Ο Ευάγγελος Βενιζέλος ήταν ο υπουργός Οικονομικών που εμπνεύστηκε το κούρεμα (PSI) του ελληνικού χρέους, παραδίδοντας παράλληλα τα ελληνικά ομόλογα στο αγγλοσαξονικό δίκαιο.
Υποθηκεύοντας επί της ουσίας την ανεξαρτησία της χώρας και τα περιουσιακά στοιχεία της και οδηγώντας στην ισοπέδωση χιλιάδων Ελλήνων μικροομολογιούχων και των ασφαλιστικών ταμείων.
Μάλιστα το «σύμβολο του αγώνα για τη διάσωση της χώρας», όπως αυτοπροσδιορίζεται, δύο ημέρες πριν από το PSI σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στον Real FM και τον Νίκο Χατζηνικολάου, ως «απόλυτος» συνταγματολόγος και πολιτικός όχι μόνο υπερασπιζόταν το αγγλικό δίκαιο ως βέλτιστη επιλογή αλλά είχε φτάσει να τονίσει ότι «η αναγκαστική εκτέλεση διέπεται από το δίκαιο του τόπου της εκτελέσεως και από τη δικαιοδοσία των ελληνικών δικαστηρίων».
Το δίκαιο του ισχυρού
Την ίδια ώρα επιστήμονες όπως ο έγκριτος συνταγματολόγος Γιώργος Κασιμάτης αποκάλυπταν τι σήμαινε η αλλαγή του δικαίου για τα νέα ομόλογα, εξηγώντας έτσι γιατί οι δανειστές ήθελαν να επιβάλουν το αγγλικό δίκαιο.
«Επειδή», είχε πει τότε σε συνέντευξή του στο «Παρόν» ο κ. Κασιμάτης, «αντιμετωπίζουν την Ελλάδα σαν πειραματόζωο και στο πλαίσιο μιας αντίληψης κατοχής του ευρωπαϊκού νότου από τον βορρά».
Ξεκαθαρίζοντας πέραν πάσης αμφιβολίας και με παραδείγματα ότι η επιβολή του αγγλικού δικαίου λειτουργεί πάντα υπέρ του δανειστή και ποτέ υπέρ του οφειλέτη, του αδύναμου δηλαδή μέρους σε τέτοιες δανειακές συμβάσεις.
Για όσους δεν έχουν καταλάβει ακόμη, με την υπαγωγή της χώρας στο αγγλικό δίκαιο, σε περίπτωση πτώχευσης η Ελλάδα θα έπρεπε να πληρώσει το χρέος της στους δανειστές σε ευρώ παρά το γεγονός ότι σε περίπτωση επιστροφής της σε εθνικό νόμισμα θα είχε σημαντικά υποτιμημένο νόμισμα.
Αυτό θα προέκυπτε ως υποχρέωση της χώρας από τη διεθνή πολυμερή σύμβαση μεταξύ της Ελλάδας και των πιστωτών της, η οποία μάλιστα δυνάμει του άρ. 28 παρ. 1 του συντάγματος θα κατίσχυε έναντι κάθε άλλης (ακόμη και αντίθετης) διάταξης της ελληνικής έννομης τάξης.
Ετσι το χρέος θα πολλαπλασιαζόταν και καθώς η χώρα θα αδυνατούσε να το αποπληρώσει οι δανειστές θα αποκτούσαν δικαίωμα κατάσχεσης επί της ελληνικής περιουσίας με βάση το αγγλικό δίκαιο.
Ας κάνουμε όμως μια μικρή ιστορική αναδρομή για να θυμηθούμε πώς ο «εθνικός σωτήρας» Ευ. Βενιζέλος, παρά την αντίθετη εισήγηση της αμερικανικής εταιρείας συμβούλων την οποία ο ίδιος είχε προσλάβει και πληρώσει αδρά για να εξασφαλίσει τα συμφέροντα της χώρας, έπραξε όπως έπραξε, καταστρέφοντας κυριολεκτικά δημόσια ταμεία και μικροομολογιούχους αλλά αφήνοντας αλώβητα τα ομόλογα συγκεκριμένων funds.
Αδιάσειστα είναι τα έγγραφα που είχε αποκαλύψει το koutipandoras.gr τα οποία αποδεικνύουν ότι ο κ. Βενιζέλος είχε προκρίνει από τον Αύγουστο του 2011 το αγγλικό δίκαιο στην αλληλογραφία του με τους πιστωτές και παρά την περί του αντιθέτου συμφωνία μεταξύ των μικροομολογιούχων και του Αμερικανού συμβούλου του υπουργείου Οικονομικών.
Το χρονικό
Το υπουργείο Οικονομικών, ο Βενιζέλος δηλαδή, είχε προσλάβει την αμερικανική εταιρεία Cleary Gottlieb Steen & Hamilton LLP ως σύμβουλο για το PSI. Ο γκουρού της εταιρείας Lee Buccheit που είχε αναλάβει τις διαπραγματεύσεις με τους κατόχους ομολόγων τον ενημέρωσε πως αφού η Ελλάδα έχει το 93% του χρέους στο ελληνικό δίκαιο μπορούσε να απαιτήσει να παραμείνουν τα ομόλογα στο ίδιο νομικό καθεστώς. Οι πιστωτές γνώριζαν πως αν αρνούνταν, η Ελλάδα μπορούσε να τα κουρέψει όσο ήθελε προκαλώντας τους ζημιά. Προκειμένου να υπάρχει συναίνεση, πρότεινε εγγράφως στον Βενιζέλο στις 4 Αυγούστου 2011 να συμφωνήσουν στο ελληνικό δίκαιο αλλά με τη δέσμευση «όπως αυτό ίσχυε ως την 1η Αυγούστου», ώστε να αρθεί κάθε ανασφάλεια στους ομολογιούχους. Εγραφε συγκεκριμένα ο Buccheit: «Οι αντιπρόσωποι διαχείρισης ισχυρίστηκαν ότι η συνέχιση της πρακτικής που θέλει τα ομόλογα της Ελλάδας να εκδίδονται υπό ελληνικό δίκαιο θέτει τους ομολογιούχους στο έλεος της Βουλής για τα επόμενα 30 χρόνια. Ισχυρίζονται πως η Βουλή θα μπορεί στο μέλλον να αλλάξει τους σχετικούς νόμους με επιζήμιο για τα συμφέροντα των ομολογιούχων τρόπο». Ομως, σημείωνε:
«Υπάρχει μια συμβιβαστική λύση που απευθύνεται και στην ανησυχία των αντιπροσώπων διαχείρισης ενώ παράλληλα διατηρεί και την ελληνική νομοθεσία στα νέα ομόλογα. Τα νέα ομόλογα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν και μια πρόβλεψη κατά το εξής πρότυπο: Αυτά τα ομόλογα θα διέπονται και θα ερμηνεύονται σύμφωνα με το δίκαιο της Ελληνικής Δημοκρατίας όπως ισχύει έως και την 1η Αυγούστου 2011. Επίσης τα νέα ομόλογα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν τη ρητή υποβολή τους στη δικαιοδοσία τόσο των ελληνικών όσο και των αγγλικών δικαστηρίων. Το αποτέλεσμα αυτής της προσέγγισης θα είναι να εξουδετερωθεί ο κίνδυνος να περάσει η Βουλή έναν μελλοντικό νόμο που θα φέρει σε μειονεκτική θέση τους ομολογιούχους του Project Oak».
Ο Βενιζέλος προχώρησε τελικά στην υιοθέτηση του αγγλοσαξονικού δίκαιου ικανοποιώντας τις απαιτήσεις της Ανγκελα Μέρκελ. Με τη συμφωνία που εμφανίστηκε ως επιτυχία η Ελλάδα κούρεψε λιγότερα από όσα έχανε η ελληνική οικονομία λόγω ύφεσης. Φυσικά δεν κουρεύτηκαν όλα τα ομόλογα. Τα ομόλογα της ΕΚΤ τα οποία είχε αγοράσει για να σώσει τις γαλλογερμανικές τράπεζες δεν κουρεύτηκαν, όπως και ομόλογα της Goldman Sachs και άλλων αντίστοιχων εταιρειών…