Άκρως αποκαλυπτικός για τη δομή, την ιδεολογία και τη δολοφονική δράση των νεοναζί της Χρυσής Αυγής ήταν ο Ηλίας Σταύρου, πρώην επιστημονικός συνεργάτης του κόμματος στη Βουλή, που πλέον δηλώνει «απλός ακροδεξιός».
Ο στόχος της Χρυσής Αυγής είναι η εγκαθίδρυση «μονοκομματικού κράτους με κατάργηση του κοινοβουλευτισμού κατά τα πρότυπα της ναζιστικής Γερμανίας» ανέφερε στη δίκη για την εγκληματική οργάνωση που συνεχίστηκε την Παρασκευή.
Ο Σταύρου, ο οποίος έχει αποχωρήσει από την οργάνωση, κατέθεσε στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων πως η Χρυσή Αυγή είναι ένα «εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα», που είχε στρατηγική στόχευση την κατάργηση του πολιτεύματος μέσω «εκλογής 180 βουλευτών που θα αλλάξουν το Σύνταγμα», το οποίο μεριμνά ώστε να έχει «διείσδυση στην αστυνομία και τον στρατό, να «έχει καλές σχέσεις με την Εκκλησία γιατί έχει συνεκτικό ρόλο» και γι’ αυτό «να είναι κοντά στις απόψεις μας οι μητροπολίτες».
Ο μάρτυρας δεν άφησε κανένα περιθώριο για τα ιδεολογικά «πιστεύω» της Χρυσής Αυγής, σημειώνοντας πως ο ίδιος, τότε οπαδός της ναζιστικής ιδεολογίας και σήμερα ακροδεξιός, όπως είπε, ορκίστηκε πλήρες μέλος της οργάνωσης στις 21.12. 2011 «στο όρος Φαλακρό, κάτω από το υψωμένο λάβαρο του Γ’ Ράιχ». Όπως υποστήριξε για το κόμμα, «δεν είχαμε αγκυλωτό σταυρό στα γραφεία, θα ήταν αυτοκτονικό, αλλά ορκιζόμασταν με την σημαία του Γ’ Ράιχ από πίσω».
Στην κατάθεση του, ο μάρτυρας αναφέρθηκε σε κάθετη δομή της Χρυσής Αυγής με οργανώσεις και ιεραρχία που καταλήγουν στον αρχηγό, ο οποίος «είναι το ανώτερο πρόσωπο στην Χρυσή Αυγή, η φωνή του αίματος. Ο Φύρερ παράγει Δίκαιο, όπως είπε και ο Καρλ Σμιτ». Τόνισε, δε, απαντώντας σε ερώτηση για τη δολοφονία του Π. Φύσσα ότι, κατά την εκτίμηση του, δεν θα μπορούσε να κάνει κάτι «ο Λαγός στη Νίκαια αν αυτό πάρει έκταση στα Μέσα και δεν αρέσει στον αρχηγό. Δεν θα το κάνει αν δεν αρέσει στον αρχηγό. Επίσης, είπε ότι την επομένη της δολοφονίας του μουσικού, αυτό που άκουσε στα γραφεία της Χρυσής Αυγής στη Βουλή ήταν πως «κάποιος δικός μας έφαγε έναν αναρχικό» και ότι είδε μία ανακοίνωση που ετοίμαζαν, στην οποία ουσιαστικά έλεγαν «εμείς δεν ξέρουμε, είναι οπαδικά».
Ο μάρτυρας κατέθεσε ότι άρχισε να αποστασιοποιείται σταδιακά από τη Χρυσή Αυγή όταν, στο πλαίσιο του ρόλου που του ανατέθηκε στη Βουλή, κατάλαβε πως οι επιθέσεις και άλλες «έκνομες ενέργειες» δεν γίνονταν από «περιθωριακά κομμάτια» του κόμματος, όπως πίστευε: «Δεν είναι τυχαία και μεμονωμένα περιστατικά και ότι τα ξέρει η ηγεσία και συμμετέχει». Όπως επισήμανε, το 2013, ως υψηλόβαθμο στέλεχος της οργάνωσης πλέον, άκουσε για πρώτη φορά άλλο στέλεχος να λέει «θα δώσω εντολή» για να χτυπήσει ομάδα χρυσαυγιτών σε περιοχή της Φλώρινας, όπου επρόκειτο να γίνει γιορτή με συγκροτήματα από τα Σκόπια.
Ο ίδιος ανέφερε ότι δεν έχει εμπλακεί σε καμία πράξη παράνομης βίας γιατί πιστεύει «στη βία του κράτους. Στη βία, δηλαδή, που θα ασκήσει όχι η Χρυσή Αυγή αλλά το κράτος της Χρυσής Αυγής», ενώ έδωσε το φρικιαστικό παράδειγμα της «ναρκοθέτησης των συνόρων και τη βύθιση πλοίων με λαθρομετανάστες».
Ο Σταύρου ανέφερε πως, αφού έστειλε επιστολή παραίτησής του από επιστημονικός σύμβουλος, τον Ιούνιο του 2013, στον αρχηγό του κόμματος, άλλαξε άρδην η συμπεριφορά όλων των στελεχών της οργάνωσης απέναντι του. Όπως είπε χαρακτηριστικά, ο βουλευτής Δ. Κουκούτσης τού είπε πως «δεν είναι η πιο σοφή επιλογή να φύγεις από το κόμμα», ο Αρτέμης Ματθαιόπουλος τον προειδοποίησε ότι «όποιος φεύγει από το κόμμα, τον τρώει η μαρμάγκα», ενώ ο Νίκος Κούζηλος του επέστησε την προσοχή λέγοντάς του «πρόσεχε τις κινήσεις σου, άνθρωποι είμαστε, ατυχήματα παθαίνουμε».
Σύμφωνα με τον μάρτυρα, η Χρυσή Αυγή απορρίπτει τον χριστιανισμό γιατί «δεν ταιριάζει σε εμάς το “όταν σε χτυπούν γύρνα και το άλλο μάγουλο”. Μας έλεγαν, ωστόσο, να έχουμε καλές σχέσεις με την Εκκλησία».
Επίσης, ο Σταύρου σημείωσε πως η Χρυσή Αυγή, πλην των στοιχείων, φωτογραφιών και βίντεο για άτομα του αντιεξουσιαστικού χώρου, κομμουνιστές και άλλους ιδεολογικούς αντιπάλους της, κρατά υλικό και για μέλη και στελέχη της. Περιέγραψε, μάλιστα, πως στέλεχος από την Ημαθία, τόπο καταγωγής και πλέον διαμονής τού μάρτυρα, του είχε μιλήσει για υλικό που κρατούσε για συγκεκριμένο μέλος της οργάνωσης που είχε χτυπήσει έναν Πακιστανό. Το στέλεχος τού είπε πως κρατά το υλικό ώστε αν ο δράστης της επίθεσης θελήσει να μιλήσει «να έχουμε φωτογραφίες για αυτόν». Ακόμη, είπε πως εντός της οργάνωσης υπήρχαν και χρησιμοποιούνταν κάμερες με τη μορφή μενταγιόν, ρολογιών και ζωνών και πρόσθεσε «Κάπως έτσι εικάζω πως βιντεοσκοπήθηκε ο Μπαλτάκος… Δεν λεω ότι φορούσε ο Κασσιδιάρης».
Αναφερόμενος στον χαιρετισμό των χρυσαυγιτών, ο μάρτυρας υποστήριξε ότι στα μη μέλη της οργάνωσης «λέγαμε ότι είναι του Μεταξά… Της 21ης Απριλίου. Καμία σχέση. Τα λέγαμε για να πάρουμε ψήφους από ακροδεξιούς. Εμείς όταν χαιρετούσαμε ναζιστικά τον Αδόλφο Χίτλερ είχαμε στο νου μας τον Ρούντολφ Ες, όχι τον Αριστοτέλη, ούτε τον Μεταξά».
