Πώς τα αρνητικά επιτόκια των τραπεζών φαλκιδεύουν την επιβίωση των επιχειρήσεων και το μέλλον της οικονομίας
Στην πράξη όλοι γνωρίζουν ότι… πυροβολούν τα πόδια τους. Η κυβέρνηση προτιμά να κρύψει την πτώση που επιφέρει στο ΑΕΠ η κατακρήμνιση του τζίρου των επιχειρήσεων κάτω από το χαλί του δανεισμού της μέσω των ελληνικών τραπεζών, οι οποίες με τη σειρά τους έχουν δανειστεί με αρνητικά επιτόκια από την ΕΚΤ.
Οι επιχειρήσεις (20% του συνόλου) ευελπιστούν ότι θα δανειστούν φτηνά ώστε να μην υποστούν κλυδωνισμό στην κεφαλαιακή τους επάρκεια. Ετσι βέβαια γιγαντώνεται το πρόβλημα, όμως μετατίθεται για αργότερα η αντιμετώπιση των συνεπειών του.
Δυστυχώς το πρόβλημα ακουμπά κυρίως τους πολλούς μικρούς επιχειρηματίες που θα πρέπει να αντιμετωπίσουν την επερχόμενη λαίλαπα χωρίς τραπεζική στήριξη.
Προσφάτως κορυφαίο στέλεχος τράπεζας, υπερασπιζόμενο την πολιτική του τραπεζικού συστήματος να χορηγεί με φειδώ δάνεια στις επιχειρήσεις, ανέφερε ότι μόνο το 20% των επιχειρήσεων της χώρας πληροί τα κριτήρια δανειοδότησης του ελληνικού και ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος. Αυτή η σκληρή αλήθεια συνιστά κεντρική πολιτική επιλογή.
Οι μεγάλοι θα αντλήσουν δάνεια και με αναστολή στην καταβολή των δόσεων θα σωθούν. Οι μικροί (92% του ελληνικού επιχειρείν με λιγότερους από εννέα εργαζόμενους) δεν θα βρουν τέτοιου είδους υποστήριξη και πολλοί εξ αυτών θα οδηγηθούν σε λουκέτο. Οταν ομαλοποιηθεί η κατάσταση ο τζίρος των «εξαφανισμένων» μικρών θα φέρει αύξηση τζίρου στους μεγάλους που θα καταφέρουν να επιστρέψουν όσα δανείστηκαν για να σωθούν. Με άλλα λόγια, το «αίμα» των μικρών τροφοδοτεί τη διάσωση των μεγάλων.
Τον χορό σέρνει βέβαια η ΕΚΤ. Από την περασμένη άνοιξη με στόχο οι τράπεζες να συνεχίσουν να δανείζουν επιχειρήσεις χορηγεί δάνεια με μείωση επιτοκίου που φτάνει έως και το αρνητικό επιτόκιο. Για την Ελλάδα η ΕΚΤ αποδείχτηκε περισσότερο γαλαντόμα. Στις 7 Απριλίου αποφάσισε να αποδέχεται ομόλογα του ελληνικού δημοσίου ως ενέχυρα για τη δανειοδότηση των ελληνικών τραπεζών με αρνητικά επιτόκια.
Η ρευστότητα από τον μηχανισμό φτηνής μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης LTRO (LongTerm Refinancing Operations) της τράπεζας έχει επιτόκιο -0,5%, ενώ μπορεί να φτάσει ως και -1%. Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα με την πλήρη υποστήριξη της κυβέρνησης έκανε ευρεία χρήση και ήδη έχει αντλήσει περί τα 40 δισ. ευρώ.
Είναι ο λόγος που η πτώση του ΑΕΠ θα κρατηθεί για το 2020 λίγο πιο κάτω από το 10%, παρότι η πραγματική οικονομία θα χάσει πάνω από 50 δισ. ευρώ (δηλαδή ποσοστό κοντά στο 30% του ΑΕΠ).