Οταν η Μπαέζ τραγουδούσε για τη Μελίνα

Το άλμπουμ «Come from the shadows» (1972) της Τζόαν Μπαέζ, παρόλο που περιείχε πολιτικά τραγούδια, σηματοδοτούσε μια πιο εμπορική στροφή στην καριέρα της. Ηχογραφήθηκε στο Νάσβιλ και περιείχε μια σειρά από μπαλάντες διαμαρτυρίας για τον πόλεμο του Βιετνάμ που μαινόταν αλλά και τραγούδια αφιερωμένα σε εξέχουσες προσωπικότητες: το «To Bobby» για τον Μπομπ Ντίλαν, το «In the quiet morning» για την Τζάνις Τζόπλιν, τον πασιφιστικό ύμνο «Imagine» του Τζον Λένον, αλλά και το «The partisan» της Ρωσίδας Αννα Μέρλι. Το τελευταίο ήταν ένας αντιφασιστικός ύμνος γραμμένος το 1943 από τη Μέρλι για τη γαλλική αντίσταση κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο με στίχους στα αγγλικά από τον Χάι Ζάρετ.

Η Μπαέζ αφιέρωσε το τραγούδι στη Μελίνα Μερκούρη, σημειώνοντας χαρακτηριστικά μες στο ένθετο: «Για τη Μελίνα Μερκούρη και τις πολλές χιλιάδες όσων υποφέρουν στον αγώνα κατά της πρόσφατης ελληνικής δικτατορίας». Δεν ξέρουμε αν η Τζόαν Μπαέζ και η Μελίνα Μερκούρη συνδέονταν με φιλία, αλλά σίγουρα γνωρίζονταν μεταξύ τους. Πιθανώς η γνωριμία να είχε γίνει μέσω του σκηνοθέτη Ροβήρου Μανθούλη, που ήταν προσωπικός φίλος της Μπαέζ αλλά και της Μερκούρη και σύντροφός της στον αντιδικτατορικό αγώνα στο εξωτερικό. Το ότι η διεθνής Μπαέζ αφιέρωσε ένα τραγούδι της στην επίσης διεθνή Ελληνίδα αγωνίστρια φανέρωνε πόσο ενημερωμένη ήταν η πρώτη για όλους όσοι υπέφεραν από τα στρατιωτικά καθεστώτα.

Πάντως τα ελληνικά της Μπαέζ έτσι όπως ηχογραφήθηκαν στην τελευταία στροφή του τραγουδιού δεν ήταν και τα καλύτερα, πρέπει να ομολογήσουμε. Μετά βίας γίνεται αντιληπτό πως στο φινάλε του «The partisan» η Μπαέζ ακούγεται να τραγουδά: «Τους άνεμους οι άνεμοι φυσούν/ ανάμεσα στα μνήματα οι άνεμοι φυσούν/ γοργά η ελευθερία θα ’ρθει/ Τότε κι εμείς απ’ τη σκιά μέσα θα ’ρθουμε» (και κάπως έτσι δόθηκε ο γενικός τίτλος στο άλμπουμ «Come from the shadows»). Γεγονός είναι, τέλος, πως μιας και η Μπαέζ συνήθιζε να ηχογραφεί τραγούδια στη μητρική γλώσσα των δημιουργών τους βελτίωσε σε τρομερό βαθμό τα ελληνικά της.

Ενδεικτικός είναι ο τρόπος που απέδωσε στα ελληνικά το «Ασμα ασμάτων» του Μίκη Θεοδωράκη και του Ιάκωβου Καμπανέλλη από την «Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν» το καλοκαίρι του 1983 στην Κρήτη.

INF0
Το «Come from the shadows» ήταν το 13ο άλμπουμ της Τζόαν Μπαέζ και κυκλοφόρησε τον Μάιο του 1972