Χωρίς ιδιαίτερα οφέλη σε τζίρο και θέσεις εργασίας το άνοιγμα των καταστημάτων.
Εξι χρόνια μετά το πρώτο κύμα απελευθέρωσης της λειτουργίας των επιχειρήσεων λιανικής πώλησης τις Κυριακές και χωρίς σε καμιά περίπτωση η οικονομία να έχει καρπωθεί τα οφέλη που περιέγραφε η περίφημη πρώτη εργαλειοθήκη ανταγωνισμού του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), το θέμα του ανοίγματος των μαγαζιών όλες τις ημέρες της εβδομάδας επανέρχεται διά της πλαγίας.
Παρότι ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Αδωνης Γεωργιάδης, μπροστά στο ομόφωνο «όχι» του εμπορικού κόσμου αλλά και των ιδιωτικών υπαλλήλων, αναγκάστηκε να διαψεύσει την πιθανότητα να επιτραπεί το άνοιγμα των καταστημάτων όλες τις Κυριακές του χρόνου, η πλήρης απελευθέρωση του ωραρίου των καταστημάτων εξακολουθεί, σύμφωνα με πληροφορίες, να είναι ένα από τα θέματα που βρίσκονται στην ατζέντα συζήτησης με τους θεσμούς στο πλαίσιο της τέταρτης μεταμνημονιακής αξιολόγησης σε τρεις εβδομάδες.
Ωστόσο ενώπιον της καθολικής αντίδρασης ούτε οι φορείς των μεγάλων επιχειρήσεων, όπως ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Λιανικής Πωλήσεως Ελλάδος, που παλαιότερα είχαν ταχθεί υπέρ του μέτρου, βγήκαν να υπερασπιστούν τα διακινούμενα σενάρια, παρόλο που είναι και οι μοναδικοί κερδισμένοι. Μάλιστα, εκπρόσωποι του κλάδου ανέφεραν στο Documento ότι τα τελευταία χρόνια έχουν αλλάξει πολλά στην αγορά και θα πρέπει να την αφήσουν να αυτορυθμιστεί χωρίς να ανακύψουν νέες διαμάχες.
Στην ίδια γραμμή και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας, ο οποίος τόνισε ότι «η κυβέρνηση στηρίζει τη μεσαία τάξη και τους ανθρώπους της αγοράς και δεν πρόκειται να βάλει μια “βόμβα” στα θεμέλια αυτής της “συμφωνίας” που έχει μαζί τους», αδειάζοντας τον Αδ. Γεωργιάδη.
Ο ΟΟΣΑ και οι… ζημιές
Ποια όμως είναι τα οφέλη από τη μέχρι τώρα εφαρμογή του μέτρου; Υπενθυμίζεται ότι με βάση την πρώτη εργαλειοθήκη ανταγωνισμού του ΟΟΣΑ, η πλήρης απελευθέρωση της κυριακάτικης λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων –κάτι όμως που δεν έγινε ποτέ– θα δημιουργούσε 18.000 έως 30.000 νέες θέσεις εργασίας στο λιανεμπόριο και ο τζίρος του κλάδου θα αυξανόταν κατά 2,5 δισ. ευρώ.
Αντίθετα με τις φιλόδοξες προβλέψεις του γγ του ΟΟΣΑ Ανχελ Γκουρία, η κυρίαρχη τάση που καταγράφεται σε όλες τις έρευνες του ΙΝΕΜΥ (Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών) της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) για τη λειτουργία των επιχειρήσεων τις Κυριακές από τότε που αυξήθηκαν σε οκτώ πανελλαδικά είναι αρνητική. Συγκεκριμένα, η πλειονότητα των μικρομεσαίων εμπόρων αναφέρει ότι η λειτουργία της Κυριακής δεν επηρεάζει τον συνολικό τζίρο (ποσοστό άνω του 50%).
Επίσης, η ανάγκη απασχόλησης προσωπικού την Κυριακή καλύπτεται είτε προσωπικά από τον επιχειρηματία είτε με επέκταση του ωραρίου των ήδη υπαρχόντων υπαλλήλων, χωρίς, δηλαδή, να πραγματοποιηθούν επιπλέον προσλήψεις. Τέλος, τρεις στις τέσσερις επιχειρήσεις φαίνεται να καταγράφουν αύξηση του λειτουργικού κόστους από τη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές.
Από την άλλη πάντως, στην τρίτη μεταμνημονιακή έκθεση της Κομισιόν, η οποία αναπαράγει στοιχεία μελέτης του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) και αφορά μόνο τη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές σε συγκεκριμένες περιοχές, αναφέρεται ότι η εν λόγω άρση των περιορισμών επέδρασε θετικά στην αγορά και στους καταναλωτές.
Με την επισήμανση ότι τα διαθέσιμα στοιχεία ήταν λίγα, καθώς και ότι η σύντομη περίοδος εφαρμογής της μεταρρύθμισης συνέπεσε με τη γενική οικονομική ανάκαμψη, στην έκθεση αναφέρεται ότι το 2018 στους τομείς λιανικού εμπορίου που παραδοσιακά επηρεάζονται από την κυριακάτικη λειτουργία των καταστημάτων (είδη ένδυσης, αθλητικός εξοπλισμός, παιχνίδια, λογισμικό/προϊόντα πληροφορικής, καλλυντικά/προϊόντα ομορφιάς και τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού) υπήρξε καθαρή εισροή 320 επιχειρήσεων. Οπως, μάλιστα, επισημαίνει η Κομισιόν, στους παραπάνω κλάδους είναι η πρώτη φορά από το 2010 που το ισοζύγιο ιδρύσεων/διακοπής λειτουργίας είναι θετικό.
Οσον αφορά την επίδραση στις τιμές, σημειώνει ότι οι τιμές των τριών κατηγοριών προϊόντων και υπηρεσιών που ενδέχεται να έχουν επηρεαστεί από την κυριακάτικη λειτουργία των καταστημάτων (ένδυση/υπόδηση, διαρκή καταναλωτικά αγαθά και ψυχαγωγικές δραστηριότητες) παρουσίασαν μείωση το 2017 και το 2018, σε αντίθεση με τον γενικό δείκτη τιμών καταναλωτή που είχε ήδη αρχίσει να αυξάνεται το 2017.
Μέχρι σήμερα πάντως η όποια απελευθέρωση δεν έχει αποτιμηθεί συνολικά και με ακρίβεια ούτε από την πλευρά των πολέμιων ούτε από την πλευρά των υπέρμαχων του μέτρου.
Τι ισχύει μέχρι σήμερα
Οι βασικές αλλαγές στο κανονιστικό πλαίσιο λειτουργίας των καταστημάτων τέθηκαν σε ισχύ το 2014, αλλά οι περισσότερες από αυτές αναβλήθηκαν από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Η μεγαλύτερη μεταρρύθμιση στον τομέα αυτό πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 2017 (νόμος 4472, ΦΕΚ A΄ 74 / 19-52017) και επέτρεψε τη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές σε τέσσερις περιοχές (περιλαμβανομένων των τουριστικών περιοχών της Αττικής και της Θεσσαλονίκης).
Ετσι σήμερα τα καταστήματα έχουν τη δυνατότητα να λειτουργούν προαιρετικά οκτώ Κυριακές τον χρόνο. Εκτός αυτών, με νόμο που ψήφισε η προηγούμενη κυβέρνηση προβλέπεται η λειτουργία καταστημάτων και τις Κυριακές κατά τη θερινή περίοδο και σε τουριστικές περιοχές.
Συγκεκριμένα τα καταστήματα πανελλαδικά μπορούν να είναι ανοικτά:
• Την πρώτη Κυριακή κατά την έναρξη των δύο τακτικών εκπτωτικών περιόδων.
• Τις δύο Κυριακές πριν από τις ημέρες των Χριστουγέννων. Την Κυριακή των Βαΐων.
• Την τελευταία Κυριακή κάθε έτους.
• Δύο Κυριακές κατά τη διάρκεια των ενδιάμεσων εκπτωτικών περιόδων που καθορίζονται με απόφαση του οικείου α ντι περιφερειάρχη.
