Μια σειρά από φήμες συνοδεύει την επενδυτική παρουσία του Ιβάν Σαββίδη στην Ελλάδα από τη στιγμή που έφερε το πρώτο του ρούβλι, το 2012, μέχρι σήμερα.
Τίποτα το αξιόποινο δεν έχει προκύψει, γεγονός που περιορίζει στον χώρο των θεωριών συνωμοσίας τη φιλολογία ότι «ξεπλένει λεφτά της ρωσικής μαφίας», ότι «είναι ενεργούμενο του Βλαντίμιρ Πούτιν», ότι «ασκεί ρωσική επιρροή σε χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ» και άλλα αναπόδεικτα.
Αυταπόδεικτο είναι το τετράπτυχο των δημόσιων κινήσεών του: Ορθοδοξία, Πόντος, Πούτιν και μπίζνες εκατομμυρίων.
Ογδοο και τελευταίο παιδί του Ιγνάτιου και της Κλεονίκης Σαββίδη, ο Ιβάν γεννήθηκε στις 27 Μαρτίου 1959 στο χωριό Σάντα της νότιας Γεωργίας όπου είχαν καταφύγει Ελληνες του Πόντου.
Βαθύτατα θρησκευόμενος, είναι ένα πρώην φτωχόπαιδο που εξυμνεί διαρκώς το «ποντιακό DNA» θυμίζοντας εθνικιστική ρητορική. Διατηρεί μακροχρόνια προσωπική σχέση με τον ισχυρό άνδρα του Κρεμλίνου, ο οποίος τον έχει παρασημοφορήσει. Εξελέγη μάλιστα δύο φορές βουλευτής (το 2003 και το 2007) με το κόμμα του Πούτιν Ενωμένη Ρωσία. Οσο για τις μπίζνες, μπήκαν από νωρίς στη ζωή του, με τη ρεαλιστική λογική «να ζούμε και να δουλεύουμε υπό τη ρωσική σημαία».
Πρωταθλητής στην προσωπική επιβίωση
Ρωσική γιατί το σφυροδρέπανο στη σημαία του υπάρξαντος σοσιαλισμού το ρούφηξε η δίνη της Ιστορίας. Και ο νεαρός εργάτης που είχε πιάσει δουλειά το 1980 σε καπνεργοστάσιο της πόλης Ροστόφ επί του (ποταμού) Ντον, στις βορειοανατολικές ακτές της Μαύρης Θάλασσας, αναδείχθηκε πρωταθλητής στην προσωπική επιβίωση: το 1993 αγόρασε τη νεοσυσταθείσα Ντονσκόι Ταμπάκ και σε δέκα χρόνια την έκανε τη μεγαλύτερη καπνοβιομηχανία της Ρωσίας.
Λίγες πληροφορίες υπάρχουν για τις ακριβείς συνθήκες της θεαματικής μετάβασης του Ιβάν Σαββίδη από τη φτώχεια στον πλούτο και στην πολιτική εξουσία. Κυριαρχεί η απλοϊκή αφήγηση για τον «ικανό Πόντιο» που «από το πουθενά, με τον προσωπικό του μόχθο» εξαγοράζει πυρετωδώς τη μία επιχείρηση μετά την άλλη.
Το 2004 ιδρύει τον όμιλο Agrocom, με ετήσιο τζίρο γύρω στο 1,3 δισ. ευρώ, πάνω από 15.000 εργαζόμενους και περίπου 40 θυγατρικές εταιρείες, από βιομηχανίες κρέατος και εμφιάλωσης νερού μέχρι συσκευασίας τροφίμων, θερμοκήπια, ιχθυοκαλλιέργειες και μια αλυσίδα παντοπωλείων. Από το 2002 έως το 2005 ήταν πρόεδρος και μεγαλομέτοχος της ποδοσφαιρικής ομάδας Ροστόφ, ενώ μετά αγόρασε την άλλη ομάδα της περιοχής, τη ΣΚΑ Ροστόφ.
Πολιτική και πολιτιστική διείσδυση
Οικονομολόγος, απόφοιτος του δημόσιου πανεπιστημίου του Ροστόφ το 1988, ο Ιβάν Σαββίδης δεν μιλάει ελληνικά, έχει όμως πολυετή συμμετοχή σε οργανώσεις του απόδημου ελληνισμού. Είναι πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων της Ρωσίας και όταν αναφέρεται στον ρωσόφωνο ποντιακό ελληνισμό που κατοικεί στην Ελλάδα χρησιμοποιεί την έκφραση «ο δικός μου λαός» που «αδικείται κάθε μέρα».
Στη Ρωσία δεν διαθέτει μέσα μαζικής ενημέρωσης. Στην Ελλάδα, το ενδιαφέρον του για τα μίντια είναι διακηρυγμένο και σχετίζεται με αυτό που ο ίδιος αποκαλεί «ανοσοποιητικό σύστημα» για έναν ξένο επενδυτή, ώστε «να μη σε πατάνε όπως θέλουν». «Αν δεν έχεις σχέσεις με τα μίντια δεν μπορείς να ασχοληθείς με μεγάλες επιχειρήσεις» είπε πρόσφατα, σαν να ανακάλυψε την Ελλάδα μέσα σε μια στιγμή.
Προς το παρόν, ο ΠΑΟΚ, η προβληματική καπνοβιομηχανία της Θράκης ΣΕΚΑΠ, το ξενοδοχείο Μακεδονία Παλάς, η αγορά δύο εμβληματικών κτιρίων της Θεσσαλονίκης (το «Κόκκινο Σπίτι» του 1926 στην οδό Αγίας Σοφίας και η Βίλα Ζαρντινίδη του 1906 στην οδό Χαιρώνειας), καθώς και οι άλλες επενδύσεις του καταγράφουν μόνον υψηλά κόστη εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Αλλά οι επιχειρήσεις θέλουν διορατικότητα, σχέδιο και υπομονή.
Αναπάντητο παραμένει το ερώτημα τι είδους πολιτική και πολιτιστική διείσδυση επιδιώκει ο 58χρονος μεγαλοεπενδυτής στη χειμαζόμενη ελληνική κοινωνία.
Η παρ’ ολίγον σύγκρουση με τον «τσάρο»
Στις βουλευτικές εκλογές της 4ης Σεπτεμβρίου 2011 ο Ιβάν Σαββίδης δεν συμπεριελήφθη στα ψηφοδέλτια του κόμματος Ενωμένη Ρωσία, ενώ είχε ήδη πίσω του δύο βουλευτικές θητείες. Ο ίδιος άφησε να εννοηθεί ότι ο τοπικός κυβερνήτης του Ροστόφ «έθετε εμπόδια στην επιχειρηματικότητα» (πιθανώς τη δική του), μια καταγγελία για την οποία δεν αποκάλυψε περισσότερες λεπτομέρειες.
Τότε ο Σαββίδης έδωσε μια από τις λίγες συνεντεύξεις του στη Ρωσία που συζητήθηκε πολύ. «Μεγαλώνει η δυσαρέσκεια του κόσμου, τον οποίον δεν υπολογίζουν» είπε. Και αναρωτήθηκε: «Αν δεν τον υπολογίζεις, για ποιο λόγο χρειάζεσαι τη Βουλή;».
Πολλοί κατάλαβαν ότι απευθυνόταν στον (τότε ακόμη πρωθυπουργό) Βλαντίμιρ Πούτιν. Λίγο αργότερα όμως, στις προεδρικές εκλογές της 4ης Μαρτίου 2012, ο Ελληνοπόντιος επιχειρηματίας στήριξε ενθέρμως και δημοσίως τον «τσάρο».
Λέγεται ότι ο Πούτιν σήκωσε το τηλέφωνο και ζήτησε εξηγήσεις από τον Σαββίδη, ότι εκείνος εξήγησε πως εννοούσε «μόνο» τον τοπικό κυβερνήτη του Ροστόφ και ότι με αυτό τον τρόπο η παρ’ ολίγον σύγκρουση με τον «τσάρο» αποφεύχθηκε.
Αμέσως μετά κλιμακώθηκε η κάθοδος Σαββίδη στη Θεσσαλονίκη. Δεν έχουν επιβεβαιωθεί οι υποθέσεις ότι ένα ρωσικό σύστημα νομής χρημάτων και εξουσίας κατέληξε σε αμοιβαίο συμβιβασμό με τον Σαββίδη, ώστε οι επιχειρήσεις του στη Ρωσία να μη θιγούν αλλά και να μην επεκταθούν, αφήνοντας «χώρο» σε άλλους επιχειρηματίες και οδηγώντας τον στην Ελλάδα.
