Οταν το 2005 ήρθε στο φως της δημοσιότητας η μυστική συμφωνία πώλησης μέρους της ακίνητης περιουσίας του ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Ιεροσολύμων σε εταιρεία ισραηλινών συμφερόντων στην ανατολική Ιερουσαλήμ –εν μέσω καταγγελιών για μίζες, παρατυπίες και πολιτικές πιέσεις από την κυβέρνηση του Τελ Αβίβ-, οι αντιδράσεις χιλιάδων πιστών οδήγησαν στην καθαίρεση του τότε πατριάρχη Ειρηναίου.
Σήμερα η επικύρωση της μεταβίβασης ορισμένων από εκείνα τα ακίνητα από ισραηλινό δικαστήριο αναζωπυρώνει την ένταση στη διχασμένη πόλη την οποία Παλαιστίνιοι και Ισραηλινοί διεκδικούν για πρωτεύουσά τους. Αραβοορθόδοξοι της περιοχής δήλωσαν στον βρετανικό ειδησεογραφικό φορέα Middle East Eye έτοιμοι για δυναμικές αντιδράσεις, ώστε να εμποδίσουν την πώληση που έγινε ερήμην τους.
Βασικός λόγος των αναζωπυρωμένων αντιδράσεων είναι το γεγονός ότι ο αμφιλεγόμενος «αγοραστής» τριών ακινήτων (ανάμεσά τους και των πολυτελών ξενοδοχείων Imperial και Petra στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ) είναι μια προκλητική ομάδα ακροδεξιών Εβραίων εποίκων, η Ateret Cohanim, της οποίας στόχος είναι η δημιουργία ιουδαϊκής πλειονότητας στον χριστιανικό τομέα της πόλης. Αν η αγοραπωλησία επικυρωθεί τελεσίδικα, η Ateret Cohanim μπορεί να επεκτείνει τις δραστηριότητές της, αφού πρώτα εξασφαλίσει εντολές έξωσης κατά των σημερινών ενοίκων των ακινήτων.
«Θα προσβάλουμε τη δικαστική απόφαση»
Ο νυν πατριάρχης, Θεόφιλος Γ’, διαχώρισε επισήμως τη θέση του καταδικάζοντας την απόφαση του δικαστηρίου. Επίσης δεσμεύτηκε να ασκήσει έφεση «χρησιμοποιώντας κάθε νομικό και οικονομικό μέσο για να ακυρώσει τη συμφωνία», όπως αναφέρει σε σχετική ανακοίνωσή του στην παλαιστινιακή εφημερίδα «Al-Quds».
«Οι άνθρωποι που πουλάνε τις περιουσίες μας και οι μπίζνες με την ορθοδοξία δεν εκπροσωπούν την εκκλησία. Πρέπει να αναλάβουμε δράση, ιδίως οι νεότεροι, ώστε να εμποδίσουμε την παράδοση των ξενοδοχείων μας στους εποίκους. Εν ανάγκη και κάνοντας κατάληψη στα κτίρια» δήλωσε ο αρχιεπισκόπους Αταλάχ Χάνα, ένας από τους λίγους Παλαιστίνιους ιεράρχες που διαθέτει το πατριαρχείο.
Η δικαστική απόφαση επανέφερε το ζήτημα της ελληνικής ηγεσίας του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων. «Η βουλγαρική εκκλησία έχει βουλγαρική ηγεσία, η ελληνική εκκλησία στην Ελλάδα έχει ελληνική ηγεσία, το ίδιο συμβαίνει σε Ρωσία και Ρουμανία. Μοναδική εξαίρεση είμαστε εμείς που έχουμε ελληνικό ιερατείο» είπε ο Αλίφ Σαμπάγκ, μέλος του Κεντρικού Ορθόδοξου Συμβουλίου του Ισραήλ.
Καταγγελίες για νέες σκοτεινές αγοραπωλησίες
Σύμφωνα με αποκαλύψεις ισραηλινών ΜΜΕ, η ελληνορθόδοξη εκκλησία, η οποία αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο ιδιοκτήτη γης στο Ισραήλ, έχοντας στην κυριότητά της ακόμη και την έκταση στην οποία είναι χτισμένο το κοινοβούλιο, η Κνέσετ, «δέχθηκε (σ.σ.: για το σκάνδαλο του 2005) σημαντικές πιέσεις από τις ισραηλινές αρχές για να πουλήσει την ακίνητη περιουσία της».
Ωστόσο υπάρχουν καταγγελίες και για νέες, σύγχρονες σκοτεινές αγοραπωλησίες. «Πρόσφατα έγιναν γνωστές κάποιες ακόμη συμφωνίες μεταβίβασης ακινήτων, όπως οικοπέδων στην ανατολική Ιερουσαλήμ αλλά και παραθαλάσσιων οικοπέδων στη Μεσόγειο, μεταξύ της ελληνορθόδοξης εκκλησίας και άγνωστων αγοραστών.
Το γεγονός αυτό πλήττει τον ισχυρισμό του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων ότι είναι αντίθετο στην πώληση της ιδιοκτησίας του» γράφει στον ιστότοπο του Middle East Eye ο Γουίλ Χόρνερ.