Οι μεγάλοι κερδισμένοι της κρίσης που προκάλεσε ο πόλεμος και πανδημία, οι πετρελαϊκές εταιρείες, συνεχίζουν να κερδίζουν δισεκατομμύρια, ενώ οι πολίτες της Βρετανίας παλεύουν να τα βγάλουν πέρα, κόβοντας βασικές υπηρεσίες για να πληρώσουν τους υπέρογκους λογαριασμούς ενέργειας. Η συζήτηση για μια εφάπαξ εισφορά στις εταιρείες που έχουν έκτακτα κέρδη ώστε να χρηματοδοτηθεί μια ελάφρυνση των λογαριασμών των πολιτών έχει ανάψει περισσότερο από ποτέ.
Πρωτοφανή κέρδη
Η πετρελαϊκή εταιρεία Shell ανακοίνωσε αυτή την Πέμπτη ότι για το πρώτο τρίμηνο του 2022 είχε κέρδη ρεκόρ, ύψους 9,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Τα κέρδη του πρώτου τριμήνου πήραν ώθηση προς τα πάνω από τις ανοδικές τιμές σε πετρέλαιο και αέριο, ισχυρίστηκε η εταιρεία. Ενδεικτικά, το τελευταίο τρίμηνο του 2021 η Shell είχε κέρδη της τάξης των 6,4 δις δολαρίων, ενώ το αντίστοιχο πρώτο τρίμηνο του 2021 είχε κέρδη 3,2 δις. δολάρια. Η επίδοση της πετρελαϊκής εταιρείας ξεπέρασε ακόμα και τις προσδοκίες των αναλυτών, που ανέμεναν ότι η εταιρεία θα είχε κέρδη 8,7 δις δολάρια.
Η ανακοίνωση της Shell έρχεται μετά από εκείνη της ΒΡ, η οποία ανακοίνωσε την Τρίτη τα μεγαλύτερα κέρδη της εδώ και μια δεκαετία, ύψους $6,2 δις.
Εφάπαξ εισφορά
Οι υποστηρικτές της φορολόγησης των έκτακτων κερδών των εταιρειών ενέργειας κάνουν λόγο για μια εφάπαξ αναγκαστική εισφορά από την κυβέρνηση ώστε με τα χρήματα που θα εισπράξει να χρηματοδοτήσει ένα πρόγραμμα ανακούφισης των βρετανών πολιτών από το δυσβάσταχτο βάρος των λογαριασμών ενέργειας.
Η κυβέρνηση αντιστέκεται σε έναν τέτοιο φόρο μέχρι στιγμής, αφού ο Μπόρις Τζόνσον πιστεύει ότι θα αποθαρρύνει τους παραγωγούς πετρελαίου και αερίου από το να επενδύσουν στον εγχώριο ενεργειακό τομέα. Οι φόβοι του Τζόνσον δεν είναι αβάσιμοι μιας και ο εκτελεστικός διευθυντής της ΒΡ, Μπέρναρντ Λούνεϊ, έχει απειλήσει να αποσύρει το πρόγραμμα επενδύσεων της εταιρείας στη Βρετανία, ύψους 18 δις λιρών, σε περίπτωση που επιβληθεί εφάπαξ εισφορά στα έκτακτα κέρδη της εταιρείας.
Η στάση της κυβέρνησης απέναντι στις εταιρείες αποκρυσταλλώνεται στην ανάρτηση, αυτή την Πέμπτη, του υπουργού Ενέργειας και Επιχειρηματικότητας, Κουάζι Κουάρτενγκ, στο Twitter. Ο βρετανός πολιτικός καλωσορίζει τα σχέδια της Shell να επενδύσει 25 δις. λίρες στο σύστημα ενέργειας της χώρας αυτή τη δεκαετία, ενώ διαβεβαιώνει ότι υποστηρίζει τις γεωτρήσεις στη Βόρεια Θάλασσα για πετρέλαιο και αέριο, που έχουν δεχθεί σφοδρή κριτική από περιβαλλοντικές οργανώσεις, υπό το πέπλο της «ενεργειακής μας ασφάλειας». Το αντάλλαγμα που ζητάει είναι η επανεπένδυση των κερδών της εταιρείας στη Βρετανία.
I welcome Shell’s plans to invest £25billion into our energy system this decade, and their recent decision to move their global HQ from the EU to London.
We’re backing North Sea oil and gas for our energy security, but in return I want to see profits reinvested back into the UK.
— Kwasi Kwarteng (@KwasiKwarteng) May 5, 2022
Προφανώς, η τελευταία πρόταση είναι προτροπή και όχι εξαναγκασμός, όπως μια έκτακτη εφάπαξ εισφορά.
Κρίση κόστους διαβίωσης
Ο πληθωρισμός στη Βρετανία ήταν σε άνοδο και πριν τον πόλεμο, όμως με την εισβολή στην Ουκρανία, τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα (που προέκυψαν μετά το lockdown για την πανδημία) και την παρεπόμενη ενεργειακή κρίση, οι λογαριασμοί ενέργειας των νοικοκυριών τον Απρίλιο εκτοξεύτηκαν έως και τρεις φορές επάνω σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες. Η κυβέρνηση δεν είναι αμέτοχη ευθυνών σε αυτή την αύξηση, μιας και χαλάρωσε το πλαφόν στις τιμές ενέργειας ώστε να αποφύγει ένα ολικό κραχ των ιδιωτών παρόχων ενέργειας στη χώρα.
Όλα αυτά είχαν αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη αύξηση στις τιμές καταναλωτή εδώ και 30 χρόνια, ενώ οι μισθοί δεν αυξήθηκαν με τον ίδιο ρυθμό. Έτσι, το κόστος διαβίωσης έχει απογειωθεί σε επίπεδα που δεν έχουν παρατηρηθεί ξανά από τότε που κρατούνται αρχεία, το 1956. Η έκρηξη αυτή του κόστους ζωής έπληξε τους γηραιότερους και πτωχότερους πολίτες καθώς τα εισοδήματά τους (κυρίως συντάξεις και επιδόματα) δεν άλλαξαν σχεδόν καθόλου καθώς ο πληθωρισμός αυξανόταν.
«Χέρι» στους παρόχους για υπερχρεώσεις
Η κυβέρνηση την Τρίτη θέλησε να δείξει ότι δεν έχει αφήσει εντελώς ανεξέλεγκτη την αγορά ενέργειας της χώρας, καθώς δεν αντέχει να πληρώσει το πολιτικό κόστος μετά τα κορονοπάρτι του Μπόρις Τζόνσον. Επιβεβαίωσε ότι η ρυθμιστική αρχή της αγοράς ενέργειας, Ofgem, εξετάζει εξονυχιστικά τη συμπεριφορά των προμηθευτών όσον αφορά τις υπερβολικές αυξήσεις στις άμεσες χρεώσεις των πελατών, ενώ είναι πιθανό να επιβάλει σημαντικά πρόστιμα εάν οι εταιρείες συνεχίσουν να παραβαίνουν το νόμο.
Ο υπουργός Ενέργειας, Κουάζι Κουάρτενγκ, συνηγόρησε με αυτό που λένε πολλοί πελάτες τις τελευταίες εβδομάδες: ότι οι προμηθευτές ζήτησαν τακτικές πληρωμές σε επίπεδο πολύ μεγαλύτερο από αυτό που θα μπορούσε να δικαιολογηθεί από την αύξηση του ανώτατου ορίου τιμών της Ofgem την 1η Απριλίου.
Το ανώτατο όριο αυξήθηκε κατά 54%, προσθέτοντας σχεδόν £700 στους τυπικούς ετήσιους λογαριασμούς ενέργειας για όσους πληρώνουν μέσω πάγιας εντολής. Η τρέχουσα μέση τιμή των £1.971 αναμένεται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο τον Οκτώβριο, όταν θα εφαρμοστεί η επόμενη αναθεώρηση ανώτατων ορίων, λόγω των υψηλών τιμών χονδρικής.
