Ο Ιταλο Καλβίνο ταξινομεί τις «Αόρατες πόλεις» με βάση τη μνήμη, την επιθυμία, τα σημάδια, τις συναλλαγές και τον ουρανό σαν σύμβολο των ελεύθερων χώρων. Αραγε με ποιο κριτήριο θα εκλέξουν σήμερα οι πολίτες τούς δημάρχους της επόμενης τετραετίας; Με κάποιο απ’ αυτά που αναφέρει ο συγγραφέας, την κομματική τους ταυτότητα, τις προσωπικές σχέσεις με τους υποψήφιους ή τα έργα που επιτέλεσαν ή υπόσχονται ότι θα επιτελέσουν; Τα αποτελέσματα των τελευταίων χρόνων δείχνουν πως πολύ λίγο μετράνε οι ικανότητες. Ελάχιστοι όσοι ξεχώρισαν με κοινωνική δράση, δομές και υποδομές, αναπτυξιακή πνοή ή έμφαση στον πολιτισμό και στις τέχνες. Μεταξύ αυτών που άφησαν ισχυρό αποτύπωμα στις καρδιές των κατοίκων ο Τάσος Αλιφέρης στην Τήλο, ο Μωυσής Ελισάφ στα Γιάννενα (αμφότεροι γιατροί που «έφυγαν» νικημένοι από τον καρκίνο), ο Κώστας Πελετίδης στην Πάτρα, ο Σίμος Δανιηλίδης στον Δήμο Νεάπολης Συκεών, ο Ανδρέας Παχατουρίδης στο Περιστέρι και ο Σίμος Ρούσος στο Χαλάνδρι. Το ενδιαφέρον ωστόσο δεν στρέφεται στην επανεκλογή ή μη των ανωτέρω, όσο στα πρόσωπα που μονοπώλησαν την επικαιρότητα τον τελευταίο μήνα. Θα ανταμειφθεί ο Αγοραστός για τα ανύπαρκτα αντιπλημμυρικά έργα στη Θεσσαλία; Θα πανηγυρίσει ο Μπέος μια καινούργια νίκη αν τα χριστουγεννιάτικα λαμπιόνια θολώσουν την κρίση των κατοίκων του Βόλου και επιβραβεύσουν τον σεξισμό και το νταηλίκι του; Τα αποτελέσματα θα λειτουργήσουν σαν crash test για τους εκλεκτούς της κυβέρνησης και σε περίπτωση που πραγματοποιηθεί η ευχή του Μητσοτάκη, οι στοιχειωδώς σκεπτόμενοι πολίτες θα αναφωνήσουν: «Θεέ μου, πόσο μπλε ξοδεύεις για να βλέπουμε την παρακμή της σκέψης».
Οι πόλεις ανήκουν στους ζωντανούς οργανισμούς και είναι φυσικό να εξελίσσονται. Το ερώτημα όμως παραμένει: κατά πόσο οι αναπλάσεις βελτιώνουν την καθημερινότητα των κατοίκων, αναβαθμίζουν την αισθητική και την ποιότητα ζωής ή διαγράφουν την ανθρώπινη ιστορία και γίνονται το όχημα της διαπλοκής και της μίζας; Εκτός από τον ανεκδιήγητο «Μεγάλο Περίπατο» του Μπακογιάννη δεν έχουν π.χ. κανένα νόημα οι επεμβάσεις στην πλατεία Αριστοτέλους, ενώ η σχεδιαζόμενη ανέγερση πολυώροφων ξενοδοχείων αλλοιώνει αισθητά τη φυσιογνωμία του κέντρου των Χανίων.
Οι πρόσφατες καταστροφές από πλημμύρες και πυρκαγιές κατέδειξαν ότι οι δήμοι και οι περιφέρειες δεν διαθέτουν ούτε το ανθρώπινο δυναμικό αλλά κυρίως ούτε τα αναγκαία εργαλεία και μέσα ώστε να προβλέψουν, να σχεδιάσουν και να αντιμετωπίσουν τα φυσικά φαινόμενα. Με κατακερματισμένες αρμοδιότητες σε διάφορες υπηρεσίες και υπουργεία, έχουμε δημάρχους που παριστάνουν τους νοικοκύρηδες, τους κηπουρούς και τους ντεκορατέρ, που υποκαθιστούν με μπόλικο θόρυβο τους μηχανισμούς που δεν υπάρχουν. Στη θέση τους η απληστία των εργολάβων, το αφηρημένο κράτος και η συγκεκριμένη αστυνομία, συνοικίες αόρατες για τις αρχές, βυθισμένες στη μοναξιά τους, που φωτίζονται μόνο τα Χριστούγεννα κάτω από το δέντρο της κεντρικής πλατείας.
Ούτε λόγος φυσικά για την ουτοπική πολιτεία της αλληλεγγύης του Εμπειρίκου: «Η Νέα Πόλις θα οικοδομηθή στα υψίπεδα της Οικουμένης, μα δεν θα ονομασθή Μπραζίλια, Σιών, Μόσχα, ή Νέα Υόρκη, αλλά θα ονομασθή η πόλις αυτή Οκτάνα».
Οκτάνα θα πει το “εγώ” “εσύ” να γίνεται (και αντιστρόφως το “εσύ” “εγώ”) εις μίαν εκτόξευσιν ιμερικήν, εις μίαν έξοδον λυτρωτικήν, εις μίαν ένωσιν θεοτικήν».
