Ο πρόεδρος του Μεξικού Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ τόνισε στο μήνυμά του για το νέο έτος ότι οι ημέρες των δολοπλοκιών του υποκόσμου και του κρατικού μηχανισμού έχουν λάβει τέλος, επισημαίνοντας πως υπήρξε μια περίοδος στην πρόσφατη μεξικανική ιστορία που ο βαρόνος των ναρκωτικών Χοακίν «Ελ Τσάπο» Γκουσμάν Λοέρα ήταν εξίσου ισχυρός με τον αρχηγό του κράτους.
Ο Λόπες Ομπραδόρ, που ανέλαβε την εξουσία τον Δεκέμβριο του 2018, υποσχόταν προεκλογικά πως θα ξεριζώσει τη διαφθορά στο Μεξικό. Εξήρε την πρόοδο της κυβέρνησής του στην ομιλία του για το νέο έτος στον αρχαιολογικό χώρο Παλένκε, στο νότιο τμήμα της χώρας.
«Υπήρξε μια περίοδος που ο Γκουσμάν Λοέρα ήταν εξίσου ισχυρός, ή διέθετε εξίσου μεγάλη επιρροή, με τον πρόεδρο της χώρας», είπε ο Λόπες Ομπραδόρ. «Αυτό έκανε πολύ δύσκολο να τιμωρούνται αυτοί που διέπρατταν εγκλήματα. Αυτό ανήκει πλέον στην ιστορία», πρόσθεσε ο βετεράνος της μεξικανικής πολιτικής.
Τον Δεκέμβριο ασκήθηκε δίωξη για δωροληψία σε βάρος του Χενάρο Γκαρσία Λούνα, άλλοτε υπουργού Δημόσιας Ασφάλειας του Μεξικού, από τις αρχές των ΗΠΑ. Κατηγορείται πως έλαβε εκατομμύρια δολάρια από το καρτέλ Σιναλόα, του οποίου επικεφαλής ήταν επί σειρά ετών ο Γκουσμάν.
Ο Λόπες Ομπραδόρ ξεκαθάρισε αμέσως μετά την απαγγελία κατηγοριών πως οι μεξικανικές αρχές δεν θα διενεργήσουν έρευνα σε βάρος του πρώην προέδρου Φελίπε Καλδερόν, εξηγώντας πως αυτό θα δημιουργούσε την εντύπωση του ρεβανσισμού από πλευράς του. Ωστόσο, διαβεβαίωσε πως η κυβέρνησή του θα συνεργαστεί με τις αρχές στην έρευνα σε βάρος του Γκαρσία Λούνα, ο οποίος εγκαταστάθηκε στις ΗΠΑ το 2012.
Ο Γκουσμάν καταδικάστηκε πέρυσι από αμερικανικό δικαστήριο να εκτίσει ισόβια κάθειρξη χωρίς καμία πιθανότητα αποφυλάκισης υπό όρους. Κρατείται σε φυλακή υψίστης ασφαλείας στο Κολοράντο. Κρίθηκε ένοχος για την παράνομη εισαγωγή αναρίθμητων τόνων ναρκωτικών στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της για κάποιους θρυλικής καριέρας του στον μεξικανικό υπόκοσμο.
Ο Γκουσμάν είχε αποδράσει, με κινηματογραφικό τρόπο, από μεξικανικές φυλακές υψίστης ασφαλείας δύο φορές, ενώ κατάφερνε να ξεφεύγει από τα δίχτυα των διωκτικών αρχών για χρόνια, καλλιεργώντας παράλληλα επιμελώς μια εικόνα «Ρομπέν των δασών» μεταξύ του φτωχού πληθυσμού στη Σιναλόα.
Ο πρόεδρος Λόπες Ομπραδόρ παραδέχθηκε ότι η κυβέρνησή του έχει πολλή δουλειά ακόμη μπροστά της, ειδικά για να καμφθεί η ενδημική βία. Το 2019 εκτιμάται ότι σημειώθηκε νέο ρεκόρ ανθρωποκτονιών. Πάντως, δήλωσε υπερήφανος για το έργο που έχει γίνει ως προς την καταπολέμηση της διαφθοράς. Διαβεβαίωσε ότι η κυβέρνησή του θα συνεχίσει την «κάθαρση» της δημόσιας ζωής ώστε ο κρατικός μηχανισμός να ανακτήσει το «ηθικό κύρος» του.