Τα βήματα πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση εξηγεί ο Σταύρος Τσιριγωτάκης, διευθυντής του τμήματος Χειρουργικής Θυρεοειδούς του Ιασώ
Mόλις σας πουν ότι έχετε έναν ή περισσότερους όζους στον θυρεοειδή αδένα µη σας καταλάβει τρόµος ότι πιθανόν έχετε καρκίνο, διότι µόνο το περίπου 10% των όζων είναι κακόηθες. Ακόµη και στη µειονότητα των περιπτώσεων η κακοήθεια στον θυρεοειδή µπορεί να αντιµετωπιστεί µε χειρουργική επέµβαση, που άλλωστε είναι η κύρια και βασική θεραπεία.
Ο Σταύρος Τσιριγωτάκης, διευθυντής του τµήµατος Χειρουργικής Θυρεοειδούς του Ιασώ, µιλάει στο Documento ως ειδικός στις χειρουργικές επεµβάσεις για καρκίνο του θυρεοειδούς.
Βασικοί τύποι και ακριβής διάγνωση
Υπάρχουν τέσσερις βασικοί τύποι καρκίνου του θυρεοειδούς. Περίπου το 95% των τύπων είναι είτε θηλώδης είτε θυλακιώδης καρκίνος του θυρεοειδούς και οι διαγνωσµένοι µε αυτούς τους τύπους ασθενείς έχουν συνήθως καλή πρόγνωση. Αυτοί οι τύποι ενδεχοµένως να έχουν κάποιον υπότυπο που να κάνει πιο επιθετική τη νόσο και να χρειάζεται εκτεταµένη επέµβαση. Καλό είναι να απευθυνθείτε σε εξειδικευµένο κέντρο, διότι είναι πιθανόν να χρειαστείτε επανεπέµβαση µόλις µάθετε τη διάγνωση της ιστολογικής εξέτασης µερικές µέρες µετά το χειρουργείο.
Το υπόλοιπο 5% από τις κακοήθειες του θυρεοειδούς αποτελούν ο µυελοειδής καρκίνος και ο αναπλαστικός καρκίνος. Ο τελευταίος είναι η χειρότερη µορφή κακοήθειας που µπορεί να εµφανιστεί στον άνθρωπο. Είναι πολύ πιο επιθετικός και δυστυχώς η χειρουργική επέµβαση και θεραπεία έχει µόνο ανακουφιστικό ρόλο.
Ο τύπος της χειρουργικής επέµβασης θα βασίζεται σε µια εκτίµηση κινδύνου που περιλαµβάνει το ιστορικό σας, στην παθολογία του όγκου, στο µέγεθος και στη θέση. Η απλούστερη είναι η λοβεκτοµή, στην οποία αφαιρείται ο µισός θυρεοειδής αδένας, αλλά γίνεται πολύ σπάνια.
Σε περίπτωση που ένας όγκος είναι πιο πιθανό να εξαπλωθεί πρέπει να πραγµατοποιηθεί ολική θυρεοειδεκτοµή, δηλαδή αφαίρεση ολόκληρου του θυρεοειδούς αδένα. Εάν έχει εξαπλωθεί στους γύρω λεµφαδένες, σίγουρα θα χρειαστεί πιο εκτεταµένη χειρουργική επέµβαση (λεµφαδενικός καθαρισµός). Η πιθανή εξάπλωση εκεί φαίνεται µόνο αν υποβληθείτε σε εξειδικευµένο υπερηχογράφηµα (χαρτογράφηση). ∆υστυχώς, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που ασθενής µε διάγνωση καρκίνου θυρεοειδούς δεν ελέγχεται για την πιθανότητα ύπαρξης διηθηµένων λεµφαδένων, µε αποτέλεσµα ύστερα από λίγο να χρειαστεί επανεπέµβαση.
Σε σπάνιες περιπτώσεις οι καρκίνοι του θυρεοειδούς µπορεί να εξαπλωθούν σε άλλα σηµαντικά όργανα του λαιµού, απαιτώντας έτσι ενδεχοµένως πιο σύνθετες επεµβάσεις.
Τι χρειάζεται να γνωρίζει ο ασθενής
Οταν συζητήσετε µε τον χειρουργό σας καλό είναι να γνωρίζετε πόσες σχετικές χειρουργικές επεµβάσεις κάνει κάθε χρόνο. Οι πιο έµπειροι εκτελούν περισσότερες από 100 ετησίως. Ρωτήστε πόσοι από τους πρόσφατα διαγνωσθέντες ασθενείς του πρέπει να υποβληθούν σε δεύτερη χειρουργική επέµβαση µέσα σε ένα χρόνο – το ποσοστό πρέπει να είναι µικρότερο από 1%. Αν υπάρχει ύποπτος λεµφαδένας κατά την επέµβαση, θα πρέπει να αποσταλεί για ταχεία βιοψία.
Επιπλέον ο χειρουργός σας πρέπει να συνεργάζεται στενά µε τον ενδοκρινολόγο, τον ακτινολόγο, τον κυτταρολόγο, τον παθολογοανατόµο και τον πυρηνικό. Αυτό ελαχιστοποιεί τις εκπλήξεις κατά τη χειρουργική επέµβαση και µετά.
Η ανάρρωση κάθε ασθενή είναι διαφορετική. Συνήθως διαρκεί δύο τρεις ηµέρες, ελάχιστοι µπορεί να χρειαστούν µία εβδοµάδα. Ολοι µπορούν να µιλήσουν αµέσως µετά την επέµβαση και να φάνε λίγες ώρες µετά. Η τοµή για ένα φυσιολογικό σε µέγεθος θυρεοειδή θα είναι περίπου 3 εκατοστά και θα µοιάζει µε φυσική πτυχή στον λαιµό. Εξαρτάται πάντως από τις διαστάσεις του θυρεοειδούς, καθώς διαφέρει σε έναν υπέρβαρο ασθενή µε πολύ κοντό λαιµό ή σε έναν που χρειάζεται λεµφαδενικό καθαρισµό.
Εάν αφαιρεθεί ο µισός θυρεοειδής αδένας σας (λοβεκτοµή), ο υπόλοιπος µπορεί να παράγει αρκετή ορµόνη που να ρυθµίζει τον µεταβολισµό σας. Αν τον έχετε αφαιρέσει ολόκληρο, θα χρειαστεί να παίρνετε καθηµερινά ένα χάπι θυρεοειδικών ορµονών για το υπόλοιπο της ζωής σας. Πολλές φορές όµως και οι ασθενείς µε τον µισό θυρεοειδή είναι υποχρεωµένοι να λαµβάνουν χάπι αντικατάστασης των θυρεοειδικών ορµονών.
Η χειρουργική επέµβαση ως λύση
Εκτός από τους πιο επιθετικούς καρκίνους του θυρεοειδούς, όπως ο αναπλαστικός, οι υπόλοιποι συνήθως αναπτύσσονται αργά. Ακόµη και όταν έχει εξαπλωθεί στους λεµφαδένες, γενικά δεν υπάρχει ανάγκη για χειρουργική επέµβαση την ίδια ηµέρα. Γι’ αυτό αφιερώστε χρόνο προκειµένου να βρείτε τον κατάλληλο χειρουργό θυρεοειδούς στο κατάλληλο κέντρο χειρουργικής θυρεοειδούς για σωστή επέµβαση από την πρώτη φορά.
Το κέντρο καρκίνου θυρεοειδούς πρέπει να διαθέτει οµάδες που µελετούν κάθε πτυχή της νόσου, γεγονός που δίνει στον ασθενή πρόσβαση στις πιο σύγχρονες και εξειδικευµένες εξετάσεις, στην άριστη και εξατοµικευµένη χειρουργική επέµβαση αλλά και στην πιο σύγχρονη φροντίδα. Ανεξάρτητα από τον τύπο καρκίνου του θυρεοειδούς, µόνο µια εξειδικευµένη οµάδα µπορεί να βοηθήσει τον ασθενή να διασφαλίσει ότι έχει ακριβή διάγνωση, καλά µελετηµένο σχέδιο επέµβασης, άριστη χειρουργική επέµβαση που µειώνει τις πιθανότητες εµφάνισης επιπλοκών, τις πιθανότητες υποτροπής και την ανάγκη για συµπληρωµατική χειρουργική επέµβαση.
Μια όχι σπάνια περίπτωση
Ενα μήνα προτού έρθει στο τμήμα Χειρουργικής Θυρεοειδούς του Ιασώ ο συγκεκριμένος ασθενής είχε υποβληθεί σε αφαίρεση του μισού θυρεοειδούς (λοβεκτομή). Στον έλεγχο μετά την επέμβαση φάνηκε λεμφαδένας με καρκίνο αλλά στον εξειδικευμένο υπέρηχο φάνηκε καρκίνος και στον εναπομείναντα λοβό. Κατά τη χειρουργική επέμβαση διενεργήσαμε αφαίρεση του υπόλοιπου θυρεοειδούς και λεμφαδενικό καθαρισμό. Αυτό δυστυχώς δεν συμβαίνει σπάνια.
