Στις 6 Ιανουαρίου 2021 οι ΗΠΑ βίωσαν το αποκορύφωμα της πολιτικής βίας που μάστιζε τη χώρα καθ’ όλη τη θητεία του ανερμάτιστου Ντόναλντ Τραμπ. Από τότε οι οπαδοί του πρώην προέδρου, που συνέβαλε τα μέγιστα στη διολίσθηση της πολιτικής σε μια αδιέξοδη πόλωση, δεν έχουν σταματήσει να εργάζονται σε τοπικό επίπεδο για την πολιτική επικράτηση σε μια μάχη που αντιλαμβάνονται ως τον «νυν υπέρ πάντων αγώνα».
Τραμπικοί σε τοπικό επίπεδο
Ενα συνονθύλευμα από συνωμοσιολόγους όπως οι QAnon, υπερασπιστές της λευκής υπεροχής και ακροδεξιά μέλη παραστρατιωτικών οργανώσεων όπως τα λεγόμενα Περήφανα Αγόρια (Proud Boys) έχουν αποκλιμακώσει τις φιλοδοξίες τους. Αφού είδαν ότι μια επίθεση στην κεντρική εξουσία είναι ατελέσφορη και ότι η προσοχή που έλαβαν οδήγησε αρκετούς από αυτούς στη φυλακή, στράφηκαν στα τοπικά συμβούλια με σκοπό να σαμποτάρουν οποιαδήποτε πολιτική δεν τους αρέσει, ενώ αιχμή του δόρατος των παρεμβάσεών τους είναι η αντίσταση σε οποιαδήποτε πολιτική κατά της εξάπλωσης του κορονοϊού.
Η ατζέντα τους δεν έχει αλλάξει, μόνο ο τρόπος προσέγγισης. Η έκθεση του Εργαστηρίου Ψηφιακής Εγκληματολογικής Ερευνας της δεξαμενής σκέψης για διεθνή ζητήματα Atlantic Council ιχνηλάτησε την παρουσία των ακροδεξιών ομάδων μέσα από αναφορές στον Τύπο και γνωστά δίκτυα εξτρεμιστών. Βρήκε ότι παρά την προφανή αρχική πτώση στη δημοφιλία τους, οι ακροδεξιές ομάδες έχουν εξελιχθεί και έχουν επανεμφανιστεί στη δημόσια σφαίρα ενθαρρύνοντας τη δράση στο τοπικό επίπεδο, ενώ συγκεντρώνουν νέα μέλη μέσα από τις εκστρατείες τους στον λεγόμενο «πόλεμο της κουλτούρας» (culture war) που έχουν κηρύξει στις προοδευτικές ιδέες σχετικά με τη φυλή, την εκπαίδευση, ακόμη και τα εμβόλια. Ετσι, γυρνώντας στο τοπικό επίπεδο καταφέρνουν να αποφύγουν τον έλεγχο που μπορεί να προκύψει από την προβολή τους σε πανεθνικό επίπεδο.
Γκεμπελικές μέθοδοι
Πέρα από το να αποτελούν την πολιτοφυλακή στα αντιεμβολιαστικά συλλαλητήρια κυρίως στη Νέα Υόρκη και στο Λος Αντζελες, οι παρεμβάσεις των παραστρατιωτικών οργανώσεων στα τοπικά δημόσια πράγματα έχουν να κάνουν με την αντίσταση στη« φιλελεύθερη ατζέντα »: σύμφωνα με την επιχειρηματολογία τους, οι« χι ον ο νιφάδες »( δηλαδή οι φιλελεύθεροι δημοκράτες) θέλουν να επιβάλουν έναν κρανίου τόπο όπου θα απαγορεύονται τα όπλα και οι έμφυλες προσφωνήσεις, ενώ τα παιδιά θα μαθαίνουν να προσεγγίζουν κριτικά τη φυλετική θεωρία.
Γι’ αυτό και ένας από τους χώρους όπου επιλέγουν να κάνουν την εμφάνισή τους είναι τα σχολικά συμβούλια. Δέκα Περήφανα Αγόρια παρευρέθηκαν σε συνεδρίαση σχολικού συμβουλίου στο Ιλινόι για να διαμαρτυρηθούν για ένα βιβλίο που χρησιμοποιούσε φρασεολογία φιλική προς την LGBTQ+ κοινότητα. Μάλιστα, σύμφωνα με τους «Chicago Sun-Times» γιουχάισαν όσους μαθητές υπερασπίστηκαν το βιβλίο αποκαλώντας τους «παιδόφιλους»…
Παράλληλα, δεν φείδονται να χρησιμοποιήσουν ψέματα για τις δράσεις τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ένα σχολείο στο Ορεγκον που μπήκε σε lockdown αφού η ομάδα Patriot Prayer διέδωσε τη φήμη ότι ένα παιδί συνελήφθη επειδή δεν φόρεσε μάσκα. Η φήμη ενισχύθηκε από τα Περήφανα Αγόρια και οδήγησε σε μια διαδήλωση εναντίον των μασκών έξω από το σχολείο.
Εμφύλιος πόλεμος
Η ρητορική για έναν εμφύλιο –ή, πιο ορθά, για έναν πολιτικό πόλεμο– ήταν προνόμιο της ακροδεξιάς. που απασχολούσε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με δηλητηριώδη μηνύματα για τους πολιτικούς της αντιπάλους. Η ρητορική αυτή δεν άργησε να βρει διέξοδο: μια έξαρση ακροδεξιάς αγανάκτησης που καλλιεργήθηκε στα social media κατά της κυβερνήτριας της πολιτείας του Μίσιγκαν Γκρέτσεν Γουίτμερ οδήγησε στην απόπειρα απαγωγής της, που δεν έγινε ποτέ αφού τα σχέδια αποκαλύφθηκαν από το FBI. Εξι από τους δεκατρείς συλληφθέντες είχαν σχέση με την ακροδεξιά παραστρατιωτική οργάνωση Wolverine Watchmen.
Στο βιβλίο της «Πώς ξεκινούν οι εμφύλιοι πόλεμοι», η πολιτική επιστήμονας Μπάρμπαρα Γουόλτερ εξηγεί πως δεν την εξέπληξε η απόπειρα αυτή. Εκτιμά ότι οι ΗΠΑ βαδίζουν σε έναν δρόμο που οδηγεί σε εμφύλιο πόλεμο και ότι τα μοτίβα δράσης των αμερικανικών ακροδεξιών οργανώσεων έχουν εμφανιστεί και σε άλλες χώρες όπως το Ιράκ, το Αφγανιστάν και οι Φιλιππίνες.
Απομυθοποιεί την αντίληψη του αμερικανικού εξαιρετισμού, ότι δηλαδή στις ΗΠΑ δεν υπάρχει το ενδεχόμενο πολιτικής κατάρρευσης όπως στις άλλες χώρες, αντιπαραθέτοντας τα γεγονότα του σύγχρονου εμφύλιου πολέμου, κατά τον οποίο τα τελευταία χρόνια καταγράφονται εκατοντάδες εμφύλιες συρράξεις. Παρ’ όλα αυτά, μόλις το 4% των χωρών που πληρούν τα κριτήρια για έναν εμφύλιο τελικά οδηγείται σε αυτόν.
Η Γουόλτερ και άλλοι επιστήμονες έχουν κατασκευάσει μια μέθοδο πρόβλεψης εμφυλίων που λαμβάνει υπόψη διάφορους παράγοντες κινδύνου. Μάλιστα έχουν φτιάξει μια κλίμακα 21 βαθμίδων που μετρά την πολιτειακή κατάσταση μιας χώρας, στην οποία με -10 βαθμολογείται ένα εντελώς αυταρχικό καθεστώς ενώ με +10 μια πλήρως λειτουργική φιλελεύθερη δημοκρατία. Οι ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια έχουν πέσει από το +10 στο +5, σε αυτό που η Γουόλτερ και οι συνάδελφοί της αποκαλούν όχι εντελώς αυταρχική αλλά όχι και εντελώς δημοκρατική ζώνη της «ανοκρατίας» (anocracy). Φυσικά, οι αριθμοί της κλίμακας επιχειρούν να δώσουν μια ψυχρή επιστημονικοφανή νομιμοποίηση στην ιδεολογική ταύτιση των δυτικών επιστημόνων με τα πιστεύω του νεοφιλελεύθερου ορθολογισμού. Παρ’ όλα αυτά, όμως, είναι προφανές ότι ακόμη και οι δυτικοί πολιτικοί επιστήμονες ανησυχούν για την κατηφόρα της δημοκρατίας στις ΗΠΑ.