Ρωσόφωνοι γίνονται στόχος για «κυνηγούς κεφαλών» σε έναν εμφύλιο πόλεμο που έχει αρχίσει από το 2014
Καθώς ο ρωσικός στρατός υποχωρεί από το μέτωπο του Χαρκόβου ένα πλήθος από «συνεργάτες» του έχει αφεθεί στην τύχη του. Ως εκ τούτου έχουν αναλάβει δράση παραστρατιωτικές οργανώσεις, ανώνυμοι εκδικητές και φυσικά το ουκρανικό κράτος διά της περιβόητης υπηρεσίας εσωτερικής ασφάλειας SBU. Το Documento κατάφερε να εντοπίσει ουκρανικά κανάλια στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης Telegram στα οποία διακινούνται φωτογραφίες και προσωπικά στοιχεία ρωσόφωνων πολιτών. Ανώνυμοι καταγγέλλοντες αναλαμβάνουν τον ρόλο του χαφιέ και ανώνυμοι εκδικητές αναμένεται να αναλάβουν δράση λίαν συντόμως αν δεν το έχουν κάνει ήδη. Ολα αυτά ενόσω ένας δεύτερος πόλεμος σιγοκαίει πλάι στον ρωσο-ουκρανικό και δεν είναι άλλος από τον ουκρανικό εμφύλιο που εξελίσσεται από το 2014 σύμφωνα με τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (OAΣE).
Το χαφιεδότσουρμο
Ενδεικτικά στα κανάλια που εξερεύνησε το Documento εμφανίζονται εκατοντάδες άτομα και χιλιάδες επισυναπτόμενες φωτογραφίες από κάθε περίσταση, όπως μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ιδιωτικές στιγμές και δημόσιες παρουσίες. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της νεοναζιστικής παραστρατιωτικής οργάνωσης Δεξιός Τομέας, η οποία έχει δημιουργήσει ένα θεματικό κανάλι στο Telegram μόνο για τις περιπτώσεις των ρωσόφωνων «συνεργατών». Το εν λόγω κανάλι αφορά την πόλη Βολτσάνσκ, η οποία ανακαταλήφθηκε από τους Ουκρανούς στις αρχές Σεπτεμβρίου, μεσούσης της αντεπίθεσης που εξαπέλυσε το Κίεβο. Ο Δεξιός Τομέας υπήρξε μία από τις κινητήριες δυνάμεις του Μαϊντάν το 2014 και όταν ξεκίνησε ο εμφύλιος πόλεμος στις περιοχές των ρωσόφωνων είχε πλούσια εγκληματική δράση. Οι καταγγελίες συμπεριλάμβαναν βασανισμούς και δολοφονίες ρωσόφωνων που κατηγορούνταν για «προδοσία». Σε αυτό το μήκος κύματος κινούνται και οι καταγγελίες που πραγματοποιούν ρωσόφωνοι στο διαδίκτυο, οι οποίοι κάνουν λόγο για απειλές βιασμών ή θανάτου.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Β. Γκρέτσκα ή αλλιώς του «Ελληνα», ο οποίος κατηγορείται δημοσίως σε λογαριασμό στο Telegram πως βοήθησε τα «Ορκ» (έτσι ονομάζονται οι Ρώσοι υποτιμητικά, σε αντιστοιχία με τους φανταστικούς χαρακτήρες στον «Αρχοντα των δαχτυλιδιών»), πηγαίνοντας στα ρωσικά στρατεύματα φαγητό, ληστεύοντας και λεηλατώντας τον τοπικό πληθυσμό, ενώ μαζί με τη φωτογραφία του γνωστοποιείται ότι κατοικεί σε ένα χωριό κοντά στην πόλη Λιμάν.
Ολα τα στοιχεία στη φόρα
Αντίστοιχο παράδειγμα είναι κι αυτό του Ρίπα Βλαντίμιρ Βικτόροβιτς, ο οποίος κατηγορείται ότι συνεργάστηκε με τους Ρώσους επισκευάζοντας τον στρατιωτικό εξοπλισμό τους. Οσον αφορά τον Κουρσίν Γ.Β., κάτοικο του Ιζιούμ, οι κατηγορίες είναι παρόμοιες. Ο ίδιος χαρακτηρίζεται «λάτρης του ρωσικού κόσμου» και μαζί με τη μητέρα του Κουρσίνα Λ.Ι. διαπομπεύονται εξαιτίας των αντιφασιστικών τους φρονημάτων που καταγράφονταν σε αναρτήσεις στο παρελθόν. Αξίζει να σημειωθεί ότι η καταγγελία στο Telegram γίνεται με τα πλήρη στοιχεία τους, όπως η πλήρης ημερομηνία γέννησης, η οδός του σπιτιού και οι λογαριασμοί τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Επιπροσθέτως, σε μια άλλη ανάρτηση εμφανίστηκε το όνομα της Τατιάνας Β. όπου φαίνονται φωτογραφίες της με το βρέφος της, ο προσωπικός λογαριασμός της στο Telegram ενώ δημοσιοποιείται και ο προσωπικός τηλεφωνικός της αριθμός. Το Documento επιχείρησε να επικοινωνήσει με τον αριθμό που αναρτήθηκε αλλά αυτό δεν κατέστη δυνατό, διότι η χρήστρια τον είχε απενεργοποιήσει, όπως ενημέρωσε το αυτόματο μήνυμα του ουκρανικού παρόχου. Ακολούθως, μεγάλο ενδιαφέρον παρουσίασε η περίπτωση της Αντρέεβα, η οποία φέρεται να είναι ρωσόφωνη σεξεργάτρια και είχε έρθει σε επικοινωνία με κάποιον που προσποιούταν τον Ρώσο, είτε ήταν όντως. Αυτό διότι διέρρευσαν γυμνές φωτογραφίες της ίδιας μαζί με άλλη γυναίκα, καθόσον τους είχε ρωτήσει προηγουμένως εάν δούλευαν σε κάποια ηλεκτρονική πλατφόρμα στριπτίζ (webcam show). Επιχειρώντας να αντιπαρατεθούν με τους Ουκρανούς σε αυτό το κλίμα τρομοκρατίας, οι Ρώσοι, οι ρωσόφωνοι και οι συμπαθούντες ανά τον κόσμο οργανώνονται μέσω Twitter και Telegram ζητώντας από τους ακολούθους τους (followers) να προχωρήσουν σε καταγγελία (report) των εν λόγω λογαριασμών στους διαχειριστές της ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Στόχος τους είναι να «ρίξουν» τους λογαριασμούς αυτούς ώστε να αποσοβηθεί η περαιτέρω δημοσιοποίηση προσώπων και στοιχείων, φοβούμενοι πως τα αντίποινα θα κλιμακωθούν όσο περνούν οι μέρες και θα έχει φύγει το πέπλο της δημοσιότητας. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι φιλορώσοι έχουν εκδώσει οδηγίες μέσω κειμένου ή βίντεο σε πολλές γλώσσες.
Η «επίσημη» τύχη
Μέχρι στιγμής λίγα πράγματα έχουν γίνει γνωστά σχετικά με την τύχη των «συνεργατών» ή των συμπαθούντων τους Ρώσους. Καταρχάς είναι αλήθεια ότι ένας μεγάλος αριθμός εξ αυτών έχει εγκαταλείψει τις περιοχές και έγιναν πρόσφυγες αφότου φάνηκε πως οι Ρώσοι ηττώνται τουλάχιστον στο μέτωπο του Χαρκόβου. Συγχρόνως η Μόσχα είχε φροντίσει να προμηθεύσει με δεκάδες χιλιάδες διαβατήρια τους ρωσόφωνους των κατειλημμένων περιοχών όλο το προηγούμενο διάστημα. Η λογική τότε ήταν η μετατροπή τους σε Ρώσους πολίτες και εν συνεχεία η ενσωμάτωσή τους στη Ρωσική Ομοσπονδία, αφού θα διεξάγονταν μια σειρά από δημοψηφίσματα στα πρότυπα της Κριμαίας το 2014. Εντούτοις, για τους Ουκρανούς η κατάσταση είναι υπό έλεγχο και αρμόδια υπηρεσία είναι η ουκρανική υπηρεσία πληροφοριών SBU. Μάλιστα, βίντεο από συλληφθέντες «συνεργάτες» δημοσιοποιήθηκε από το ουκρανικό Kyiv Post με τίτλο «κάθε πράξη έχει συνέπεια». Τέλος, το ουκρανικό υπουργείο Εσωτερικών στην τελευταία ανακοίνωσή του επί του θέματος ανέφερε πως συνολικά 1.255 υποθέσεις έχουν στοιχειοθετηθεί εναντίον των «συνεργατών» των Ρώσων.