Ενώ η αγωνία να μην καταρρεύσει η Αττική κορυφώνεται, ο «Μωυσής»… εναποθέτει τις ελπίδες του στον καλό θεό της Ελλάδας.
Στον Παντοδύναμο… εναποθέτει τις ελπίδες της η κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει την έξαρση της πανδημίας που έχει επίκεντρο την Αττική και για να αποφύγει μια επανάληψη της Θεσσαλονίκης με καταστροφικές συνέπειες.
Το τρίτο κύμα του κορονοϊού και τα προβλήματα που δημιουργεί στο σύστημα υγείας, στην καθημερινότητα των πολιτών και την οικονομία καταδεικνύουν την έλλειψη συνολικής στρατηγικής της κυβέρνησης, που προσπάθησε να την καλύψει με επικοινωνιακές μεθοδεύσεις και με απαγορευτικά μέτρα. Η πληρότητα στις ΜΕΘ αποδεικνύει πόσο άστοχη και ανάλγητη ήταν η δήλωση του πρώην κυβερνητικού εκπροσώπου Στέλιου Πέτσα όταν έλεγε ότι «θα είχαμε πετάξει χρήματα αν ακολουθούσαμε τις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ για τις ΜΕΘ». Ενας από τους λόγους των τελευταίων μέτρων με τους περιορισμούς στις διαδημοτικές μετακινήσεις είναι να περιοριστεί ο συνωστισμός στα μέσα μαζικής μεταφοράς.
Δείχνει πόσο εκτός πραγματικότητας ήταν ο Άδωνης Γεωργιάδης όταν δήλωνε με τη γνωστή του αμετροέπεια «τι να τα κάνουμε τα περισσότερα λεωφορεία, να τα βάζουμε να γυρίζουν γύρω από το Σύνταγμα;».
Η παράταση και αυστηροποίηση του lockdown αυξάνει το καθημερινό κόστος στην οικονομία. Η επτάμηνη καραντίνα πλήττει ανεπανόρθωτα την εστίαση, το λιανεμπόριο και την εφοδιαστική αλυσίδα, δηλαδή τους τομείς όπου είναι συγκεντρωμένη η μεγάλη μάζα των μικρομεσαίων επιχειρηματιών και ελεύθερων επαγγελματιών. Περί τους 200.000 εξ αυτών δεν θα μπορέσουν να επανέλθουν, όπως άλλωστε προβλέπει και η έκθεση Πισσαρίδη.
Ακόμη κι αν δεν το επιδίωξε η νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση, υποδέχεται ασμένως μια τέτοια προοπτική. Παράλληλα όλες οι βαθμίδες της εκπαίδευσης, με τα ψηφιακά μαθήματα της Νίκης Κεραμέως, έχουν τεθεί σε αναστολή. Στην πραγματικότητα χάθηκε μια ολόκληρη χρονιά.
Συνολικά η κυβέρνηση έπεσε έξω σε όλες τις προβλέψεις της. Θεώρησε ότι μέχρι το τέλος του 2020 η πανδημία θα είχε κλείσει τον κύκλο της και ότι μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου ή το αργότερο τον Μάρτιο θα υπήρχε ικανός αριθμός εμβολιασμών για να προστατευτεί ο πληθυσμός. Στο πλαίσιο αυτό έδειξε εμμονή στο νεοφιλελεύθερο μοντέλο της και απέφυγε να θωρακίσει τον δημόσιο τομέα στην υγεία με ενίσχυση του υγειονομικού προσωπικού και των υποδομών, στην παιδεία με αύξηση των καθηγητών και των αιθουσών, στις μεταφορές με περισσότερα μέσα.
Ακόμη και τώρα που το σύστημα υγείας έχει ξεπεράσει τα όριά του και κινδυνεύει με κατάρρευση η Αττική, όπου έχει συγκεντρωθεί η μισή Ελλάδα, η κυβέρνηση επαναλαμβάνει τη γνωστή της επικοινωνία. Ο πρωθυπουργός εμφανίστηκε το πρωί της Πέμπτης – μία ημέρα μετά την ανακοίνωση των νέων περιορισμών για τους πολίτες– για να πει με τη γνωστή του ανεδαφική αισιοδοξία –προφανώς έτσι τον συμβουλεύουν οι επικοινωνιολόγοι του– ότι «η Ελλάδα τα έχει καταφέρει καλύτερα από τις περισσότερες χώρες της Ευρώπη» και ότι «οι εμβολιασμοί προχωρούν με εξαιρετικό ρυθμό ώστε στο τέλος Απριλίου να έχουμε χτίσει το τείχος ανοσίας του πληθυσμού». Φτάνει να θυμίσει κανείς ότι τον Νοέμβριο είχε εξαγγείλει την καραντίνα που θα διαρκούσε μερικές εβδομάδες ώστε να κάνουμε Χριστούγεννα και βαδίζει ήδη στον πέμπτο μήνα. Κυρίως όμως η κυβέρνηση αρνείται να διδαχτεί από την τραγική εμπειρία των 6.500 θανάτων και να κάνει έστω στοιχειώδη αυτοκριτική.
Διά της εκπροσώπου της Αριστοτελίας Πελώνη δηλώνει ότι «η έξαρση οφείλεται στις μεταλλάξεις του ιού που τον καθιστούν πιο μεταδοτικό».
Ανατροπές και νέα σενάρια
Η νέα έξαρση της πανδημίας ανατρέπει τα σενάρια πρόωρων εκλογών τον Ιούνιο, ενώ οι δυσμενείς προοπτικές στην οικονομία και στα εθνικά ενεργοποιούν διεργασίες στα παρασκήνια της πολιτικής ζωής. Οσο κι αν οι δημοσκόποι προσπαθούν να πείσουν ότι ο Μωυσής ανέτρεψε ακόμη και την οντολογία της πολιτικής (αφού όσο περισσότερα λάθη κάνει τόσο αυξάνεται η αποδοχή του), τα πράγματα γίνονται όλο και πιο δύσκολα για την κυβέρνηση. Στην καλύτερη περίπτωση τα σενάρια εκλογών μετατίθενται για τον Σεπτέμβριο. Στη χειρότερη το πολιτικό κόστος, που πλέον θα γίνει εμφανές, θα τον εγκλωβίσει. Ηδη ένα ποσοστό 15% των ψηφοφόρων της ΝΔ έχει γυρίσει την πλάτη του στην κυβέρνηση, παρότι η αξιωματική αντιπολίτευση δεν το εισπράττει.
Στα παρασκήνια της πολιτικής ζωής εξυφαίνονται σενάρια που υπερβαίνουν την παρούσα κυβέρνηση. Είναι γνωστό ότι στο δεξιό φάσμα της ΝΔ οι εσωκομματικές δυνάμεις που προσβλέπουν στον Αντώνη Σαμαρά παρακολουθούν με ενδιαφέρον τις εξελίξεις στα εθνικά. Ο πρώην πρωθυπουργός διατηρεί και αυξάνει τα ερείσματά του και παραμένει στη διάθεση των γεγονότων, όπως θα έλεγε ο παλιός του σύμμαχος Δημήτρης Αβραμόπουλος, που κι εκείνος αναζητά τρόπο να επιστρέψει στην κεντρική πολιτική σκηνή. Στο ακροδεξιό φάσμα θεωρούν βέβαιο ότι «ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει αναλάβει δεσμεύσεις να κλείσει τον συμβιβασμό στο Αιγαίο όπως έγινε και με το σκοπιανό».
Ένας παλιός γνώριμος του πολιτικού συστήματος που κάνει τους δικούς του υπολογισμούς και προετοιμάζεται είναι ο νυν διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννης Στουρνάρας. Με την έξοδο από την πανδημία η κυβέρνηση θα βρεθεί αντιμέτωπη με το δυσθεώρητο δημόσιο χρέος, το οποίο έχει αυξηθεί τόσο σε απόλυτους αριθμούς όσο και ως ποσοστό του ΑΕΠ, που έχει συρρικνωθεί λόγω της ύφεσης.
Όταν η ΕΕ θα εγκύψει ξανά στα οικονομικά είναι πολύ πιθανό τα χρήματα του Ταμείου Ανασυγκρότησης να μην πάνε για αναπτυξιακούς σκοπούς, αλλά για δημοσιονομικούς στόχους και ικανοποίηση του χρέους και να υποχρεωθεί η χώρα σε ένα νέο μνημόνιο. Στα δεξιά παρασκήνια κυκλοφορούν φήμες ότι ο έμπειρος και επίμονος κ. Στουρνάρας κάνει την προεργασία του ώστε να είναι ο νέος Παπαδήμος, εφόσον προκύψει από τις εξελίξεις, με προοπτική να μετατραπεί σε Έλληνα Ντράγκι. Βεβαίως το σενάριο έχει ένα μεγάλο κενό: προϋποθέτει συναίνεση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ο κ. Στουρνάρας δεν έχει τις καλύτερες σχέσεις με τον ΣΥΡΙΖΑ, ίσως μόνο με ένα μέρος του που όμως είναι αμελητέο.
Επιπλέον τα σενάρια αυτά υποτιμούν τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος δεν θα αφήσει σε καμία περίπτωση την εξουσία. Μόνο αν χάσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Η παραίτηση Ταραντίλη αποκαλύπτει τις λυκοσυμμαχίες
Η κυβέρνηση υποθάλπει την τεχνητή αντιπαράθεση γύρω από την απεργία πείνας του Δημ. Κουφοντίνα σαν σανίδα σωτηρίας από το σκάνδαλο Λιγνάδη-Μενδώνη που εξακολουθεί να παράγει κραδασμούς. Η υπόθεση έδειξε τη διαχειριστική ανικανότητα της κυβέρνησης, προκαλεί σημαντική φθορά στην προσωπική εικόνα του πρωθυπουργού και αποδιοργανώνει το στενό επιτελείο του Μεγάρου Μαξίμου.
Στις βαριές απώλειες είναι η ηχηρή παραίτηση του Χρήστου Ταραντίλη από τη θέση του κυβερνητικού εκπροσώπου και πιθανώς η απομάκρυνσή του από την πολιτική. Το Μέγαρο Μαξίμου αντιμετωπίζει την παραίτηση ως ήσσονος σημασίας θέμα, ωσάν ο κυβερνητικός εκπρόσωπος να μην είναι η εικόνα της κυβέρνησης για όσο καιρό παρέμεινε στο πόστο του. Ο όλος χειρισμός είναι ενδεικτικός της πριγκιπικής αντίληψης και της μεταχείρισης που επιφυλάσσει ο Μητσοτάκης ακόμη και στους στενούς του συνεργάτες.
Αποκαλύπτει όμως και τις λυκοσυμμαχίες που επικρατούν στον πυρήνα του «επιτελικού κράτους». Ο κ. Ταραντίλης υποχρεώθηκε να υπερασπιστεί δημοσίως τη γραμμή Μητσοτάκη για την υπόθεση Λιγνάδη όταν είπε ότι «ο σκηνοθέτης υπέβαλε την παραίτησή του για προσωπικούς λόγους». Λίγες ημέρες αργότερα όμως, όταν τα πράγματα δυσκόλεψαν, τον άδειασαν δημοσίως ο Άκης Σκέρτσος και ο Γιώργος Γεραπετρίτης λέγοντας ότι «ο Λιγνάδης υποχρεώθηκε σε παραίτηση». Ο κ. Ταραντίλης έδειξε ευθιξία και παραιτήθηκε. Αυτή που δεν επιδεικνύει καμία ευθιξία είναι η Λίνα Μενδώνη.
Ο κ. Ταραντίλης όμως υπέβαλε την παραίτησή του σε χρονική στιγμή που δεν άρεσε στον κ. Μητσοτάκη. Το Μαξίμου συνόδευσε την απομάκρυνσή του με διαρροές του τύπου «δεν άντεξε την πίεση και δεν χειρίστηκε αποτελεσματικά τις υποθέσεις Λιγνάδη και Κουφοντίνα». Επίσης διέρρευσε ότι «δεν ενσωματώθηκε», προφανώς γιατί δεν συμφωνούσε με τις γκάφες. Ο πρωθυπουργός δεν εξέδωσε την καθιερωμένη ανακοίνωση με την οποία ευχαριστεί τον εκάστοτε παραιτηθέντα για τις υπηρεσίες του, παραβιάζοντας το κυβερνητικό έθιμο και την αστική αβρότητα.
Παρομοίως δεν ανακοίνωσε τον διορισμό της Αριστ. Πελώνη (είναι η μόνη κυβερνητική εκπρόσωπος που ανέλαβε καθήκοντα με μήνυμα στο WhatsApp προς τους πολιτικούς συντάκτες), η οποία στη σχετική ερώτηση αν ανέλαβε επισήμως καθήκοντα έδωσε την απάντηση «για να με βλέπετε εδώ». Πρόκειται προφανώς για τα νέα ήθη που συνοδεύουν τη δομή του «επιτελικού κράτους».
Η κυβέρνηση εργαλειοποιεί την απεργία πείνας του Δημήτρη Κουφοντίνα
Είναι κάτι περισσότεροι από εμφανές ότι το σύστημα Μητσοτάκη επιχειρεί να εργαλειοποιήσει την απεργία πείνας του Δημήτρη Κουφοντίνα ώστε να βγει από τη δύσκολη θέση στην οποία αντικειμενικά έχει περιέλθει με σειρά από λάθη, αστοχίες, γκάφες και παραλείψεις σε όλα τα μέτωπα που αντιμετωπίζει.
Ανάμεσα στην πανδημία και το σκάνδαλο ΛιγνάδηΜενδώνη, με νωπές ακόμη τις εντυπώσεις της κακοκαιρίας και τις προσωπικές γκάφες του πρωθυπουργού, η απεργία πείνας του Δημ. Κουφοντίνα προσφέρει τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να αλλάξει ατζέντα και να μεταφέρει το πεδίο της αντιπαράθεσης σε ένα θέμα που δεν έχει κόστος για την ίδια καθώς περιχαρακώνει το κοινό της, ενώ ενδεχομένως φθείρει τον πολιτικό της αντίπαλο.
Στο πλαίσιο αυτό, με εμπρηστικές δηλώσεις της κυβερνητικής εκπροσώπου και των καλοθελητών, όπως ο Αδ. Γεωργιάδης, επιχειρεί να κατασκευάσει έναν εσωτερικό εχθρό: τους δήθεν οπαδούς της τρομοκρατίας –τους οποίους επιχειρεί να συνδέσει με τον ΣΥΡΙΖΑ– για να ορθώσει απέναντί τους το «κράτος του νόμου και της τάξης».
Το σύστημα Μητσοτάκη αδιαφορεί πλήρως εάν με αυτό τον τρόπο απαξιώνει και υποβαθμίζει έτι περαιτέρω τα καταπονημένα επί των ημερών του ατομικά δικαιώματα και το κράτος δικαίου. Δεν είναι μεμονωμένο φαινόμενο η καθεστωτική αντιμετώπιση της απεργίας πείνας του Κουφοντίνα. Με το πρόσχημα της καραντίνας η κυβέρνηση έχει επιδείξει εξαιρετικό ζήλο στην ψήφιση νόμων οι οποίοι στο σύνολό τους περιλαμβάνουν ρυθμίσεις αστυνομικού και διοικητικού ελέγχου επιμέρους κοινωνικών ομάδων. Το κορυφαίο παράδειγμα βέβαια είναι η συστηματική προσπάθεια να καταργήσει το δικαίωμα του συνέρχεσθαι.
Και φυσικά σε κάθε ευκαιρία βγάζει χιλιάδες πάνοπλους αστυνομικούς στον δρόμο με στόχο να ενσταλάξει φόβο στους πολίτες. Παρομοίως αποφάσισε να τοποθετήσει σε μόνιμη βάση αστυνομικούς στα πανεπιστήμια, όπως γίνεται στη γειτονική Τουρκία. Τα όσα συνέβησαν στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (όπου η υπουργός Παιδείας ζήτησε από τον πρύτανη να καλέσει αστυνομία) αποδεικνύουν πέραν πάσης αμφιβολίας ότι στόχος των Μητσοτάκη και Κεραμέως δεν ήταν η αντιμετώπιση των «μπαχαλάκηδων» αλλά η καταστολή των φοιτητών όταν διεκδικούν καλύτερες συνθήκες σπουδών.
Επί των ημερών της παρούσας κυβέρνησης έχουν αυξηθεί οι καταγγελίες για καταχρήσεις των αστυνομικών οργάνων, τις οποίες προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν με την απαγόρευση των βίντεο που τραβούν οι πολίτες. Ενισχυτικός του καθεστωτισμού είναι ο εκμαυλισμός των ΜΜΕ με χρήματα του λαού ώστε να αποφεύγουν την κριτική στα δύσκολα, να εξωραΐζουν την εικόνα της κυβέρνησης και να υμνολογούν τον πρωθυπουργό.
Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται η βιομηχανία των απευθείας αναθέσεων στους «γαλάζιους ημετέρους», η οποία έχει αντικαταστήσει τους διαγωνισμούς. Με συνδυασμό μπουκωμένων ΜΜΕ, υποβάθμισης του κοινοβουλίου που λειτουργεί σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης και αστυνομικών και διοικητικών διατάξεων το σύστημα Μητσοτάκη με την ανοχή της πάλαι ποτέ κεντροδεξιάς ΝΔ μετατρέπει την Ελλάδα σε αυταρχική δημοκρατία. Μέσα σε αυτό το ευρύτερο πλαίσιο, ακόμη και εάν δεν το επιδιώκει, της είναι αδιάφορο αν ο Κουφοντίνας πεθάνει.
Ο Κουφοντίνας της προσφέρει άλλοθι στην παραβίαση του κράτους δικαίου. Το ότι ακόμη και βουλευτές και στελέχη της ΝΔ διαφωνούν με αυτή την τακτική, που μπορεί να έχει προσωρινά οφέλη αλλά επιδεικνύει το αποτρόπαιο πρόσωπο της κυβέρνησης και τείνει να καταστήσει ήρωα της δημοκρατίας τον καταδικασμένο για τρομοκρατία, είναι αδιάφορο στο σύστημα Μαξίμου.