Στον πυθμένα των ωκεανών και των θαλασσών βρίσκονται πάνω από 15.000 ναυάγια πλοίων από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτά τα ναυάγια έχουν υπολογιστεί ότι περιέχουν έως και 6 δισεκατομμύρια γαλόνια πετρελαίου, καθώς και πυρομαχικά, τοξικά βαρέα μέταλλα, ακόμη και χημικά όπλα.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Conversation, για δεκαετίες, οι δομές τους διαβρώνονται, αυξάνοντας αναπόφευκτα τις πιθανότητες ξαφνικών απελευθερώσεων τοξικών ουσιών στο θαλάσσιο περιβάλλον.
Σε πολλά μέρη του πλανήτη, η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει περαιτέρω αυτόν τον κίνδυνο. Η άνοδος της θερμοκρασίας των ωκεανών και οι σφοδρές καταιγίδες επιταχύνουν αυτό το φαινόμενο.
Τα ναυάγια από τον ΒΠΠ δεν είναι ωστόσο τα μόνα που βρίσκονται στον βυθό της θάλασσας, αλλά υπάρχουν πολλά περισσότερα. Το κόστος για την αντιμετώπιση αυτού του παγκόσμιου ζητήματος έχει υπολογιστεί σε 340 δισεκατομμύρια δολάρια.
Πόσα από αυτά τα ναυάγια αποτελούν απειλή για την ασφάλεια των ανθρώπων, για τις παράκτιες κοινότητες και για το περιβάλλον; Τι μπορεί να γίνει – και γιατί δεν υπήρξαν δράσεις νωρίτερα;
Ερευνητές όπως ο Πολ Χίρσινκ έχουν συγκεντρώσει διάφορα σύνολα δεδομένων για να βοηθήσουν στην οπτικοποίηση της κλίμακας του φαινομένου. Ωστόσο, αυτά τα στοιχεία, και η θέση των κουκίδων στους χάρτες, μπορεί επίσης να δίνουν μια ψευδή αίσθηση βεβαιότητας.
The locations of nearly 15,000 ships sunk during World War Two (about 75% of the total).
This incredible map, created by Paul Heersink, took more than a decade of research. The interactive version sorts by nationality, and includes ships’ names, how they were sunk and number of… pic.twitter.com/xq2z2r9Hp1
— Epic History (@EpicHistoryTV) December 10, 2024
Οι ωκεανοί και οι θάλασσες του κόσμου δεν είναι τόσο καλά χαρτογραφημένοι όσο θα χρειαζόταν, με περίπου το 23% να έχει χαρτογραφηθεί λεπτομερώς. Ακόμη και αυτό το επίπεδο λεπτομέρειας συχνά υπολείπεται από αυτό που χρειάζεται για να καθοριστεί ο κίνδυνος που μπορεί να εγκυμονεί ένα ναυάγιο.
Υπάρχει μια εξελισσόμενη παγκόσμια προσπάθεια για τη βελτίωση της χαρτογράφησης του ωκεάνιου χώρου υπό την αιγίδα του έργου Seabed 2030, το οποίο επιδιώκει να φτάσει σε καθολική ανάλυση 100x100m. Αυτό σημαίνει ότι ένα «pixel» πληροφοριών θα ισοδυναμούσε με περίπου δύο γήπεδα ποδοσφαίρου. Αυτό θα είναι καθοριστικό για την κατανόηση του πυθμένα του ωκεανού, ωστόσο δεν αναμένεται να αποκαλύψει τις λεπτομέρειες όλων εκείνων των πραγμάτων που θα μπορούσαν να κρύβονται μέσα σε αυτά τα δύο γήπεδα ποδοσφαίρου, τα οποία περιλαμβάνουν αρκετά ναυάγια.
Πολλά από τα ναυάγια που μπορεί να δημιουργήσουν τα μεγαλύτερα προβλήματα βρίσκονται σε πιο ρηχά παράκτια ύδατα, όπου οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες χαρτογράφησης και οι εργασίες της βιομηχανίας παρέχουν πολύ υψηλότερες αναλύσεις, ωστόσο η πρόκληση της αναγνώρισης παραμένει.
Αγώνας με τον χρόνο
Τα περισσότερα από τα ναυάγια που προκαλούν τη μεγαλύτερη ανησυχία είναι αυτά με μεταλλικές και ξύλινες κατασκευές. Ο χάλυβας σε αυτά τα ναυάγια διαβρώνεται σιγά σιγά, αυξάνοντας την πιθανότητα να χυθούν φορτία και να σπάσουν εξαρτήματα. Ωστόσο, αυτό είναι μόνο ένα μέρος του κινδύνου.
Η θάλασσα γίνεται ολοένα και πιο πολυσύχναστο μέρος, λόγω της εντατικής αλιείας και της κατασκευής υπεράκτιων αιολικών πάρκων και άλλων ενεργειακών εγκαταστάσεων. Όλα αυτά επηρεάζουν τον βυθό της θάλασσας και μπορούν να διαταράξουν ή να αλλάξουν τη δυναμική των τοποθεσιών ναυαγίων.
Υπάρχει αυξανόμενη παγκόσμια αναγνώριση της ανάγκης αντιμετώπισης αυτού του προβλήματος, που ωστόσο παραμένει άλυτο μέχρι σήμερα λόγω της περίπλοκης διεθνούς και διεπιστημονικής πρόκλησης που θέτει.
Πολλά από τα ναυάγια βρίσκονται σε νερά έξω από χώρες που δεν έχουν καμία σχέση με τον αρχικό ιδιοκτήτη του πλοίου . Πώς λοιπόν προσδιορίζεται ποιος είναι υπεύθυνος για να αναλάβει δράση; Και ποιος πληρώνει για τον καθαρισμό, ειδικά όταν ο αρχικός ιδιοκτήτης επωφελείται από το νομικό κενό της κυριαρχικής ασυλίας; Το κράτος σημαίας (η χώρα όπου είναι νηολογημένο το πλοίο) δεν μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνη σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και επομένως δεν είναι νομικά υποχρεωμένη να πληρώσει.
Πέρα από αυτά τα θεμελιώδη ζητήματα ευθύνης, υπάρχουν και τεχνικές προκλήσεις. Είναι δύσκολο να υπολογιστεί ακριβώς πόσα ναυάγια εγείρουν ανησυχία και πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Πώς λοιπόν αξιολογείται η κατάστασή τους και πώς προσδιορίζεται αν χρειάζεται παρέμβαση; Και αν τελικά χρειάζεται, πώς γίνεται η παρέμβαση;
Κάθε ένα από αυτά τα ερωτήματα συνιστά μια περίπλοκη πρόκληση και η επίλυσή τους απαιτεί τη συμβολή ιστορικών, αρχαιολόγων, μηχανικών, βιολόγων, γεωφυσικών, γεωχημικών, μηχανικών και άλλων επιστημόνων.
Αυτό έχει ήδη συμβεί, με τα περιφερειακά έργα να σημειώνουν σημαντική πρόοδο και να δείχνουν τι μπορεί να επιτευχθεί. Ωστόσο, η τεράστια κλίμακα του προβλήματος υπερτερεί του όγκου της δουλειάς που έχει γίνει μέχρι σήμερα.
Η πρόοδος στα υποθαλάσσια drones γνωστά ως Autonomous Underwater Vehicles (AUV), τα οποία είναι εξοπλισμένα με μια σειρά αισθητήρων για τη μέτρηση του βυθού και την ανίχνευση ρύπων, θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη βελτίωση των γνώσεων σχετικά με τις θέσεις των ναυαγίων, το τι μεταφέρουν και την κατάσταση φθοράς τους. Τα AUV μπορούν να παρέχουν σχετικά φθηνά δεδομένα υψηλής ανάλυσης που παράγουν λιγότερες εκπομπές σε σχέση με μια εκστρατεία έρευνας που θα διεξαγόταν από ένα μεγάλο ερευνητικό σκάφος.
Η σοβαρότητα του περιβαλλοντικού κινδύνου και της απειλής για την ασφάλεια των ανθρώπων που ενέχουν τα ναυάγια στον πυθμένα του ωκεανού, καθώς και το πώς αυτό αλλάζει με την πάροδο του χρόνου, δεν είναι πλήρως γνωστή. Αλλά αυτό είναι ένα πρόβλημα που μπορεί να λυθεί, καταλήγει το δημοσίευμα του Conversation.
Διαβάστε επίσης:
Συναγερμός στο Κιλκίς: Σύγκρουση επιβατικής αμαξοστοιχίας με ΙΧ – Οι πρώτες εικόνες (Video)
Κακοκαιρία εξπρές με χιόνια και στην Πάρνηθα – Ποιες περιοχές θα επηρεάσει (LIVE)
Κώστας Πηλαδάκης: Η τράπεζα Πειραιώς του κούρευε δάνεια και τώρα τον ψάχνουν για μαύρο χρήμα
Κοντά στην επιστροφή στη Νέα Δημοκρατία ο Αυγενάκης – Η ανάρτηση προπομπός με τον Μητσοτάκη
Τέμπη – Νέα πρόκληση από τον Ανακριτή: Απέρριψε το αίτημα εκταφής του παιδιού του Παύλου Ασλανίδη
Υπάρχει Λόγος – Σταμάτης Κραουνάκης: «Αν λείπει η μελωδία, κάθομαι λίγο απέναντι» (Video)
