Αποκαλυπτική για τις μεσαιωνικές συνθήκες εργασίας που επικρατούν στην χώρα μας, το έτος που πέρασε, ήταν η σημερινή Συνέντευξη Τύπου της Ομοσπονδίας Συλλόγων Εργαζομένων Τεχνικών Επιχειρήσεων Ελλάδος. Ο πρόεδρος της κ. Ανδρέας Στοϊμενίδης και πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Υγεία & Ασφάλεια στην Εργασία (EU OSHA) παρέθεσε τα σοκαριστικά στοιχεία της χρονιάς που πέρασε, ενώ το πάνελ πλαισίωναν η Μαίρη Βλάντ, χήρα του Γκιόργκε Βλαντ που ήταν το 154ο θύμα του 2023 και ο Στέλιος Αφράτης, αδερφός το αδικοχαμένου Μανώλη Αφράτη, που έφυγε από τη ζωή το 2020.
Ο σκοτεινός απολογισμός του 2023 έκλεισε με συνολικά 179 νεκρούς στους χώρους εργασίας και 287 σοβαρά τραυματίες. Ανά δυο μέρες κι ένας νεκρός. Πρόκειται για ένα τρομακτικό ρεκόρ για την Ελλάδα του Κυριάκου Μητσοτάκη, όπου το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας έχει εντελώς υποτιμηθεί και υποστελεχωθεί, ο κοινωνικός διάλογος μεταξύ εργοδοτών και συνδικάτων είναι ανύπαρκτος, ενώ οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας αποτελούν μια ανάμνηση. Ακόμα κι αν έχουμε βγει από τα Μνημόνια η εργασιακή κανονικότητα δεν έχει επανέλθει ακόμα.
Ακόμα πιο θολά είναι τα νερά και των αγροτικών εργασιών, όπως τόνισε και ο κ. Στοιμενίδης στην εισήγησή του. «Από το 2019 έως και σήμερα δεν έχει αλλάξει τίποτα απολύτως ως προς την προστασία των εργαζομένων στα χωράφια. Πολλές φορές αφορούν ανατροπές τρακτέρ και μεγάλων οχημάτων και καταχωρούνται ως τροχαία. Ακόμα κι αν το 2021, με το νόμο Χατζηδάκη, εντάχθηκε η Σύμβαση 187 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (Δ.Ο.Ε.), που φέρει αυστηρές προδιαγραφές ως προς τα ζητήματα Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία, είχαμε τον υπερδιπλασιασμό των εργατικών δυστυχημάτων.
Τα ζοφερά στοιχεία του 2023
Συνολικά 179 νεκροί, 54 το Α’ τετράμηνο του 2023, 69 το Β΄ τετράμηνο και 56 το Γ΄ τετράμηνο του περασμένου έτους. Ιδιαίτερα ανεβασμένος των νεκρών ένστολων και των εργαζόμενων στις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας (μέσα σε αυτούς και οι πυροσβέστες) με συνολικά 21 νεκρούς. Αποδυναμωμένη η Επιθεώρηση Εργασίας η οποία πλέον δεν μπορεί να ελεγχθεί κοινωνικά, αλλά μόνο κοινοβουλευτικά, δυσχεραίνοντας περαιτέρω την καταγραφή των εργατικών ατυχημάτων-δυστυχημάτων. Έχει μείνει πλέον 200 εργαζόμενους (από 400 που είχε) με τον νεότερο να είναι 50 ετών.
Ως προς τις κατηγοριοποίηση των θυμάτων συνολικά 60 εργάτες-μισθωτοί έφυγαν από τη ζωή το 2023, 44 αγρότες, 31 εργάτες που υπάγονται στον κατασκευαστικό τομέα και τα εργοτάξια, ενώ ειδική αναφορά αξίζει να γίνει στους θανάτους που γίνονται από την χρήση γερανών. Πλείστες ήταν οι περιπτώσεις όπου εργαζόμενοι μη εκπαιδευμένοι ή απλοί βοηθοί χειριστών εργάστηκαν σε γερανούς με τραγικές επιπτώσεις για εκείνους ή για συναδέλφους τους. Άλλη μια «επιτυχία» του νόμου Χατζηδάκη που μαζί με την εργοδοτική αδιαφορία «να γίνει γρήγορα η δουλειά και να μην πάθει κάτι το εμπόρευμα ή το οικοδομικό υλικό» οδηγούν σε θανάτους. Ο πιο αιματηρός μήνας ήταν ο Ιούλιος του 2023 με συνολικά 23 νεκρούς στους χώρους εργασίας και πολλούς εξ αυτών να πεθαίνουν από θερμοπληξία. Ειδικά ένας τομέας που πρέπει να καταγράφεται για την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία είναι πλέον και η κλιματική αλλαγή.
Άκρως συγκινητικές και παραδείγματα της ωμής εργοδοτικής αναισθησίας ήταν οι ιστορίες του Γκιόργκε Βλαντ και του Μανώλη Αφράτη.
Ο ένας έφυγε για 38 ευρώ την μέρα και ο άλλος για 25 ευρώ
Ο Γκιόργκε Βλάντ έφυγε από τη ζωή στις 22 Δεκεμβρίου όταν καταπλακώθηκε από 7 μαρμάρινες πλάκες που έπεσαν στο στήθος και το στομάχι του. Είχε ένα παιδί, ενώ είχε μεγαλώσει σαν δικό του το παιδί της συζύγου του Μαίρης από τον πρώτο της γάμο. Η ίδια ζει με μόνη με το παιδί της, με 800 ευρώ μισθό κι ένα δάνειο. Ο 55χρονος μάλιστα κατά μια τραγικής ειρωνείας της τύχης είχε χάσει και αυτός τη μητέρα του από εργατικό ατύχημα στη Ρουμανία. Η μητέρα του ήταν πολιτική πρόσφυγας του Εμφυλίου που πήγε στη Ρουμανία το 1947. Ο ίδιος ο Γκιόργκε Βλάντ γύρισε στην Ελλάδα το 1997 για να πεθάνει εν τέλει το 2023, μόλις 55 ετών.
«Όταν πίναμε καφέ μου έλεγε για τα προβλήματα που υπήρχαν. Παπούτσια, καπέλα και άλλα μέσα προστασίας, τα έπαιρναν εκείνοι. Οι ιμάντες και τα σύρματα ήταν όλα σκουριασμένα», είπε χαρακτηριστικά η Μαίρη Βλάντ. Ο εργοδότης μάλιστα, αν και βοηθός χειριστή γερανού ο Γκιόργκε, του έδωσε εντολή αντί της τσιμπίδας που χρησιμοποιούσε-για να κάνει πιο γρήγορα-να χρησιμοποιήσει γερανό. Ο εργοδότης μάλιστα είχε το θράσος να απευθυνθεί στην Μαίρη Βλάντ και να της πει «Με 3.500 ευρώ ποιον κηδεύεις; Τον Μητσοτάκη;». Ο Γκιόργκε πληρωνόταν 38 ευρώ την μέρα.
Τραγική είναι και η ιστορία του Μανώλη Αφράτη, για τον οποίο ακόμα αναζητάει δικαίωση ο αδερφός του Στέλιος. Ο Στέλιος έφυγε από τη ζωή το 2020 όταν έσπασαν τα φρένα στο οριακά σάπιο φορτηγό της δουλειάς του. Το τροχαίο έλαβε χώρα στο Αμάρι του Ρεθύμνου. Κανένα πρωτόκολλο ασφαλείας, κανένας έλεγχος ΚΤΕΟ, φθαρμένα λάστιχα και… καμένο το σωληνάκι των φρένων που ήταν το μοιραίο εξάρτημα του φορτηγού. Κόστιζε μόλις 25 ευρώ ένα τέτοιο σωληνάκι. «Το καλύτερο φορτηγό του δώσαμε» είπε χαρακτηριστικά ο εργοδότης του Μανώλη, στον αδερφό του. Στην υπόθεσή τους οσμή συγκάλυψης δημιούργησε η στάση του προϊσταμένου της εισαγγελίας που επιθυμούσε η υπόθεση να μπει στο αρχείο.
Τώρα πηγαίνει από αναβολή σε αναβολή με την επόμενη δικάσιμο να έχει οριστεί για τις 15 Νοεμβρίου του 2024! «Στόχος πολλές φορές των εργοδοτών είναι, μετά την απώλεια των συγγενών, η οικονομική και ψυχική εξουθένωσή τους με τις διαρκείς αναβολές», παρατήρησε ο πρόεδρος της ΟΣΕΤΕΕ με τον Στέλιο Αφράτη να τονίζει πως δεν θα κάνει βήμα πίσω μέχρι τη δικαίωση του αδερφού του. Ο Μανώλης Αφράτης πληρωνόταν 25 ευρώ την μέρα.
Δεν είναι απλοί αριθμοί οι άνθρωποι που έφυγαν το 2023, αλλά δολοφονίες στην Ελλάδα της ανεξέλικτης αγοράς εργασίας με κοινό θύτη.
Την εργοδοτική αυθαιρεσία και την νεοφιλελεύθερη εμμονή της κυβέρνησης Μητσοτάκη.
