Η πραγματικότητα στη μετά-κορονοϊό εποχή θα διαμορφωθεί σημαντικά από το που τελικά θα διοχετευθούν τα κεφάλαια ανάκαμψης της οικονομίας: στα παραδοσιακά, συχνά «βρώμικα», μοντέλα ανάπτυξης με στόχο τη συντομότερη δυνατή επανέναρξη της οικονομίας ή σε νέες πράσινες πολιτικές με στόχο τη δημιουργία μιας νεάς, «καθαρής» και βιώσιμης οικονομικής πραγματικότητας;
Οι συνέπειες του Covid-19 για την παγκόσμια οικονομία προβλέπονται τρομακτικές, με τους αναλυτές να κάνουν λόγο για εκτεταμένη ύφεση, η οποία στην Ευρώπη αναμένεται να αποτυπωθεί σε πτώση της τάξης του 7,4% to 2020.
Από την άλλη, αδιαμφισβήτητος κερδισμένος της πρωτοφανούς υγειονομικής κρίσης είναι το περιβάλλον. Οι μεγαλουπόλεις είδαν τον ουρανό τους να γίνεται πιο γαλανός, τα κανάλια της Βενετίας καθάρισαν, πουλιά και έντομα επέστρεψαν σε αστικά κέντρα.
Ιδού η νέα μάχη που θα επικρατήσει στη μετά-κορονοϊό εποχή. Ανάκαμψη της οικονομίας το συντομότερο δυνατό με κάθε κόστος ή μετάβαση σε μια πιο καθαρή και βιώσιμη οικονομία;
Τα δύο μέτωπα
Για τους ακτιβιστές υπέρ του κλίματος, ο Covid-19 υπερθεμάτισε την ανάγκη προώθησης πολιτικών υπέρ του περιβάλλοντος. «Αλλά οι σκληροπυρηνικοί βιομήχανοι είναι εξίσου πεπεισμένοι: Δεν πρέπει να υπάρξει άλλη προτεραιότητα από την επανάκαμψη της ρημαγμένης οικονομίας, αναβάλλοντας, αν χρειαστεί, τους αυστηρότερους περιβαλλοντικούς κανονισμούς. Η μάχη ξεκίνησε», έγραψε ο οικονομολόγος Ζαν Πισενί-Φερί, πρώην σύμβουλος του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος είναι υπέρ της προώθησης της πράσινης οικονομίας.
«Το ερώτημα είναι πόσο μακριά είμαστε πρόθυμοι να πάμε. Ηγέτες σε όλο τον κόσμο δέχονται πιέσεις για παροχή μέτρων οικονομικής ανακούφισης από τους πολίτες αλλά και από βιομηχανίες που θέλουν απεγνωσμένα να βάλουν ξανά μπρος στα παλιά εργοστάσιά τους», σχολιάζει ο δημοσιογράφος Στίβεν Έρλανγκερ, ο οποίος υπογράφει το σχετικό ρεπορτάζ στους New York Times.
Σκεπτικισμός
Ωστόσο, πολλοί πολιτικοί που έχουν ταχθεί υπέρ της απεξάρτησης της οικονομίας από την καύση άνθρακα, ανησυχούν ότι η κλιματική κρίση, η οποία είχε ανέλθει σε μείζονα ζήτημα στη δημόσια σφαίρα, θα μπει σε δεύτερη μοίρα ελέω της πανδημίας.
«Η κλιματική κρίση η οποία μας απασχολούσε πριν την κρίση του κορονοϊού συνεχίζει να υπάρχει και δεν έχει χάσει στο ελάχιστο τη σπουδαιότητά της. Αλλά στο εγγύς μέλλον δεν θα αποτελεί πλέον προτεραιότητα στα μάτια τους κόσμου. Θα υποχωρήσει», είπε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και επικεφαλής της Πράσινης Συμφωνίας που προωθείται στην Ένωση, Φρανς Τίμερμανς.
Για πολλούς, η πλάστιγγα θα γείρει υπέρ των βιομηχανιών που ασκούν αφόρητη πίεση για ταχύ άνοιγμα της οικονομίας εις βάρος του περιβάλλοντος.
«Ο σκληρός ρεαλιστής μέσα μου λέει ότι θα βγούμε από την κρίση περισσότερο διχασμένοι, λιγότερο ικανοί και πιο φτωχοί σε σχέση με πριν και αυτό θα καταστήσει τις κυβερνήσεις λιγότερο διατεθειμένες να επενδύσουν σε προβλήματα που θα προκύψουν τα επόμενα χρόνια και δεκατίες. Θα έλεγα ότι οι κυβερνήσεις θα ασχοληθούν λιγότερο με το κλίμα», σχολίασε ο πρώην επικεφαλής των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών (MI6), Τζον Σόγιερς.