Στις 23 Ιουνίου 2016 οι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου αποφάσισαν μέσω δημοψηφίσματος την αποχώρηση από την ΕΕ. Πηγαίνοντας τον χρόνο μπροστά κατά πέντε έτη, η Βρετανία σήμερα έχει μεγάλη έλλειψη καυσίμων και άδεια ράφια στα σουπερμάρκετ.
Πολλά γεγονότα μεσολάβησαν, όμως οι ρίζες του προβλήματος βρίσκονται στην ψήφο εκείνης της ημέρας αλλά και στις αδιέξοδες πολιτικές των Βρετανών Συντηρητικών.
Στην προεκλογική συζήτηση του δημοψηφίσματος κυριάρχησαν οι άναρθρες κραυγές για τη μετανάστευση, ρίχνοντας το φταίξιμο για την κατάσταση της χώρας στους εργαζόμενους άλλης εθνικής καταγωγής. Συνεπώς, τα κυρίαρχα κίνητρα της ψήφου της αποχώρησης ήταν η ξενοφοβία, η ανεργία και η οικονομική δυσχέρεια μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού.
Οι βρετανικές πολιτικές και οικονομικές ελίτ μαζί με τους μεγαλύτερους εκδοτικούς ομίλους έδειξαν τους μετανάστες ως αιτία του προβλήματος. Αποτέλεσμα του κλίματος και των πολιτικών αυτών ήταν 1 εκατομμύριο άνθρωποι να αποχωρήσουν από την αφιλόξενη Βρετανία, μη συνυπολογίζοντας τους περιστασιακά εργαζόμενους αλλά και εργαζόμενους όπως οι φορτηγατζήδες που περνούσαν κατά χιλιάδες την ημέρα τα στενά της Μάγχης.
Ρητορική κατά της μετανάστευσης
Η συζήτηση για το Brexit ξεκίνησε με κυρίαρχο θέμα την οικονομία, όμως σύντομα μετατράπηκε σε άτυπο δημοψήφισμα για τη μετανάστευση, τη συγκυριακή κυβερνητική πολιτική και την υπανάπτυξη της βρετανικής περιφέρειας. Ερευνα που διεξάχθηκε στη Βρετανία το 2016 αποκάλυπτε ότι το 52% των Βρετανών πίστευε ότι το Brexit θα βελτίωνε το σύστημα μετανάστευσης, ενώ οι συγκεκριμένοι που απάντησαν ταυτίζονταν κομματικά και πολιτικά με τους Τόρις και το ακροδεξιό UKIP.
Ο βρετανικός Τύπος σίγουρα δεν βοηθούσε την κατάσταση και έριχνε συστηματικά λάδι στη φωτιά. Παραδείγματος χάριν η υπέρμαχος του Brexit εφημερίδα «Daily Mail» το 2016 δημοσίευσε άρθρο με τίτλο «Οι Ευρωπαίοι εργαζόμενοι θα πάρουν βίζα ΜΟΝΟ εάν έχουν εξειδικευμένη εργασία», συμπληρώνοντας στον υπότιτλο ότι «Η πόρτα θα κλείσει για τους μεγάλους αριθμούς των ανειδίκευτων μεταναστών εργατών», ενώ μέσα στο άρθρο εξηγούσε ότι «θα επιτρέπεται η διαμονή σε Πολωνούς υδραυλικούς μόνο εάν υπάρχει ζήτηση για τις υπηρεσίες τους». Την ίδια εποχή η παραπλήσιων αντιλήψεων «Daily Telegraph» ενημέρωνε το βρετανικό κοινό ότι η μετανάστευση από την Ευρώπη κοστίζει στους Βρετανούς φορολογούμενους 3 εκατ. λίρες την ημέρα.
Συγχρόνως ο εκατομμυριούχος αρχηγός του ακροδεξιού UKIP Νάιτζελ Φάρατζ διακήρυττε ότι θα προτιμούσε να ήταν φτωχότερος με λιγότερους μετανάστες, ενώ προειδοποιούσε για κάποιο «ρουμανικό εγκληματικό κύμα» στο Ηνωμένο Βασίλειο, προτείνοντας ως λύση την έκδοση νόμου που θα επέτρεπε στους εργοδότες να ξεχωρίζουν τους εργαζόμενους σε Βρετανούς και μη.
Λείπουν τα ξένα εργατικά χέρια
Το Brexit, προκαλώντας τη μαζική φυγή ξένων εργατών, έχει επιφέρει μεγάλα πλήγματα και καθυστερήσεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες. Χαρακτηριστικά η BP ανακοίνωσε ότι το 1/3 των πρατηρίων της στη χώρα δεν έχει βενζίνη, ενώ η Πετρελαϊκή Ενωση Λιανικής (Petrol Retailers Association – PRA) που εκπροσωπεί 5.500 ανεξάρτητα πρατήρια κατέγραψε ότι το 90% εξ αυτών έχει ξεμείνει ή βρίσκεται λίγο πριν από το οριστικό στράγγισμα της κάνουλας.
Η κρίση δεν έχει χτυπήσει μόνο τους οδηγούς αλλά έχει μετατραπεί σε εθνική διότι νοσοκομεία, βιομηχανίες και δημόσιες υπηρεσίες βρίσκονται στα πρόθυρα να σηκώσουν χειρόφρενο. Ειδικότερα, οι γιατροί των νοσοκομείων έχουν καλέσει την κυβέρνηση να τους δώσει προτεραιότητα στην παράδοση καυσίμων επειδή οι μονάδες υγείας σύντομα δεν θα έχουν τη δυνατότητα να περιθάλπουν τους ασθενείς τους και ενώ η πανδημία δεν έχει τελειώσει.
Παράλληλα, οι μεγάλες βιομηχανικές μονάδες προϊόντων αλλά και τροφίμων θα σταματήσουν την παραγωγή αν η κατάσταση συνεχιστεί για πολύ ακόμη. Ο κατάλογος είναι πολύ μεγαλύτερος εάν προστεθούν οι ταξιτζήδες, οι δημόσιες συγκοινωνίες κ.ά. Επίσης, μεγάλες ελλείψεις έχουν παρατηρηθεί σε σουπερμάρκετ, αφού έχουν στερέψει από προϊόντα τόσο από την κρίση όσο και από τον πανικό που έχει δημιουργηθεί.
Ως απάντηση στην πρωτοφανή κρίση η κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον έστειλε πρόσκληση σε 5.000 οδηγούς από την ΕΕ να αποδεχτούν βραχυπρόθεσμα συμβόλαια διάρκειας τριών μηνών έναντι σημαίνουσας αμοιβής.
Η ολλανδική συνδικαλιστική ένωση FNV ανέφερε ότι το σχέδιο δεν ικανοποιεί τους οδηγούς του σωματείου, διότι οι εργασιακές συνθήκες είναι τουλάχιστον κακές, αφού δεν εξασφαλίζεται η στέγαση ούτε η πρόσβαση σε τουαλέτα. Την ίδια στιγμή για την πρόσληψη Βρετανών εργαζομένων απαιτείται εκπαίδευση έξι μηνών, ενώ υπολογίζεται ότι εξαιτίας της πανδημίας και των υγειονομικών μέτρων έχουν χαθεί 40.000 εξετάσεις νέων οδηγών.
«Λύση» οι στρατιωτικοί οδηγοί για την κυβέρνηση
Η μαγική λύση για τον Μπόρις Τζόνσον και τους Τόρις φαίνεται να είναι η ανάπτυξη 120 στρατιωτικών οδηγών ώστε να περιοριστεί το μέγεθος της κρίσης. Ο αριθμός αυτών που θα ριχτούν στη «μάχη» είναι αστείος αν αναλογιστεί κανείς την έκταση των ελλείψεων.
Ο Τζόνσον και οι Συντηρητικοί προκρίνουν τη λύση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, ακυρώνοντας πρόσφατα ένα νόμο περί ανταγωνιστικότητας ώστε να υπάρξουν διευκολύνσεις στην κατανομή καυσίμων από τις πετρελαϊκές εταιρείες.
Το σχέδιο προβλέπει τη συνεργασία και την ευκολότερη πρόσβαση της αγοράς στην πληροφορία για να εντοπίζεται η έλλειψη ευκολότερα και γρηγορότερα και να γίνεται η παράδοση εκεί όπου υπάρχει ανάγκη. Εντούτοις, το πρόβλημα είναι ότι όλοι έχουν ανάγκη από καύσιμα αυτήν τη στιγμή.
