να τους βάλουμε. Στο peak του δεύτερου κύματος, τέλη Νοέμβρη, το Ιπποκράτειο είχε φτάσει τις 100 εισαγωγές κάθε τέσσερις ημέρες και είχε καταλάβει όλα τα κτίριά του»
Χριστίνα Κυδώνα
Παθολόγος-εντατικολόγος στο Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης
«Το σύστημα προφανώς και δεν ενισχύθηκε. Μιλάμε για εσωτερικές μετακινήσεις γιατρών από νοσοκομείο σε νοσοκομείο ή από κέντρα υγείας. Αυτά δεν είναι ενίσχυση υγείας. Το νοσοκομείο της Δράμας παραμένει με μία αναισθησιολόγο»
Παρθένα Κιούρτεβε
Πρόεδρος των νοσοκομειακών γιατρών Δράμας
«Εμείς δουλεύουμε με λιγότερο προσωπικό απ’ ό,τι είχαμε στην αρχή του πρώτου κύματος. Κάτι τρίμηνους που παίρνουν βοηθητικό προσωπικό. Απλώς έρχονται και ώσπου να καταλάβουν τι γίνεται φεύγουν κιόλας»
Θοδωρής Zδούκος
Γενικός γιατρός στο Κέντρο Υγείας Μηχανιώνας και μέλος του Κοινωνικού Ιατρείου Αλληλεγγύη
Αθήνα Λινού
Καθηγήτρια Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ
«Αφήνουν τους εμβολιασμένους να νομίζουν ότι είναι προστατευμένοι»
Σε τι αποσκοπούν αυτά τα μέτρα; Αποσκοπούν στον έλεγχο της πανδημίας; Στην αύξηση του ποσοστού εμβολιασμένων ή στην τιμωρία των ανεμβολίαστων;
Στον έλεγχο της πανδημίας, ακόμη κι αν πετύχουμε να αυξήσουμε τον εμβολιασμό κατά ακόμη 10%, δεν θα το δούμε για τον επόμενο ενάμιση μήνα. Επομένως θα έχουμε περάσει μια μεγάλη αύξηση, θα έχουμε χάσει ανθρώπους, θα έχουμε ταλαιπωρήσει το σύστημα υγείας. Αν τα μέτρα αφορούν την ενθάρρυνση του εμβολιασμού δεν το ξέρουμε, δεν έχουμε καμία μελέτη που να δείχνει ότι όντως θα πετύχει. Μπορεί και να πετύχει. Δεν έχουμε όμως σοβαρές ενδείξεις ότι πέτυχε κάπου αλλού. Αν αποσκοπούν στο να τιμωρήσουν τους ανεμβολίαστους, αυτό το πετυχαίνουν.
Το ερώτημα επίσης είναι αν τα μέτρα αυτά βοηθάνε τους εμβολιασμένους. Εκτός από να τους δώσουν μια αίσθηση υπεροχής, δεν βοηθάνε. Γιατί και οι εμβολιασμένοι κινδυνεύουν και το να μην κάνουν ούτε τεστ ούτε να παίρνουν μέτρα προστασίας και να τους αφήνουν να νομίζουν ότι είναι προστατευμένοι, αυτό τους βάζει σε κίνδυνο. Αυξάνεται το ποσοστό διασωληνωμένων εμβολιασμένων, που σημαίνει ότι οι εμβολιασμένοι είτε χάνουν την απόλυτη προστασία από το εμβόλιο είτε κινδυνεύουν από την απουσία μέτρων για τους εμβολιασμένους.
Τα μέτρα είναι άνισα. Δηλαδή επιβάλλονται μέτρα στον πληθυσμό χωρίς να επιβάλλει μέτρα η πολιτεία στον εαυτό της. Δηλαδή ενώ θα κόστιζε πολύ να αυξήσουν τους εκπαιδευτικούς και να έχουμε παιδιά πρωί απόγευμα στο σχολείο, ενώ θα κόστιζε πολύ να αγοράσουμε καινούργια λεωφορεία ή να αλλάξουμε τα λεωφορεία που έχουμε και να έχουν παράθυρα, επιβάλλουν κόστος στον πολίτη το οποίο για πολλές οικογένειες είναι δυσανάλογο.