Αλλαγές στην κομματική λειτουργία και πολυσυλλεκτικότητα, διεύρυνση της εκλογικής βάσης και δημιουργία εναλλακτικής πρότασης απέναντι στη ΝΔ
Η σημερινή αναμέτρηση της 13ης Οκτωβρίου 2024 μεταξύ Νίκου Ανδρουλάκη και Χάρη Δούκα καταγράφεται στην ιστορία της Χαριλάου Τρικούπη ως η εσωκομματική κάλπη που έχει υποθήκη για την επόμενη μέρα τρεις δεσμευτικές «παλαιότερες» (μιας μακράς εβδομάδας συμπυκνωμένου πολιτικού χρόνου μετά την πρώτη κάλπη) υποχρεώσεις: για αλλαγές στην κομματική λειτουργία, πολιτική διεύρυνση του ακροατηρίου και προσδοκία κυβερνητικού ρόλου με εναλλακτική πρόταση απέναντι στην κυβέρνηση της ΝΔ.
Ο καταμερισμός των εκλογικών ποσοστών του α΄ γύρου της 6ης Οκτωβρίου 2024 μεταξύ των έξι υποψηφίων αποδυναμώνει εκ προοιμίου τη νέα ηγεσία του ΠΑΣΟΚ ως μονοπρόσωπο όργανο… απόλυτης ισχύος, ανεξάρτητα από το ποσοστό των δυο μονομάχων του β΄ γύρου. Ηδη δόθηκε χώρος σε στελέχη του ΠΑΣΟΚ, εκ των κορυφαίων, από όλες τις «τάσεις», να εμφανίζουν ισχυρή απαίτηση για ενεργοποίηση συλλογικών οργάνων και για απίσχνανση του συγκεντρωτισμού του στενού πολιτικού κύκλου, δίνοντας το πολιτικό λάκτισμα για πιο συμπεριληπτική ηγετική ομάδα την επόμενη μέρα.
Παράλληλα, έχουν προκύψει προτάσεις για νέο μοντέλο ηγεσίας, που αναμένεται πάντως να βρουν και αντανακλαστικά αντίδρασης ή/και να γίνουν πεδίο για τη διαμόρφωση ενός σοσιαλδημοκρατικού «φαίνεσθαι» ανοιχτής λειτουργίας που να δίνει ρόλους για εσωκομματικές ισορροπίες στους εκπροσώπους της μειοψηφίας του κόμματος, όπως προέκυψαν από τις εσωκομματικές κάλπες και όχι μόνο.
Ενδιαφέρον είναι ότι έχει τεθεί επί τάπητος και το αίτημα για συνεδριακές διαδικασίες, με κυβερνητική ματιά, ώστε να καθοριστούν το πολιτικό πλαίσιο ανασύνθεσης του κόμματος, το προγραμματικό περιεχόμενο για την ανασυγκρότηση της χώρας και τα όρια των όποιων συνεργασιών με όχημα το ΠΑΣΟΚ χωρίς να πλήττεται η αυτονομία του. Κι όλα αυτά την ώρα που η ΝΔ βρίσκεται σε κάμψη λόγω της λαϊκής δυσαρέσκειας και ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ σε αποσύνθεση.
Προτάσεις και αιτήματα
Η συζήτηση για την επόμενη μέρα στο ΠΑΣΟΚ, που πλέον αναζητά να μπει σε κυβερνητική τροχιά, έχει ανοίξει στη Χαριλάου Τρικούπη. Κι ο επόμενος πρόεδρος θα πρέπει να ακούσει, να προτείνει, να συνθέσει και να διαμορφώσει πολιτικές και κοινωνικές πλειοψηφίες για την ώρα της εθνικής κάλπης.
Σημαντικά στελέχη ξαναθυμήθηκαν την πολυσυλλεκτικότητα του κόμματος που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου και το έφερε στην εξουσία, αλλά και το περίφημο Εκτελεστικό Γραφείο που συνδέθηκε με το ΠΑΣΟΚ ήδη από τα πρώτα βήματά του. Κι ας είναι μακριά το κόμμα του πράσινου ήλιου όπως το περιέγραφαν έντυπα τον Ιούνιο του 1978, μετά τις εκλογές του 1977, οι οποίες το έφεραν στην αξιωματική αντιπολίτευση, με κομματικό μηχανισμό «κινηματικής» εμβέλειας τότε και με οκταμελές Εκτελεστικό Γραφείο (Γιάννης Αλευράς, Παρασκευάς Αυγερινός, Γιώργος Γεννηματάς, Κώστας Λαλιώτης, Κώστας Σημίτης, Ακης Τσοχατζόπουλος, Ιωάννης Χαραλαμπόπουλος, Ανδρέας Χριστοδουλίδης) υπό την προεδρία του Ανδρ. Παπανδρέου.
Αναζητούν πολλοί στη νέα κομματική λειτουργία το πρώτο καίριο βήμα για τον στόχο το ΠΑΣΟΚ να γίνει ξανά μεγάλο και να πρωταγωνιστήσει στην κεντρική πολιτική σκηνή διεκδικώντας κυβερνητικό ρόλο. Αυτή την προσέγγιση είχε και ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Νίκος Παπανδρέου ο οποίος στήριξε στον β΄ γύρο τον Χ. Δούκα ενώ στον πρώτο γύρο τον Παύλο Γερουλάνο. Εθεσε ως κρίσιμο στοιχείο να κατακτηθούν την επόμενη μέρα στο ΠΑΣΟΚ η ενότητα του κόμματος, η επανασύνδεσή του με την κοινωνία, η αμφίπλευρη πολιτική διεύρυνση και η κάλυψη των διαφορετικών απαιτήσεων των αστικών κέντρων και της περιφέρειας.
Ετσι, εμφανίζεται υπέρμαχος ενός νέου μοντέλου κομματικής λειτουργίας, μέσω μιας πιο σύγχρονης εκδοχής του Εκτελεστικού Γραφείου, προτείνοντας τη διαμόρφωση ισχυρής ηγετικής ομάδας με τον πρόεδρο να πλαισιώνεται από «άξια και ικανά πολιτικά στελέχη, από όσους αναδείχθηκαν από την εσωκομματική διαδικασία, αλλά και άλλους με υψηλή εξειδίκευση και απήχηση στην κοινωνία».
Φάνηκε ότι δεν είναι μόνο ο πρώην πρόεδρος της Βουλής και ιδρυτικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ Απόστολος Κακλαμάνης που είχε ήδη πριν από τον α΄ γύρο καταθέσει στην Κεντρική Πολιτική Επιτροπή την πρόταση για αντιπρόεδρο στο ΠΑΣΟΚ και Εκτελεστικό Γραφείο έξι προσώπων με επικεφαλής τον πρόεδρο και συμμετοχή του αντιπροέδρου για τη λήψη κρίσιμων αποφάσεων. Τα μετεκλογικά σενάρια περί θέσης αντιπροέδρου στο νέο ΠΑΣΟΚ έχουν φουντώσει για τα καλά.
Η πολυσυλλεκτικότητα
Η επόμενη μέρα έχει βάση την… πολιτική αριθμητική και μετρά με άλματα τον χρόνο για αλλαγές που θα φέρουν το ΠΑΣΟΚ σε κυβερνητική τροχιά. Εχει τη δυναμική της η διαφορά των 24.798 ψήφων της πρώτης Κυριακής που καθόρισαν τις θέσεις των δυο μονομάχων για την προεδρία, του Ν. Ανδρουλάκη και του Χ. Δούκα (έλαβαν αντίστοιχα σε ποσοστό και ψήφους: 29,64%/89.288 και 21,41%/64.490).
Είναι όμως ισχυρό και το αποτύπωμα των υποψήφιων προέδρων που δεν πέρασαν στον β΄ γύρο, κυρίως του Παύλ. Γερουλάνου (21,12%/63.632 ψήφοι) και της Αννας Διαμαντοπούλου (19,52%/58.809 ψήφοι), αλλά και του Μιχάλη Κατρίνη και της Νάντιας Γιαννακοπούλου (έλαβαν αντίστοιχα 6,03%/18.163 και 2,29%/6.890), που εμπλούτισαν την εσωκομματική μάχη με τις θέσεις τους.
Εχει αποκτήσει σημασία για τις κινήσεις της νέας ηγεσίας στη Χαριλάου Τρικούπη ότι οι τέσσερις πρώτοι συνυποψήφιοι στην κατάταξη της 6ης Οκτωβρίου έφεραν ποσοστά κοντινά μεταξύ τους. Το επισήμανε και η γραμματέας της ΚΟ του ΠΑΣΟΚ Ευαγγελία Λιακούλη, που ανέλυσε σε παρέμβασή της (Open TV) ότι αυτό σημαίνει πως η βάση της δημοκρατικής παράταξης εφεξής αποζητά συλλογικές αποφάσεις και συλλογικά σχήματα και ότι κανείς υποψήφιος πρόεδρος δεν «περισσεύει» την επόμενη ημέρα.
Σε αυτό τον καμβά όμως και ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ και καθηγητής Πανεπιστημίου Γιάννης Μανιάτης, σκιαγράφησε όλους τους υποψηφίους ως «το πολυσύνθετο ψηφιδωτό της παράταξης, που αποτελεί πλέον μια σημαντική προοδευτική πολιτική παρακαταθήκη». Η αναφορά αυτή έγινε στο πλαίσιο στήριξης του Ν. Ανδρουλάκη στον β΄ γύρο από τον ευρωβουλευτή, ο οποίος θεωρεί ότι τα τελευταία χρόνια το ΠΑΣΟΚ επαναθεμελίωσε τη σχέση του με τους πολίτες, ότι στις ευρωεκλογές εμφανίστηκε ξανά το πράσινο στον εκλογικό χάρτη και ότι απομένει να γίνουν αλλαγές, με τις οποίες με τη βοήθεια όλων και ιδιαίτερα όλων των υποψήφιων προέδρων «το ΠΑΣΟΚ στις επόμενες εθνικές εκλογές θα σταθεί αντάξιο των ακόμη μεγαλύτερων προσδοκιών των πολιτών».
Στην αντίρροπη κατεύθυνση ως προς την επιλογή προέδρου (στήριξη στον Χ. Δούκα) ο Δημήτρης Ρέππας, ιδρυτικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, εκ των κορυφαίων υπουργών επί κυβερνήσεων Κ. Σημίτη και Γιώργου Παπανδρέου, διόλου τυχαία λέει και ξαναλέει σε όλους τους τόνους ότι για να γίνει πλειοψηφικό ένα κόμμα πρέπει να είναι πολυσυλλεκτικό. Θύμισε μάλιστα χαρακτηριστικά ότι το 1981 το ΠΑΣΟΚ είχε τον Γιώργο Μαύρο από την Ενωση Κέντρου, τον Μανώλη Γλέζο από την Αριστερά, τον Μάρκο Βαφειάδη και τον Στέλιο Παπαθεμελή, διαφορετικών κατευθύνσεων, χωρίς να σημαίνει ότι το ΠΑΣΟΚ δεν είχε σαφή φυσιογνωμία και πολιτική ταυτότητα. Αν και κρίνει ότι η αλλαγή ηγεσίας θα μπορούσε να διαμορφώσει καλύτερους όρους για να ανακάμψει το ΠΑΣΟΚ, δίνει έμφαση στον ιδεολογικοπολιτικό διάλογο και στο προγραμματικό σχέδιο για την προοπτική ανόδου του ΠΑΣΟΚ της επόμενης μέρας.
Στο βάθος συνέδριο
Δεν έπεσε από τον ουρανό η –έστω και γενικόλογη– διατύπωση του Ν. Ανδρουλάκη ότι θα κάνει όλες τις απαραίτητες αλλαγές και διορθώσεις για να ανταποκριθεί το ΠΑΣΟΚ στις νέες προσδοκίες που έχουν οι πολίτες, απαιτώντας από αυτό να αντιμετωπίσει με κυβερνητικές αξιώσεις τη ΝΔ. Αν και απέρριψε τις αιτιάσεις στελεχών περί κομματικής διακυβέρνησης «με μια παρέα» για την περίοδο των δυο ετών στο τιμόνι της Χαριλάου Τρικούπη, ο Ν. Ανδρουλάκης προβάλλει ότι θα διορθώσει τα λάθη που έγιναν και έχει δεσμευτεί ότι οι συνυποψήφιοί του θα είναι στην ομάδα κρούσης για να σχεδιάσουν μαζί τα επόμενα βήματα, με τη συμμετοχή κι άλλων που δεν ήταν υποψήφιοι.
Πάντως ο βουλευτής Α΄ Αθήνας Παύλ. Γερουλάνος που δεν πέρασε στον β΄ γύρο για λίγες εκατοντάδες ψήφους εμφανίζεται έτοιμος να υπηρετήσει το κόμμα του την επόμενη μέρα και ρίχνει το μπαλάκι στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ για την αξιοποίησή του. «Θεσμικά θα κινηθώ πάντα και εξαρτάται από τον πρόεδρο τι ρόλο θα μου ζητήσει να παίξω» έχει πει. Ο Χ. Δούκας είχε ανοίξει διάπλατη την πόρτα, λέγοντας ότι σε περίπτωση που αναλάβει την ηγεσία αφήνει την ευχέρεια στον Παύλ. Γερουλάνο να προσφέρει από όποια θέση ο ίδιος επιλέξει.
Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Παύλ. Γερουλάνος έχει δώσει και στον Ν. Ανδρουλάκη και στον Χ. Δούκα προτάσεις για την επόμενη μέρα που είναι βέβαιο ότι σε κάποιο βαθμό θα αξιοποιηθούν. Προτείνει μεταξύ άλλων: καταστατικό συνέδριο και πλήρη οργανωτική και εκλογική ετοιμότητα του κινήματος σε εννιά μήνες (πριν από το καλοκαίρι του 2025), προγραμματικό συνέδριο σε ένα χρόνο (αμέσως μετά το καλοκαίρι του 2025), πλήρες κυβερνητικό πρόγραμμα ανά τομέα πολιτικής και ανά περιφέρεια μέχρι το τέλος του 2025 με έτοιμα τα πέντε πρώτα νομοσχέδια.
Συνέδριο ανασυγκρότησης του ΠΑΣΟΚ για εκκίνηση σε νέες βάσεις του κόμματος την επόμενη μέρα έχει ζητήσει και η πρώην υπουργός Αν. Διαμαντοπούλου, η οποία σημειώνει ότι ήδη αποτυπώθηκε μια νέα ανθρωπογεωγραφία στο κόμμα. Η ίδια έχει δηλώσει ότι θα είναι παρούσα στις διεργασίες στο ΠΑΣΟΚ, σε μια προσπάθεια «να αλλάξουμε το ΠΑΣΟΚ προς συγκεκριμένη κατεύθυνση»…
Διαβάστε επίσης
Η χρυσή παράγκα της Μενδώνη – Στο Documento που κυκλοφορεί – Μαζί το Docville
Η πρώτη αντίδραση Κασσελάκη μετά την απόφαση της ΚΕ: «Η φωνή μας είναι το συνέδριο»
ΣΥΡΙΖΑ για Μαρινάκη: Ντροπιαστική η αναφορά του στη συναυλία για τα Τέμπη
Νίκος Μωραΐτης: Φωνή εντόμου τώρα είναι η φωνή του