Δύο σημαντικές τάσεις έχουν α;ρχίει να κυριαρχούν στη ζωή του πλανήτη: η σταθερή καταστροφή του φυσικού μας κόσμου και η σταθερή αύξηση των ανισοτήτων.
Οι ανισότητες αποσταθεροποιούν την πολιτική ζωή σε διάφορες χώρες στη γη. Η κλιματική και περιβαλλοντική κρίση οδηγεί στα όρια της εξαφάνισης τον πλανήτη μας με ρυθμούς που μέχρι τώρα δεν είχαμε ξαναδεί. Αυτές οι τάσεις συνδέονται μεταξύ τους με διάφορους τρόπους.
Η πρώτη κρίση είναι οικονομική
Οι ανισότητες στην Ευρώπη είναι πολύ μεγάλες: το 10% των οικογενειών στην Ευρώπη κατέχει το 50% του πλούτου, ενώ το 40% κατέχει το 3% του πλούτου. Η πολιτική λιτότητας που περιορίζει τις δημόσιες δαπάνες έχει επιβληθεί μέσω συνθηκών και ενισχύθηκε μέσω συμφωνιών που ακολούθησαν.
Η δεύτερη είναι κλιματική και περιβαλλοντική
Το έδαφος υποβαθμίζεται ποιοτικά, η γη θερμαίνεται, οι πάγοι λιώνουν, οι ωκεανοί οξειδώνονται, όλο και περισσότερα είδη εξαφανίζονται από τον πλανήτη, ενώ όλο και αυξανόμενες ποσότητες αερίων του θερμοκηπίου γεμίζουν την ατμόσφαιρα. Μεγάλες περιοχές της γης μπορεί να ερημώσουν στη διάρκεια της δικής μας ζωής αν δεν αλλάξουμε τον τρόπο που ζούμε και μάλιστα άμεσα. Στην κλιματική αλλαγή έχει συμβάλει σε μέγιστο βαθμό η χρησιμοποίηση των ορυκτών καυσίμων ως σχεδόν αποκλειστικής ενεργειακής πηγής, τουλάχιστον στην Ελλάδα.
Οι δύο αυτές κρίσεις (η οικονομική και η κλιματική) συμβαίνουν μαζί και οφείλονται σε ανθρωπογενείς παρεμβάσεις. Επομένως απαιτούνται ανθρωπογενείς παρεμβάσεις για την ανάσχεση αυτής της κατάστασης. Με πολιτικές αποφάσεις οδηγηθήκαμε σε αυτό που συμβαίνει, άρα χρειάζεται πολιτική βούληση για να αντιστραφεί η κατάσταση.
Η ΕΕ απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο από τις ανάγκες και τις προσδοκίες των πολιτών της. Οι κυρίαρχες δυνάμεις του πλανήτη (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα και η ΕΕ) ενδιαφέρονται μόνο για τα συμφέροντα μιας φούχτας ανθρώπων/εταιρειών. Η Πράσινη Νέα Συμφωνία για την Ευρώπη είναι η πρώτη προσπάθεια να δοθεί μια πολιτική απάντηση στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής στις πραγματικές διαστάσεις του. Η Πράσινη Νέα Συμφωνία για την Ευρώπη αναγνωρίζει ότι οποιαδήποτε απάντηση στην κρίση του κλίματος της γης και της βιωσιμότητας του πλανήτη πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνει μια συμφωνία σχετικά με τη λιτότητα και τις ανισότητες που έχουν παραλύσει τις κοινωνίες μας. Η Πράσινη Νέα Συμφωνία για την Ευρώπη επαναπροσδιορίζει κάθε τομέα από τα οικονομικά μέχρι τη βιομηχανία, έτσι ώστε να λειτουργούν εντός των ορίων του πλανήτη, αρκεί βέβαια να μη μείνει κενό γράμμα.
Οσον αφορά την ΕΕ, δεν αρκεί να μιλάμε για μετατροπή κάποιων κανόνων. Απαιτείται ουσιαστικά επανίδρυση της Ευρώπης, αλλαγή όλων των συνθηκών που τη διέπουν και βέβαια αλλαγή του τρόπου διάρθρωσης της ΕΕ, με ευέλικτες δομές, ώστε να ξεφύγει από τη γραφειοκρατία.
Ο καπιταλισμός –χρηματοπιστωτικός και όχι βιομηχανικός– αποτελεί την πολιτική και οικονομική έκφραση της νέας Δεξιάς. Δεν απασχολεί εργάτες αλλά μόνο υπαλλήλους αόρατους για τον εργοδότη. Συσσωρεύει κέρδη όχι απλώς εκμεταλλευόμενος τους δικούς του εργάτες (όπως παλιά), αλλά αιχμαλωτίζοντας και καταπιέζοντας τη δική του παγκόσμια πελατεία μέσα από την κοινωνία της αφθονίας, τη μεταστροφή του κοινωνικού προς την κατανάλωση, προς τη μαζική κουλτούρα, αυτό το «μειλίχιο τέρας», όπως γράφει ο Σιμόνε στο ομώνυμο βιβλίο του.
Μέσω των συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου επιβάλλει νόμους και κανόνες ενάντια στα κράτη και κατ’ επέκταση ενάντια στους πολίτες και εργαζόμενους.
Η Αριστερά μέχρι τώρα δείχνει να μην έχει αντιληφθεί αυτή την κατάσταση και γι’ αυτό δεν έχει αποκτήσει επαρκείς ρίζες στο κοινωνικό σώμα, ακριβώς γιατί δεν μπόρεσε να προβλέψει τη νέα κατάσταση.
Σε όλη την Ευρώπη αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο η Αριστερά βρίσκεται σε υποχώρηση, κυρίως γιατί τις περισσότερες φορές ταυτίστηκε με τη Δεξιά και τη νεοφιλελεύθερη πολιτική ενάντια στους πολίτες.
Η Αριστερά πρέπει να ξαναβρεί τον βηματισμό της και να σταθεί στη σωστή πλευρά του δρόμου.
Η Καίτη Μυλωνά είναι κτηνίατρος, μέλος της διοικούσας επιτροπής της Πράσινης Αριστεράς