Η αύξηση της εισοδηματικής ανισότητας και η κοινωνική πόλωση αναμένεται να διαμορφώσουν τις παγκόσμιες εξελίξεις την επόμενη δεκαετία, έχοντας ήδη συμβάλει στην απόφαση της Βρετανίας για την έξοδό της από την ΕΕ και στην εκλογική νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ.
Η διαπίστωση προέρχεται από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (World Economic Forum, WEF) που διοργανώνει την επόμενη εβδομάδα την ετήσια σύνοδό του στο Νταβός της Ελβετίας.
Η κλιματική αλλαγή υπογραμμίζεται από το WEF ως η τρίτη σημαντική παγκόσμια τάση στην ετήσια αξιολόγηση των παγκόσμιων κινδύνων, η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα σήμερα σε εκδήλωση που έγινε στα κεντρικά ευρωπαϊκά γραφεία του πρακτορείου Bloomberg στο Λονδίνο. Οι ηγέτες του κόσμου πρέπει να συνεργασθούν για να αποφύγουν «νέα δεινά και αστάθεια την επόμενη εβδομάδα», τονίζει η έκθεση.
«Υπάρχει ένα ευρύ φάσμα πιθανών κινδύνων: Μία αύξηση της κοινωνικής και πολιτικής αναταραχής, πιθανές διακοπές στη λειτουργία επιχειρήσεων που θα μπορούσαν να προκύψουν από διακρατικές συγκρούσεις, από κοινωνική αστάθεια, τρομοκρατικές επιθέσεις», δήλωσε σε συνέντευξή του ο Τζον Ντριζκ, πρόεδρος της Marsh USA που ασχολείται με τους παγκόσμιους κινδύνους, ο οποίος συνέβαλε στη μελέτη. «Το συνολικό αυτό κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο δημιουργεί την προοπτική της αποδιάρθρωσης», πρόσθεσε.
Η ασθενής οικονομική ανάκαμψη μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση έχει διευρύνει το χάσμα μεταξύ των πλούσιων και των φτωχών, προκαλώντας ένα αίσθημα «οικονομικής δυσφορίας» που έχει οδηγήσει στην άνοδο λαϊκιστικών κομμάτων, σύμφωνα με την έκθεση. Το Brexit και ο Τραμπ αποτελούν τις πιο διακεκριμένες περιπτώσεις της αντίδρασης κατά του κατεστημένου στις δυτικές δημοκρατίες, αλλά οι ενδείξεις είναι πολύ ευρύτερες, καθώς αυξάνεται η στήριξη σε ακροδεξιά κόμματα στη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ολλανδία, μεταξύ άλλων χωρών.
«Η συνεχιζόμενη χαμηλή ανάπτυξη, σε συνδυασμό με το υψηλό χρέος και τις δημογραφικές αλλαγές δημιουργεί ένα περιβάλλον που ευνοεί τις οικονομικές κρίσεις και την αύξηση της ανισότητας», αναφέρει ο ιδρυτής του WEF Κλάους Σβαμπ, στον πρόλογο της έκθεσης. «Η διάχυτη διαφθορά, ο βραχυπρόθεσμος ορίζοντας και η άνιση κατανομή των ωφελειών της ανάπτυξης υποδηλώνουν ότι το καπιταλιστικό οικονομικό μοντέλο πιθανόν να μην είναι επιτυχημένο για τους ανθρώπους», τόνισε.
Στην έκθεση συμμετείχαν 750 ειδικοί που αξιολόγησαν 30 παγκόσμιους κινδύνους, από τον αποπληθωρισμό και τις φούσκες στα περιουσιακά στοιχεία έως τα ακραία καιρικά φαινόμενα, τις τρομοκρατικές επιθέσεις, τις διατροφικές κρίσεις και τις κυβερνοεπιθέσεις. Οι ειδικοί εντόπισαν τάσεις, όπως τη γήρανση του πληθυσμού, την κλιματική αλλαγή, την κοινωνική πόλωση και την εισοδηματική ανισότητα που μπορεί να μεγεθύνουν τους κινδύνους αυτούς. Το Φόρουμ κατέταξε τους κινδύνους ανάλογα με την επίπτωσή τους και την πιθανότητα να υλοποιηθούν. Τα όπλα μαζικής καταστροφής θεωρήθηκαν ο κίνδυνος με τις μεγαλύτερες επιπτώσεις, αλλά θεωρήθηκαν επίσης ένα απίθανο ενδεχόμενο. Οι ακραίες εκδηλώσεις του καιρού ήταν ο επόμενος κίνδυνος με τις σοβαρότερες επιπτώσεις, που χαρακτηρίσθηκε και ο πιο πιθανός. Οι τέσσερις επόμενοι πιο πιθανοί κίνδυνοι είναι μία μεγάλης κλίμακας ακούσια μετανάστευση, μεγάλες φυσικές καταστροφές, μεγάλης κλίμακας τρομοκρατικές επιθέσεις και μαζικές περιπτώσεις κλοπής στοιχείων ή απατών.
Η έκθεση θα συζητηθεί στην ετήσια σύνοδο του WEF στο Νταβός, που αρχίζει στις 17 Ιανουαρίου με τη συμμετοχή πολιτικών και επιχειρηματικών ηγετών. Η αύξηση της εισοδηματικής ανισότητας εντοπίσθηκε ως η πιο σημαντική τάση που επηρεάζει τις παγκόσμιες εξελίξεις, ακολουθούμενη από την κοινωνική αλλαγή και την κοινωνική πόλωση. Όπως αναφέρεται, το ποσοστό του εισοδήματος που αποκτά το πλουσιότερο 1% του πληθυσμού αυξήθηκε από το 1980 σε διάφορες χώρες, όπως στις ΗΠΑ, τη Βρετανία, την Αυστραλία και τον Καναδά. Στις ΗΠΑ, το ποσοστό αυτό διπλασιάσθηκε στο 22% το 2015 από 10% το 1980, στη Βρετανία στο 12,7% από 6,7% και στην Κίνα στο 11,4% από 5,6%. Η πολιτική της ποσοτικής χαλάρωσης, με την οποία οι κεντρικές τράπεζες προχωρούν σε μεγάλης κλίμακας αγορές κρατικών ομολόγων, έχει διευρύνει την ανισότητα, κάνοντας πλουσιότερους τους κατόχους περιουσιακών στοιχείων, αναφέρει η έκθεση του WEF.