Μοιάζει να μην έχει πισωγύρισμα για το ΠΑΣΟΚ ο δρόμος προς τις εσωκομματικές κάλπες για νέα ηγεσία και προς τις συνεδριακές διαδικασίες για επαναχάραξη της πολιτικής του γραμμής. Όμως, υπάρχουν και οι καταστατικοί ελιγμοί ή και οι εκπλήξεις προσωπικών επιλογών στο νομα της ενότητας και του «συλλογικού εκλογικού καλού». Ενόψει της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής, που είναι προγραμματισμένη για τις 30 Ιουνίου 2024, μένει να φανεί ποιο χρονοδιάγραμμα για τις πρωτοβουλίες της επόμενης μέρας, περιλαμβανομένης και της εκλογής ηγεσίας, θα σχεδιάσει ο Νίκος Ανδρουλάκης και από ποια διαδρομή (συνέδριο/έκτακτο/τακτικό/διαρκές) θα επιλέξει να οδηγήσει στις πολιτικές και οργανωτικές αλλαγές που ζητούν τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ από όλες τις τάσεις.
Παρά το ότι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Νίκος Ανδρουλάκης επιμένει ότι πρέπει να γίνουν συντεταγμένα χωρίς βιασύνη, το 2025, τα επόμενα βήματα, για να μην υπάρξει κίνδυνος ρευστοποίησης και διαλυτικών καταστάσεων στο ΠΑΣΟΚ, η πίεση που τού ασκείται δημιουργεί ασφυκτικό πλαίσιο. Το κατέδειξε το έντονο κλίμα αμφισβήτησης της ηγεσίας της Χαριλάου Τρικούπη, που εκφράστηκε από βουλευτές και στελέχη της λεγόμενης εσωκομματικής αντιπολίτευσης , στην κοινή συνεδρίαση της 19ης Ιουνίου του Πολιτικού Συμβουλίου και της Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Τα λόγια που αντάλλαξαν οι εσωκομματικοί αντίπαλοι ήταν πικρά « Τυχοδιωκτισμοί», «παιχνίδια παρασκηνίου», «Πόντιοι Πιλάτοι» ήταν κάποια από τα σχόλια Ανδρουλάκη που εκτοξεύθηκαν προς τους αμφισβητίες της ηγεσίας του. Τι και δεν είπαν οι επικριτές του προέδρου του ΠΑΣΟΚ που ξεκάθαρα μίλησαν για ήττα του κόμματος στις ευρωεκλογές! Καταλόγισαν στον Νίκο Ανδρουλάκη αδυναμία να διασφαλίσει δημοκρατία και διάλογο στο κόμμα και ζήτησαν εκλογή ηγεσίας από τη βάση (Κώστα Σκανδαλίδης), τον χαρακτήρισαν «πολιτικό νάνο» (Πέτρος Ευθυμίου) ως και «Κιμ Γιονγκ Ουν» (Φίλιππος Σαχινίδης)… Λέξεις σαν σφαίρα , κατά την περιγραφή του ίδιου του Νίκου Ανδρουλάκη, που εξαπέλυσαν εναντίον.
Η ατμόσφαιρα εξοστρακισμού του προέδρου του ΠΑΣΟΚ άγγιξε τα όρια σχεδόν μιας ρεβάνς μέχρι εξόντωσης απέναντι στον κομματικό υπερσυγκεντρωτισμό που πολλοί του καταλογίζουν. Κυρίαρχο το αίτημα για προσφυγή στη βάση ώστε να αναδειχθεί νέος πρόεδρος μετά τον Σεπτέμβριο και μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους και στη συνέχεια συνέδριο για την χάραξη πολιτικής ρότας με στόχο αξιόπιστη κυβερνητική εναλλακτική πρόταση και αλλαγή στην κορυφή της κομματικής ιεραρχίας, όπως ζητούν ευθέως ο βουλευτής και πρώην γραμματέας του κόμματος Μανώλης Χριστοδουλάκης και άλλα παπανδρεϊκά στελέχη , όπως η Εφη Χαλάτση. Εσωκομματικές κάλπες για την ανάδειξη ηγεσίας στις αρχές Φθινοπώρου ζήτησε και η βουλευτής Νάντια Γιαννακοπούλου η οποία από την πρώτη στιγμή έκρινε ως αρνητικό το εκλογικό αποτέλεσμα για το ΠΑΣΟΚ και είχε ζητήσει από το βράδυ της ευρωκάλπης της 9ης Ιυνίου 2024 να συζητηθούν όλα στα όργανα, ακόμα και το ζήτημα ηγεσίας .
Παράλληλα, και ο βουλευτής Παύλος Γερουλάνος που έχει δηλώσει «παρών» για την επόμενη ημέρα στο ΠΑΣΟΚ, προτάσσει τον κυβερνητικό στόχο με όραμα για την Ελλάδα. Κατά τη συνεδρίαιση του πολιτικού συμβουλίου προέβαλε ότι το ΠΑΣΟΚ χρειάζεται «το κέντρο του, τη σπίθα του, τον ηγέτη του» και αυτό, όπως τονίζει, «προϋποθέτει κάλπη αναγέννησης. Όσο νωρίτερα και με συμμετοχή, τόσο καλύτερα»…
Η αντιπαράθεση μεταξύ προεδρικών και «αντι-Ανδρουλακικών» κατά την οκτάωρη συζήτηση εκλογικής αποτίμησης προοιωνίζεται ραγδαίες εξελίξεις για χάραξη νέας στρατηγικής και τακτικής αναφορικά με τη διεύρυνση του ΠΑΣΟΚ και την ανασυγκρότηση του ευρύτερου χώρου της κεντροαριστεράς. Πολλοί θεωρούν ότι θρυαλλίδα εξελίξεων αποτελεί η απόφαση του δημάρχου Αθηναίων Χάρη Δούκα, για ηγετικό ρόλο στο ΠΑΣΟΚ και στην κεντροαριστερά, όπως αναδεικνύεται από τις τελευταίες δημόσιες παρεμβάσεις του.
Ωστόσο, ακόμα προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν στη Χαριλάου Τρικούπη μια φράση από τη δευτερολογία του Νίκου Ανδρουλάκη: «Ηταν μια γόνιμη συζήτηση. Θα προσπαθήσω η πρόταση στην Κεντρική Επιτροπή να είναι όσο γίνεται πιο ενωτική και να καλύψει όλα όσα συζητήσαμε. Να βάλουμε και την πολιτική και τα πρόσωπα στην κρίση του λαού της παράταξης».
Ενδιαφέρον έχει και η πολυαναμενόμενη τοποθέτηση του πρώην προέδρου του ΠΑΣΟΚ και πρώην πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου, ο οποίος πάντα εμφανίζεται υπέρμαχος της διεύρυνσης και της ανασυγκρότησης του χώρου της κεντροαριστεράς στη βάση συγκλίσεων με τις λεγόμενες προοδευτικές δυνάμεις, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που φασιστικά μορφώματα και κομματικά σχήματα της ακροδεξιάς ανακάμπτουν. Στην παρέμβασή του στη συνεδρίαση ο Γιώργος Παπανδρέου προέταξε ως ανάγκη για τη χώρα να διασφαλισθεί η ενότητα στο ΠΑΣΟΚ, που ως κόμμα μπορεί να παίξει, κατά την άποψή του, πρωταγωνιστικό ρόλο στο πλαίσιο διαμόρφωσης μιας εναλλακτικής κυβερνητικής λύσης με προοδευτικό πρόσημο…
Την τακτική της μέσης γραμμής επέλεξε ο βουλευτής Παύλος Χρηστίδης, που άσκησε κριτική αλλά χωρίς να θέτει ζήτημα αμφισβήτησης του Νίκου Ανδρουλάκη, ενώ σε ανάλογο μήκος κύματος κινήθηκε η τοποθέτηση της βουλευτή Μιλένας Αποστολάκη, σε αντίθεση με την πιο μετωπική στάση του βουλευτή Μιχάλη Κατρίνη.
Δίπλα στον Ανδρουλάκη, στάθηκαν μεταξύ άλλων ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ Δημήτρης Μάντζος , ο βουλευτής Μανώλης Χνάρης υπερασπίστηκε την εκλογική δυναμική του ΠΑΣΟΚ στην Κρήτη, όπου σε δυο νομούς της (Ηρακλειο, Λασίθι) το ΠΑΣΟΚ ήταν πρώτο κόμμα , ενώ σε δεκαεννιά νομούς στην υπόλοιπη χώρα ήταν δεύτερο κόμμα.
Αποτιμώντας το εκλογικό αποτέλεσμα ο Νίκος Ανδρουλάκης εντόπισε, με βάση τα αριθμητικά δεδομένα, το πρόβλημα στα μεγάλα αστικά κέντρα, όπου κατά την ανάλυσή του, το ΠΑΣΟΚ πρέπει να επαναπροσδιορίσει τη στρατηγική του , σε συνδυασμό με την προσπάθεια το κόμμα να έρθει πιο κοντά στα φτωχά λαϊκά στρώματα. Είναι ενδιαφέρον ότι έκρινε ότι οι κεντρικές πολιτικές επιλογές του ΠΑΣΟΚ «όχι μόνο δεν τραυμάτισαν τη θέση της παράταξης στο πολιτικό σύστημα, αλλά την ενίσχυσαν».
Πάντως, έχει πολιτικό ενδιαφέρον ότι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, σε μια περίοδο που οι διεργασίες στο χώρο της κεντροαριστεράς είναι συνεχείς, κάνει ουσιαστικά έκκληση για να μην υπάρξουν εξελίξεις που να ευνοούν διαλυτικές καταστάσεις. Αυτή τη διάσταση εκτιμούν ότι έδωσε στην εισήγησή του με την αναφορά ότι «το ΠΑΣΟΚ έχει πλήρη αυτονομία προγράμματος και πολιτικής ισχύος. Αναλαμβάνοντας την ηγεσία δεσμεύτηκα για πολιτική αυτονομία, ανανέωση και προοπτική. Τα έχουμε και τα τρία, αρκεί να μην γκρεμίσουμε ό,τι χτίσαμε με κόπο»…
Πολλά στελέχη αντιμετώπισαν θετικά ότι ο Νίκος Ανδρουλάκης εμφανίστηκε να αναλαμβάνει την ευθύνης ως επικεφαλής για την μη εκλογική επίδοση στην ευρωκάλπη αλλά και για εσωτερικές κομματικές δυσλειτουργίες, . Η επιθυμία να τεθεί και πάλι το ΠΑΣΟΚ σε κυβερνητική τροχιά δεν μπορεί να χωρέσει στην αριθμητική της αύξησης των πέντε μονάδων από τις ευρωεκλογές του 2019 και της μιας μονάδας από τις εκλογές του Ιουνίου του 2023. Γι αυτό, έχει μετατραπεί σε Πασοκικό αίτημα η κάλπη που μπορεί να εγκυμονεί και την ανασυγκρότηση της ευρύτερης κεντροαριστεράς και την φιλοδοξία για ολική κυβερνητική επαναφορά του ΠΑΣΟΚ και άλλων σοσιαλδημοκρατικών δυνάμεων…
