Μια φαιδρή κωµωδία και ένα οικτρό δράµα είναι η παράσταση «Επαρχία», βασισµένη στο νέο έργο του Μιχάλη Βιρβιδάκη, που ανεβαίνει στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων «Λευτέρης Βογιατζής» και σκηνοθετεί ο Γιώργος Σκεύας. Μια παρέα νέων στήνουν το κόλπο της ζωής τους σχεδιάζοντας την πιο παράδοξη ληστεία τράπεζας.
Ο Ορέστης Τζιόβας υποδύεται ένα διεφθαρµένο όργανο της τάξης, έναν ρόλο σίγουρα… κόντρα. Μιλήσαµε µε τον ηθοποιό για την παράσταση, τον ιµπεριαλισµό, τον ηθικό πολιτισµό, τις δίκες Π. Φιλιππίδη – Δ. Λιγνάδη και πολλά άλλα.
Ποιος είναι ο καµβάς της «Επαρχίας» που έγραψε ο Μιχάλης Βιρβιδάκης;
Ο συγγραφέας έχει δηµιουργήσει χαρακτήρες-σύµβολα. Βλέπουµε τα όργανα της εξουσίας, έναν αστυνοµικό και έναν πολιτικό, µια γυναίκα που εκπορνεύεται και τρεις νέους ανθρώπους που αντιπροσωπεύουν τρεις διαφορετικές πάστες ανθρώπων της επαρχίας. Είναι το µπάσταρδο παιδί που µεγάλωσε µε τον παπά, ο γιος του πολιτικού και ο «διαβασµένος» του χωριού που έχει µελετήσει Μπακούνιν, Προυντόν, Μπρεχτ, ο οποίος οργανώνει µια ληστεία µε πολιτικό υπόβαθρο.
Εσύ ενσαρκώνεις τον Μάκη τον αστυνοµικό…
Ναι, ο οποίος είναι διεφθαρµένος, παίρνει προµήθειες από τις συλλήψεις και το υποστηρίζει µε µια φοβερή αιτιολόγηση –πάνω κάτω– «για να µην τον πούνε και µαλάκα». Το έργο αφήνει στο τέλος τα όργανα της εξουσίας να µένουν αλώβητα· δεν υπάρχει αισιόδοξη έκβαση. Σε πρώτο επίπεδο το έργο του Βιρβιδάκη είναι ρεαλιστικό και εµπεριέχει σασπένς, αρπάζει τον θεατή, τον ενδιαφέρει να δει τι θα γίνει στη συνέχεια. Ενώ σε δεύτερο επίπεδο αντικατοπτρίζει τέλεια την ελληνική πραγµατικότητα.
Την Τρίτη αρκετοί καλλιτέχνες θα συµµετάσχουν σε εκδήλωση ενάντια στον πόλεµο της Ουκρανίας µε µήνυµα «Eιρήνη είναι η απάντηση, όποια κι εάν είναι η ερώτηση». Ποια είναι η δική σου θέση;
Κανείς νοήµων άνθρωπος δεν είναι υπέρ του πολέµου. Πρέπει ωστόσο να βλέπουµε τη µεγάλη εικόνα, τι σηµαίνει ιµπεριαλισµός, τι συµβαίνει στη ∆ύση και την Ανατολή. Φυσικά καταδικάζουµε, δεν θέλουµε να σκοτώνεται κανείς ή να γίνεται πρόσφυγας. Η προσωπική µου θέση είναι ότι ο πόλεµος είναι σύµφυτος στο ανθρώπινο είδος – το αποδεικνύει η Ιστορία. Παλαιότερα οι πόλεµοι γίνονταν για την επιβίωση. Στον νεωτερικό κόσµο είναι ιµπεριαλιστικοί. Στις µέρες µας τα πολεµικά «παιχνίδια» αφορούν τη διαχείριση της ενέργειας· η Ουκρανία είναι στρατηγικό σηµείο για την ενέργεια.
Επιπλέον η ∆ύση προσπαθεί εδώ και πολλά χρόνια να επιβληθεί µε διάφορους τρόπους στην Ανατολή. Με πολέµους για την αποκατάσταση της «δηµοκρατίας», την πάταξη της «τροµοκρατίας» κ.λπ. Στην καρδιά του ιµπεριαλισµού βρίσκεται ο αγώνας επιβολής έναντι των άλλων. Οσο υπάρχει καπιταλισµός οι πόλεµοι θα είναι αναπόφευκτοι. Αυτό το σύστηµα κούµπωσε στα ένστικτα της ανθρώπινης φύσης: ο ισχυρότερος ας επιβιώσει.
Ωστόσο παραµένουν ενεργά τα προτάγµατα της Αριστεράς µε τον άνθρωπο και τον πλανήτη στο κέντρο τους.
Ξέρεις γιατί δεν επικρατούν; Επειδή σου λέει ο άλλος «ας βγάζω 500 ευρώ και ας πεθάνω στην ψάθα, αλλά αν έχω τη δυνατότητα να φάω τα µικρότερα ψάρια, θα τα φάω». Αυτός είναι ο καπιταλισµός. Είµαι ανθρωπιστής, δεν είµαι αναρχικός για να πω ότι θα αλλάξουµε όλο το σύστηµα. Ζούµε σε µια δηµοκρατία που έχει επιλέξει αυτό το σύστηµα. Ας προσπαθούµε έστω ως καλλιτέχνες να δίνουµε τροφή στο µυαλό, µήπως αλλάξει αυτή η νοοτροπία.
Μιλώντας µού έρχονται στο µυαλό δύο αθλητές, ο Τεντόγλου και ο Τσιτσιπάς που ο καθένας με το δημόσιο λόγο του εκφράζει το διαφορετικό ηθικό έρμα του…
Η πολιτική στάση έχει να κάνει µε τον τρόπο που µεγαλώνεις, ποιοι άνθρωποι αποτελούν τον περίγυρό σου και σε ποια τάξη ανήκεις. Προσωπικά δεν µου ήρθαν εύκολα τα πράγµατα οικονοµικά από την οικογένειά µου· από µικρός δούλεψα στη νύχτα, στο σέρβις. Αναλογίζοµαι εάν δεν ήµουν σε αυτήν τη φάση, θα σκεφτόµουν µε τον ίδιο τρόπο, θα µε προβληµάτιζαν τα ίδια πράγµατα; Θα µε ενδιέφερε η κοινωνική δικαιοσύνη ή θα έλεγα: «Ελα µωρέ, γκρινιάζουν συνέχεια, µια χαρά είµαστε»;
Μίλησες δηµοσίως για παραγωγό ο οποίος χρωστάει σ’ εσένα και σε συναδέλφους σου πολλά δεδουλευµένα. Ήθελε τόλμη αυτή σου η κίνηση;
∆εν λέω ότι είµαι ατρόµητος, αλλά έχω άλλες καβάντζες και µπορώ να ανοίξω πόλεµο – θα δουλέψω αλλού για να επιβιώσω εάν χρειαστεί. Και τι θα µου κάνει; Θα µε καταγγείλει για διασυρµό; Πρέπει να διασυρθεί εφόσον δεν πληρώνει. Σίγουρα αρκετοί συνάδελφοι νιώθουν ότι θα χάσουν τη δουλειά τους και δεν τον ονοµατίζουν δηµόσια. Τι να κάνουν γαµώτο κι αυτοί; ∆εν είναι εύκολο να πεις «θα χάσω τη δουλειά µου για να στηρίξω τους απλήρωτους συναδέλφους» όταν σκέφτεσαι πώς θα πληρώσεις το ρεύµα και το ενοίκιο. Εκεί αρχίζουν να στενεύουν τα όρια της επαναστατικότητας. Αυτός µάλιστα είναι ο άξονας γύρω από τον οποίο κινείται το σύστηµα για να κουµαντάρει τη µάζα. Το όπλο του καπιταλισµού είναι η ανεργία. Σου λέει: «Κοίταξε πόσοι περιµένουν, θες να βρεθείς κι εσύ εκεί; Μόκο».
Αυτό το διάστηµα εξελίσσονται οι δίκες των Πέτρου Φιλιππίδη και ∆ηµήτρη Λιγνάδη. Τι περιµένεις από τη ∆ικαιοσύνη;
Πώς γίνεται για τον Λιγνάδη να έχω ακούσει φήµες από το 2004 και το 2020 να διορίζεται καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου – µάλιστα χωρίς διαγωνισµό; Όταν υπάρχουν φήµες τις ελέγχεις. Μιλάµε βέβαια για δύο διαφορετικές περιπτώσεις: ο Φιλιππίδης είχε εξουσία στο σινάφι µας, ο Λιγνάδης είχε και στο κράτος. Σίγουρα δεν θα επέλθει αυτοµάτως κάθαρση, αλλά θα υπάρχει ο φόβος της τιµωρίας και οι θύτες θα αντιληφθούν ότι δεν θα παραµείνουν στο απυρόβλητο.
INF0
Η «Επαρχία» σε σκηνοθεσία Γιώργου Σκεύα ανεβαίνει στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων
*Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Documento στις 27/3/2022