Το φράγμα του ποταμού Δνείπερου ανατινάχτηκε με τραγικές συνέπειες και για τις δύο πλευρές, αλλά κανένας δεν ανέλαβε την ευθύνη
Το φράγμα της Νόβα Κακόβκα που χτίστηκε από τους Σοβιετικούς για να «δαμάσει» τον ποταμό Δνείπερο δεν υπάρχει πια. Το τεράστιο έργο, μοναδικής αρχιτεκτονικής και μηχανικής ύψους 30 μέτρων και ηλικίας 67 ετών, δεν υπάρχει πια, ανατινάχτηκε. Την ευθύνη για την ανατίναξη, βέβαια, δεν έχει αναλάβει κανένας. Ρωσία και Ουκρανία πετάνε το μπαλάκι της ευθύνης ο ένας στον άλλο, αν και οι συνέπειες αγγίζουν και τα δύο στρατόπεδα. Την ίδια χρονική στιγμή οι Ουκρανοί έχουν ξεκινήσει την αντεπίθεσή τους, η οποία μέχρι στιγμής φαίνεται πως εξελίσσεται σε στάδια.
Η ανατίναξη και οι συνέπειες
Η ανατίναξη του φράγματος της Νόβα Κακόβκα αναμφισβήτητα αποτελεί ένα από τα κορυφαία γεγονότα του πολέμου. Η ανθρωπιστική και οικολογική καταστροφή που έχει προκληθεί είναι εκτεταμένη. Τα θύματα από τις πλημμύρες είναι πολλά και μετριούνται σε δεκάδες χιλιάδες, αν και οι μετρήσεις για νεκρούς και τραυματίες είναι ακόμη σε αρχικό στάδιο. Ο διορισμένος από τους Ρώσους διοικητής της Χερσώνας Αλεξάντρ Προκούντιν δήλωσε πως το 68% των πλημμυρισμένων περιοχών είναι στη ρωσική πλευρά. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο μέσος όρος της στάθμης του νερού που είχε πλημμυρίσει την περιφέρεια της Χερσώνας την Πέμπτη το πρωί ήταν στα 5,61 μέτρα. Μια τέτοιου μεγέθους καταστροφή έχει σοβαρότατες επιπτώσεις στο περιβάλλον της περιοχής και κυρίως στη γεωμορφολογία του. Ολόκληρες συνοικίες και χωριά χάθηκαν από προσώπου γης εξαιτίας της καταστροφής του φράγματος. Αμέσως μετά την έκρηξη τα βλέμματα στράφηκαν στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια, ο οποίος επίσης βρίσκεται στην όχθη του ποταμού Δνειπέρου. Παρότι ο σταθμός βρίσκεται σχετικά μακριά από το σημείο της έκρηξης, υπάρχουν ανησυχίες για το αν θα επηρεαστεί η λειτουργία του, ενώ έχουν εκφραστεί προβληματισμοί για το αν θα ακολουθήσουν και πυρηνικές συνέπειες, μιας και το νερό του ποταμού χρησιμοποιείται για την ψύξη του αντιδραστήρα. Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας, πάντως, ανακοίνωσε πως θα ενισχύσει την παρουσία της στον συγκεκριμένο πυρηνικό σταθμό, ενώ σημείωσε πως δεν θα επηρεαστεί η ασφάλειά του.
Οι Ουκρανοί από τη μεριά τους ζητούν τη στήριξη της διεθνούς κοινότητας για να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της πρωτόγνωρης κρίσης. Στον αντίποδα, οι Ρώσοι επίσης επιχειρούν να διαχειριστούν την τεράστια αυτή κρίση εκκενώνοντας τις πληγείσες περιοχές από τους αμάχους αλλά και τις στρατιωτικές μονάδες που είχαν αναπτυχθεί στις όχθες του Δνειπέρου. Μάλιστα οι Ρώσοι βγαίνουν με μεγάλες ζημιές από την πλημμύρα διότι αφενός επηρεάζονται κυρίως τα εδάφη που ελέγχουν, αφετέρου χάνονται οι δύο πρώτες οργανωμένες γραμμές άμυνας που είχαν κατασκευάσει το τελευταίο διάστημα εν αναμονή μιας ουκρανικής διάσχισης του Δνειπέρου. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το γεγονός πως οι Ρώσοι που βρίσκονταν στην περιοχή πιάστηκαν κυριολεκτικά στον ύπνο από την έκρηξη και πολλοί φαντάροι βρέθηκαν να περπατάνε μες στο νερό που τους έφτανε ως τη μύτη για να επιβιώσουν.
Παρ’ όλα αυτά ακόμη καμία πλευρά δεν έχει αναλάβει την ευθύνη για το συμβάν. Οι Ουκρανοί υποστηρίζουν πως η χαώδης υποχώρηση των Ρώσων αποτελεί ένα επιπλέον στοιχείο πως οι ίδιοι το σκηνοθέτησαν ώστε να τρομοκρατήσουν τον ουκρανικό πληθυσμό και να δημιουργήσουν δύσκολες συνθήκες για τον ουκρανικό στρατό, ο οποίος πλέον θα κληθεί να διασχίσει έναν ξεχειλισμένο Δνείπερο, ενώ ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι υπογράμμισε το γεγονός πως οι Ρώσοι έχουν υπό τον έλεγχό τους το φράγμα εδώ και ένα έτος. Οι Ρώσοι από την πλευρά τους ρίχνουν το φταίξιμο στο Κίεβο, υποδεικνύοντας πως έτσι και αλλιώς το φράγμα ήταν υπό τον έλεγχό τους και δεν κινδύνευε από την ουκρανική επίθεση, η οποία εκ των πραγμάτων δεν είχε εκδηλωθεί στην περιοχή. Συν τοις άλλοις, το εν λόγω φράγμα έδινε πόσιμο νερό στη χερσόνησο της Κριμαίας, η οποία δεν έχει άλλη πηγή υδροδότησης πέραν της τροφοδοσίας της από τη ρωσική ενδοχώρα ή την πανάκριβη αφαλάτωση. Τέλος, η ρωσική επιχειρηματολογία επικεντρώνεται στο γεγονός –που αποδέχεται και το Κίεβο– πως χάθηκε σημαντικός στρατιωτικός εξοπλισμός λόγω της πλημμύρας ενώ καταστράφηκαν και τα οχυρωματικά έργα.
Η ουκρανική αντεπίθεση ξεκίνησε;
Καθώς η σύγκρουση για το φράγμα κορυφωνόταν μονάδες του ουκρανικού στρατού επιτίθονταν στο μέτωπο της Ζαπορίζια αλλά και πέριξ της πόλης Μπαχμούτ ενόσω οι Ρώσοι επιχειρούν να οχυρώσουν τα ουκρανορωσικά σύνορα στα ανατολικά και συγκεκριμένα στην περιφέρεια Μπέλγκοροντ, η οποία έχει γίνει τόπος συχνών συγκρούσεων μεταξύ φιλοουκρανών Ρώσων εθνικιστών που επιχειρούν με δυτικό εξοπλισμό εφορμώντας από την Ουκρανία. Παρόλο που οι Ουκρανοί επισήμως διαψεύδουν πως η αντεπίθεσή τους έχει ξεκινήσει, είναι σαφές πως βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, μιας και οι σχετικές διαρροές έχουν ήδη γίνει στον δυτικό Τύπο, ενώ από τον ουκρανικό στρατό έχει βγει μέχρι και… τρέιλερ της επίθεσης.
Σε κάθε περίπτωση η ουκρανική επίθεση προς το παρόν δεν έχει να επιδείξει κάποιο συγκλονιστικό επίτευγμα, αφού βρίσκεται ακόμη σε προκαταρκτικό στάδιο. Οι Ουκρανοί είναι με την πλάτη στον τοίχο, διότι στις ΗΠΑ μετά τις προεδρικές εκλογές του ’24 το κλίμα ενδεχομένως να μεταβληθεί εντελώς. Κατά συνέπεια η επίθεση είναι μονόδρομος, ώστε να δικαιολογηθούν κιόλας οι δυτικοί εξοπλισμοί που έχουν αποσταλεί στο Κίεβο. Ομως η αντεπίθεση δεν θα είναι σαν μια βόλτα στο πάρκο. Αντιθέτως, ο ρωσικός στρατός έχει προετοιμαστεί κατασκευάζοντας μεγάλες οχυρωματικές γραμμές σε όλο το μήκος του μετώπου.