Debate – ΣΥΡΙΖΑ: Οι τέσσερις υποψήφιοι ανοίγουν τα χαρτιά τους

Το Documento δίνει βήμα στους διεκδικητές της προεδρίας του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ που τοποθετούνται για τη λειτουργία και τη φυσιογνωμία του κόμματος και για την πολιτική απάντηση στην κυβέρνηση

Τι πρέπει να αλλάξει στον ΣΥΡΙΖΑ οργανωτικά για να διεκδικήσει εκ νέου την εξουσία;

Εφη Αχτσιόγλου

O ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ για λόγους που έχουν να κάνουν με την ειδική συνθήκη της κρίσης, η οποία έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την αναδιαμόρφωση του πολιτικού χάρτη της χώρας, ανέλαβε τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης και μετέπειτα την ευθύνη της διακυβέρνησης της χώρας σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Αντικειμενικά, αυτό δημιούργησε ένα χάσμα μεταξύ της πολιτικής του επιρροής από τη μια μεριά και της κοινωνικής του γείωσης από την άλλη. Ολοι γνωρίζουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ πάσχει στην αυτοδιοίκηση, στα συνδικάτα, στις επιστημονικές ενώσεις. Αυτό δεν είναι ένα αποκλειστικά ή κυρίως ένα οργανωτικό πρόβλημα. Αφορά τη λειτουργία των οργανώσεων μελών και τελικά επηρεάζει την ίδια τη δυνατότητα του κόμματος να παρεμβαίνει στις ιδεολογικές, οικονομικές, πολιτικές εξελίξεις, να δημιουργεί πολιτικά γεγονότα, να πρωταγωνιστεί στους κοινωνικούς και ταξικούς αγώνες. Επομένως, τα βήματα μαζικοποίησης του κόμματος που έχουν γίνει –και πρόκειται για μεγάλα βήματα– πρέπει τώρα να αξιοποιηθούν ώστε να καλυφθεί αυτό το μεγάλο κενό. Για να τελεσφορήσει αυτός ο πολιτικός στόχος όμως πρέπει να βελτιωθεί η συλλογική λειτουργία του κόμματος, να δοθεί προτεραιότητα στις δομές και όχι στα πρόσωπα, πράγμα που σημαίνει συλλογική στοχοθεσία και όχι προσωπικές στρατηγικές. Γιατί δυστυχώς το φαινόμενο των προσωπικών στρατηγικών που έλαβαν και τη μορφή μηχανισμών των τάσεων έχει πληγώσει βαθιά το κόμμα.

Νίκος Παππάς

Στις εκλογές απωλέσαμε ένα σημαντικό μέρος της δύναμής μας, ένα μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος το οποίο ερχόταν συστηματικά στην κάλπη μας από το 2012. Οι κατά το κοινώς λεγόμενο μετριοπαθείς κεντρώοι και κεντροαριστεροί ψηφοφόροι απομακρύνθηκαν. Αυτή είναι μια παραδοχή που δεν μπορούμε να αποφύγουμε.

Εφταιξαν και οι «παραφωνίες» που αλλοίωσαν το μήνυμά μας, και οι ελλιπείς κατά τα τελευταία χρόνια επαφές με τους φορείς της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, και η εμμονή μας να εμφανιζόμαστε ως «καλοί διαπραγματευτές» φέρνοντας στον νου του κόσμου δύσκολες στιγμές διαπραγμάτευσης και οργανωτικά ζητήματα.

Το «δάνειο» του 32% που πήραμε από τους ψηφοφόρους το 2019 δεν το αξιοποιήσαμε όπως θα έπρεπε. Ο μετασχηματισμός και η διεύρυνση τελμάτωσαν για αντικειμενικούς αλλά και για υποκειμενικούς λόγους.

Την επόμενη μέρα θα προχωρήσουμε στην υλοποίηση των μεγάλων καταστατικών αλλαγών που ψηφίσαμε αλλά έμειναν ανενεργές.

Στόχος μας είναι να προχωρήσουμε στην εκλογή των νομαρχιακών επιτροπών από τη βάση· να ανανεώσουμε τα όργανά μας· να δώσουμε λόγο στα μέλη και με τη διενέργεια δημοψηφισμάτων να ιδρύσουμε παρατάξεις στους φορείς ενδιάμεσης κοινωνικής εκπροσώπησης με τη σύμπραξη αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων και πολιτών· να συστήσουμε δίκτυα στους επιστημονικούς, επαγγελματικούς, πολιτιστικούς χώρους, στα κινήματα της νεολαίας και του περιβάλλοντος, στον κλάδο των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.

Στέφανος Τζουμάκας

Το πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ πρωτίστως είναι πολιτικό και όχι οργανωτικό. Πολιτικό κόμμα σημαίνει εσωτερική πολιτική ενότητα. Σημαίνει λαϊκό κόμμα ως κόμμα της κοινωνίας και όχι μόνο των μελών του· και στον ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ αυτά δεν έχουν ακόμη επιτευχθεί.

Δεν συζητιούνται ζητήματα κρίσιμα, το οργανωτικό υποκαθιστά τις πολιτικές αναζητήσεις. Η διαχείριση του αντικυβερνητισμού δεν είναι το βασικό στους προσανατολισμούς και στη φυσιογνωμία ενός μεγάλου κυβερνητικού κόμματος.

Οι πολιτικές προτεραιότητες της ηγεσίας πρέπει να ορίζονται και να καθορίζονται με αυτοπροσδιορισμούς σε εθνικό, οικονομικό, κοινωνικό, κοινοβουλευτικό και κομματικό επίπεδο.

Να θέσουμε ένα τέλος στην υποκατάσταση της πολιτικής με οργανωτικά μέτρα και να λειτουργήσουμε ως κόμμα προοδευτικής πλειοψηφίας και όχι των εσωκομματικών αντιθέσεων που δείχνουν ένα κόμμα σε αδράνεια, το οποίο αντίθετα θα πρέπει να οδηγεί.

Χωρίς λαό δεν υπάρχουν πολιτικά κόμματα, παρά μόνο οργανωτικά σχήματα.

Οι πλειοψηφικές επιλογές θα καθορίζουν την πορεία μας με διορθωτική πορεία και ανασύνταξη.

Ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ για να είναι αριστερό κόμμα πρέπει να είναι λαϊκό κόμμα, ανοικτό σε κάθε πολίτη και όχι μηχανισμός.

Κόμμα που παίρνει πρωτοβουλίες και δημιουργεί γεγονότα με βάση αρχές και θέσεις σε θέματα πολιτικά, οικονομίας, βιομηχανίας, αγροτικής παραγωγής και νέων τεχνολογιών, ανεργίας και διαβίωσης, εκπαίδευσης, νεολαίας και πολιτισμού.

Είμαστε με τις πολιτικές για τη συγκρότηση ενός νέου ρεύματος νίκης και εναλλακτικής λύσης για τη χώρα και για τις προοδευτικές και αριστερές πολιτικές.

Ευκλείδης Τσακαλώτος

Ο τρόπος λειτουργίας των οργανώσεων του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ υπαγορεύεται από όσα ορίζει το καταστατικό· και η αλήθεια είναι ότι το καταστατικό δεν βοηθάει πάντα. Για παράδειγμα, προβλέπει ότι γενική συνέλευση παίρνει αποφάσεις με απαρτία 50%+1. Ωστόσο, έχουμε μεγάλο αριθμό ανενεργών μελών, με αποτέλεσμα οι οργανώσεις να μην μπορούν να αποφασίζουν νομότυπα. Αυτό πρέπει να λήξει.

Ζητούμενο είναι να υπάρχουν λειτουργικοί κανόνες, να τηρούνται από όλους και με αυτό τον τρόπο να διευκολύνεται η λειτουργία των οργανώσεων. Ετσι τα μέλη νιώθουν ότι συμβάλλουν, ότι είναι χρήσιμα στο κόμμα, στον δήμο τους, στην κοινωνία.

Μια άλλη καλή πρακτική που θα πρέπει να εισαχθεί στον τρόπο οργάνωσης των ΟΜ προέρχεται από τη θεωρία του management των οργανισμών και αφορά την εξής ροή διαδικασιών: προγραμματισμός, οργάνωση και έλεγχος – ανατροφοδότηση.

Αυτό θα πρέπει να γίνεται σε δύο χρονικούς ορίζοντες: τον μακροχρόνιο που αφορά π.χ. τον ετήσιο προγραμματισμό της ΟΜ για δουλειά σε θεματικούς κύκλους σύμφωνα με τα ενδιαφέροντα των μελών, το δυναμικό της (μορφωτικό επίπεδο, επαγγελματικές ασχολίες), αλλά και τα τοπικά επίδικα και ανάγκες, για παράδειγμα περιβαλλοντικά προβλήματα της περιοχής, και τον βραχυχρόνιο που αφορά τις δράσεις της πολιτικής συγκυρίας: τοπικές δράσεις, εκδηλώσεις, συμμετοχή σε κεντρικές κινηματικές κινητοποιήσεις.

Θα πρέπει τα μέλη να προγραμματίζουν, να οργανώνουν τη δουλειά τους, αλλά στο τέλος να υπάρχει και έλεγχος του τι έγινε, τι δεν έγινε, για ποιο λόγο, πώς μπορούμε να βελτιωθούμε.

Το εγχείρημα της διεύρυνσης του κόμματος αποτελεί στρατηγική επιλογή ώστε να καλυφθεί ακριβώς το χάσμα μεταξύ της πολιτικής επιρροής από τη μια και της δυνατότητας του κόμματος από την άλλη να βρίσκεται δίπλα στις κοινωνικές ομάδες που επιδιώκει να εκπροσωπεί, να κατανοεί τις ανάγκες τους, να τις εκφράζει. Η υπέρβαση αυτής της ασυμμετρίας είναι απολύτως κρίσιμη για να ασκήσει ο ΣΥΡΙΖΑ δημιουργική και μαχητική αντιπολίτευση, αλλά και για να επανέλθει σε τροχιά διακυβέρνησης. Τα πρώτα αποφασιστικά βήματα έγιναν την προηγούμενη περίοδο με την κρίσιμη συμβολή του Αλέξη Τσίπρα. Το ερώτημα είναι πώς συνεχίζουμε. Υπάρχει μια άποψη στο κόμμα, αλλά και στη δημόσια σφαίρα ότι δήθεν ο πολιτικός χώρος που πρέπει να εκφράσει και να εκπροσωπήσει ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ είναι κάπου εκεί έξω, σε κατάσταση πολιτικά άστεγη ή/και ύπνωσης και ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ αρκεί να πει τα σωστά λόγια για να τον αφυπνίσει, να τον πείσει, να τον στεγάσει. Αυτή είναι μια παρωχημένη και στατική αντίληψη για την πολιτική και κατά τη γνώμη μου αδικεί και τη στρατηγική επιλογή της διεύρυνσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ πρέπει ο ίδιος με την πολιτική, κοινωνική και ιδεολογική του παρέμβαση να διαμορφώσει ξανά, άρα να διευρύνει, τον πολιτικό και κοινωνικό χώρο που θα εκπροσωπήσει.

Νίκος Παππάς

Εχω πει επανειλημμένως ότι δεν αισθάνομαι περισσότερο ΣΥΡΙΖΑ από ένα σύντροφο ή μία συντρόφισσα που ήρθε σήμερα στο κόμμα. Κοινούς αγώνες δώσαμε στο παρελθόν, κοινούς αγώνες θα δώσουμε και στο μέλλον.

Το θέμα της διεύρυνσης είναι ύψιστης σημασίας. Και αν θα ήθελε κάτι ο αντίπαλός μας, θα ήταν να μη δούμε τις αδυναμίες μας και να μην τις διορθώσουμε.

Μπορεί να κοντοσταθήκαμε μετά το 2019, όπως προανέφερα, αλλά δεν θα κάνουμε πίσω από τις ομόφωνα ψηφισμένες αποφάσεις μας. Οι παραλυτικές ισορροπίες, για τις οποίες πίεσαν ορισμένες πλευρές, και απόψεις περί «ασπόνδυλου πολυσυλλεκτισμού» όχι μόνο δεν βοηθούν, αλλά είναι και καταστροφικές.

Μπροστά θα πάμε. Οπως πήγαμε από το 2012 και μετά –καθώς η διεύρυνση δεν ξεκίνησε το 2019, όπως αναφέρθηκε στον δημόσιο διάλογο– με τον Αλέξη Τσίπρα, που υπηρέτησε από τότε αυτήν τη στρατηγική με επιτυχία, αν αναλογιστούμε ότι αυτή μας έκανε μεγάλο κόμμα και μας οδήγησε στη διακυβέρνηση της χώρας το 2015.

Απευθύνω από τώρα κάλεσμα στους κεντρώους, κεντροαριστερούς και μετριοπαθείς πολίτες να έρθουν κοντά μας. Οχι στο ασφαλές λιμάνι της ριζοσπαστικής Αριστεράς αλλά στην ανοιχτή θάλασσα της πολιτικής, της προοπτικής και των διεκδικήσεων με «πλοίο» τον ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία που συσπειρώνει όλο τον κόσμο, από την Αριστερά ως το κέντρο.

Και θα έρθουν μαζί μας και θα συμπορευτούμε μαζί τους, όλοι υπερήφανοι για τις ιστορικές τους και ιστορικές μας αναφορές και αγώνες. Θα έρθουν μαζί μας όχι ως «πελάτες» ή «ανεκπαίδευτοι», αλλά ως ισότιμοι σύντροφοι και συντρόφισσες. Για να συγκροτήσουμε τη μεγάλη, ευρύτατη παράταξη από την Αριστερά ως το κέντρο που θα νικήσει τον κ. Μητσοτάκη.

Στέφανος Τζουμάκας

Ο ΣΥΡΙΖΑ –στην πράξη και όχι στα λόγια– δεν μετεξελίχθηκε ουσιαστικά σε ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία και από σήμερα οφείλουμε να συμβάλουμε στο να μετεξελιχθεί σε ένα μεγάλο, λαϊκό πολιτικό κόμμα, με σαφή πολιτική ενότητα, στη βάση ενός σχεδίου, της εναλλακτικής λύσης για τη χώρα.

Η διεύρυνση μπλοκαρίστηκε από μειοψηφικές πρακτικές, με ακύρωση βασικών αναφορών για αγωνιστές, όπως η ισοτιμία και η συμπόρευση. Είναι μια ιδιαιτέρως αρνητική εξέλιξη και για τη χώρα συνολικά.

Οπως αποδείχθηκε και με το εκλογικό αποτέλεσμα, η Προοδευτική Συμμαχία αποτελούσε για ορισμένους απλώς εκλογικό βραχίονα και αυτή η πρακτική συνέβαλε –μαζί και με άλλες αρνητικές και μειοψηφικές επιλογές– σε μια νέα στρατηγικής σημασίας ήττα για τον προοδευτικό χώρο.

Η ολοκλήρωση του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία πρέπει να σημάνει αξιόπιστη συμπόρευση στη βάση κοινών αρχών, αξιών, πολιτικού σχεδίου, με αμοιβαιότητα και να σηματοδοτηθεί τόσο σε ουσιαστικό όσο και σε συμβολικό επίπεδο, σε εγκατάλειψη των πολιτικών της ήττας, σε ανασύνταξη και σε αξιοποίηση ανθρώπινου δυναμικού από πρόσωπα με ήθος και διαδρομή, καθώς και με τη δημιουργία «τράπεζας στελεχών» ανά περιοχή και κλάδους εργασίας.

Προφανώς θα τηρηθούν καταστατικές δεσμεύσεις για την ανάδειξη νέων οργάνων – τοπικά, περιφερειακά και σε κάθε κλάδο εργασίας.

 

Η εκλογή προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ είναι μια κομματική δημοκρατική διαδικασία η οποία αφορά ολόκληρη την κοινωνία. Οι συνυποψήφιοί μου κι εγώ δεν είμαστε πολιτικοί αντίπαλοι αλλά σύντροφοι που καταθέτουμε ο καθένας από τη σκοπιά του πολιτικά σχέδια για την επόμενη μέρα του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ ώστε να καταστεί το κόμμα μας πρωταγωνιστής των πολιτικών εξελίξεων, να ενισχυθεί και να παίξει αποτελεσματικά τον ρόλο της εκπροσώπησης των συμφερόντων της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας. Προφανώς υπάρχουν αποχρώσεις, διαφοροποιήσεις, αλλαγές εμφάσεων και υπογραμμίσεων αλλά στη βάση του κεκτημένου του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ. Επομένως, μοιραζόμαστε όλοι μας όχι απλώς μια κοινή αγωνία αλλά και μια κοινή αφετηρία. Γνωρίζω βέβαια ότι κάποιοι εκτός κόμματος θα ήθελαν αυτή η δημοκρατική διαδικασία να καταλήξει σε γενικευμένο πόλεμο. Ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, όμως, θα πορευτεί συντεταγμένα, θα οργανώσει την πολιτική συζήτηση με όρους υποδειγματικούς και τα μέλη θα καταλήξουν στις αποφάσεις τους. Και την επόμενη μέρα δεν περισσεύει κανείς μας. Ο καθένας και η καθεμιά από μας θα είμαστε στην πρώτη γραμμή της μάχης απέναντι στη Νέα Δημοκρατία που είναι ο κοινός μας αντίπαλος από τη θέση που το κόμμα συλλογικά θα αποφασίσει, όπως έκανε πάντα.

Εφη Αχτσιόγλου

Τις τελευταίες μέρες είμαστε αντιμέτωποι με τα αποτελέσματα της κλιματικής κρίσης αλλά και της αποτυχίας της κυβέρνησης, σε συνθήκη μάλιστα δημοσιονομικής ελαστικότητας, να αποκαταστήσει έναν αποτελεσματικό μηχανισμό πολιτικής προστασίας. Οι ανεπάρκειες του επιτελικού κράτους είναι πρόδηλες και θρηνούμε ήδη τέσσερις νεκρούς, εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα καμένων δασών, δεκάδες απώλειες ζώων. Δυστυχώς για άλλη μία φορά η κυβέρνηση διαχειρίζεται την καταστροφή με επικοινωνιακούς όρους. Εδώ χρειάζεται ριζική στροφή. Οχι μόνο σε οργανωτικό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο πολιτικών. Η κλιματική κρίση δεν είναι δικαιολογία, όπως την εμφανίζει ο κ. Μητσοτάκης. Χρειάζονται πολιτικές που θα χτυπούν τα βαθύτερα αίτια του προβλήματος. Ριζική ρήξη με το μοντέλο της φτηνής ανάπτυξης που αποτελεί τον πυλώνα της ΝΔ, μοντέλο που αδιαφορεί για το φυσικό περιβάλλον και οδηγεί νομοτελειακά στον φαύλο κύκλο των φυσικών καταστροφών. Χρειάζονται κανόνες στην τουριστική ανάπτυξη και τέλος στην άναρχη δόμηση. Απαιτείται επιθετική πολιτική πρόληψης, ώστε να μην είναι οι πόλεις μας καμίνια και τα δάση μας ανεξέλεγκτα τοπία καταστροφής. Απαιτείται επίσης σοβαρή επένδυση στην πολιτική προστασία: ανανέωση και αύξηση των ιπτάμενων και επίγειων μέσων, προσλήψεις πυροσβεστών, αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και αμοιβής αλλά και έμφαση στην πρόληψη. Δασοφύλακες, προγράμματα για την προετοιμασία των δασών για την αντιπυρική περίοδο, προγράμματα εκπαίδευσης του πληθυσμού. Ολα αυτά προϋποθέτουν την αύξηση των πόρων για την πολιτική προστασία και μια επανανοηματοδότηση της έννοιας της ασφάλειας που θα αναπροσαρμόσει τις προτεραιότητες της πολιτείας.

Νίκος Παππάς

Η μόνη μεταρρύθμιση που έφερε η κυβέρνηση Μητσοτάκη στα ζητήματα της πολιτικής προστασίας ήταν η εκκένωση. Καμία πρόληψη, κανένα μέτρο αντιμετώπισης για φωτιές, πλημμύρες, άλλα φυσικά φαινόμενα. Μόνο «όπου φύγει, φύγει» και ας εξελιχθεί το φαινόμενο ως εκεί που δεν πάει άλλο.

Αυτό το έχουμε πληρώσει με απώλεια ζωών, βαριά καταστροφή του περιβάλλοντος, ζημιές σε κτίρια, υποδομές και περιουσίες, υψηλές αποζημιώσεις.

Το πυροσβεστικό σώμα χρειάζεται ενίσχυση σε ανθρώπινο δυναμικό και μέσα. Η δασική υπηρεσία πρέπει να λειτουργήσει υπό διαφορετικό καθεστώς, καθώς με τις επιλογές που έχουν γίνει δεν μπορεί να αποδώσει όπως θα έπρεπε.

Επίσης, είναι ανάγκη να εφαρμοστούν οι προτάσεις του πορίσματος Γκολντάμερ, που συγκροτήθηκε επί ΣΥΡΙΖΑ, όπως είναι η κήρυξη των καμένων εκτάσεων ως αναδασωτέων, η απαγόρευση της αλλαγής χρήσης γης μέχρι να ολοκληρωθoύν ο χωρικός και πολεοδομικός σχεδιασμός στις περιοχές αυτές και οι δασικοί χάρτες, η εκπόνηση εθνικού σχεδίου για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και των φυσικών καταστροφών, η αντιμετώπιση των πυρκαγιών με έμφαση στην πρόληψη και τη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων με την ενεργό συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών κ.ά.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα πρέπει, τέλος, να εξηγήσει τι γίνεται με το γιγαντιαίο πρόγραμμα ΑΙΓΙΣ του 1,7 δισ. ευρώ. Το οποίο, αντί να γίνει από επιτελική δομή του υπουργείου Πολιτικής Προστασίας, το πήρε το ΤΑΙΠΕΔ και «πάει με τον αραμπά», κατά το κοινώς λεγόμενο. Εκεί προβλέπεται και η προμήθεια εναέριων μέσων, αλλά ακούμε και απόψεις ότι τα μέσα αυτά είναι ήδη αρκετά.

Στέφανος Τζουμάκας

Εχουμε δύο νέες στρατηγικές σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Σχετίζονται με τη μείωση των ρυπογόνων υλών στην ατμόσφαιρα και ιδιαίτερα του βλαπτικού διοξειδίου του άνθρακα. Αφορούν την κλιματική αλλαγή και την κλιματική κρίση. Χρειαζόμαστε πολιτικές και μέτρα για επιτυχή αποτελέσματα που αφορούν τον πλανήτη. Ειδικότερα για την αντιμετώπιση ακραίων καιρικών φαινομένων που ανέκαθεν έπλητταν την ανθρωπότητα. Χρειαζόμαστε άμεσα μέτρα για τα επείγοντα και μακροπρόθεσμα τόσο για την πρόληψη όσο και για την αντιμετώπιση των συνεπειών από αυτά τα φαινόμενα, όπως οι πλημμύρες, οι καύσωνες και οι πυρκαγιές.

Το πρώτο ζήτημα είναι οι υποδομές. Το δεύτερο ζήτημα είναι το φυσικό περιβάλλον και η δόμηση. Και το τρίτο η οργάνωση του κράτους και των υπηρεσιών πρόληψης και αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών.

Η χώρα μας υστερεί σε μεγάλο βαθμό σε υποδομές απορροής και περισυλλογής όμβριων υδάτων για μελλοντική χρήση, εγγειοβελτιωτικών και αντιπλημμυρικών έργων. Η πυροπροστασία, ευθύνη των δήμων με επίκεντρο την καύσιμη ύλη, χωλαίνει σημαντικά, όπως και η δασοπροστασία.

Η αυθαίρετη δόμηση και η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος από επιχειρηματικές δραστηριότητες αποτελούν ισχυρούς ανασταλτικούς παράγοντες στην καταπολέμηση των φυσικών καταστροφών. Σε αυτούς τους παράγοντες να προσθέσω και τους ανθρωπογενείς, όπως οι εμπρησμοί που αποτελούν το 80% των αιτίων των πυρκαγιών στην Ελλάδα.

Η αποκέντρωση των υπηρεσιών πρόληψης και αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών με την ανάθεση στις περιφέρειες και στους δήμους της ευθύνης αλλά και των κονδυλίων θα αποτελέσουν μια σημαντική πρόοδο στον κρίσιμο αυτό τομέα.

Ευκλείδης Τσακαλώτος

Νομίζω ότι η ένταση και η συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων αποτελούν πλέον παγιωμένα στοιχεία της πολιτικής και οικονομικής πραγματικότητας της χώρας μας, τα οποία μεσο-μακροπρόθεσμα θα έχουν εντεινόμενες πολιτικές και δημοσιονομικές συνέπειες ανεξάρτητα από την κυβέρνηση που διαχειρίζεται τις τύχες της χώρας. Για τον λόγο αυτό οι προτάσεις που θα είχα να καταθέσω σε έναν τέτοιο διάλογο θα κινούνταν σε τρεις άξονες: Από τη μια υπάρχει το ζήτημα του εθνικού σχεδιασμού. Πρότασή μου είναι κάθε χρόνο, την άνοιξη, η κυβέρνηση να καταθέτει ένα σχέδιο δράσης για τα μέτρα που έχει λάβει για την τρέχουσα περίοδο. Εκεί, έχοντας υπόψη τις μετεωρολογικές προβλέψεις, τη διεθνή εμπειρία, τις νέες τεχνολογικές καινοτομίες κ.ά. θα μπορούσαν τα κόμματα να καταθέτουν τις προτάσεις τους και στη συνέχεια η εκάστοτε κυβέρνηση να κάνει έναν απολογισμό της υλοποίησης αυτού του σχεδίου δράσης. Αυτά σε επίπεδο κεντρικού κράτους. Η διαχείριση όμως των ίδιων των κρίσεων νομίζω ότι θα έπρεπε να γίνεται σε αποκεντρωμένο επίπεδο από κατά τόπους φορείς, ώστε να μπορούν να παρεμβαίνουν έγκαιρα πριν τα φαινόμενα πάρουν τις καταστροφικές διαστάσεις που βιώνουμε αυτές τις μέρες. Και σε αυτό το επίπεδο πρέπει να κοιτάξουμε τους τρόπους με τους οποίους επί της παρούσας κυβέρνησης τα εργαλεία πολιτικής σε τοπικό επίπεδο έχουν αποδυναμωθεί. Για παράδειγμα επί Νέας Δημοκρατίας έχει ανασταλεί η τελική ανάρτηση των δασικών χαρτών, ενώ επί της παρούσας κυβέρνησης καταργήθηκαν και οι φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών Natura σε τοπικό επίπεδο με την ενσωμάτωσή τους στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.  Τέλος, είναι σαφές ότι η ένταση αυτών των φαινομένων μάς υποχρεώνει να αναθεωρήσουμε τις δημοσιονομικές μας προτεραιότητες και να αναγνωρίσουμε συλλογικά την υποστελέχωση και τον πλημμελή εξοπλισμό της πυροσβεστικής υπηρεσίας. Ειδικά στις παρούσες συνθήκες, που το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας παρότρυνε τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να θωρακιστούν με όλα τα απαραίτητα μέσα για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, είναι δύσκολο να φανταστώ γιατί κάτι τέτοιο δεν αποτέλεσε προτεραιότητα του σχεδίου «Ελλάδα 2.0». Υπό αυτή την έννοια νομίζω ότι στην επερχόμενη αναθεώρησή του η κυβέρνηση θα πρέπει να σκεφτεί σοβαρά το ενδεχόμενο της ενίσχυσης των πυροσβεστικών υπηρεσιών με εναέρια και επίγεια μέσα σε αποκεντρωμένη βάση και την κάλυψη με μόνιμο προσωπικό των γνωστών σε όλους μας κενών οργανικών θέσεων στην πυροσβεστική υπηρεσία.

05

Αναθεωρήσατε την κριτική σας στα pass, στο καλάθι του νοικοκυριού και στις επιδοτήσεις στο ρεύμα μετά το εκλογικό αποτέλεσμα;

Εφη Αχτσιόγλου

Οι εκλογές δεν είναι τελετή εξαγνισμού αλλά πολιτική μάχη. Αλίμονο αν ένα εκλογικό αποτέλεσμα αρκούσε για να δικαιωθούν εκ των υστέρων πολιτικές αποφάσεις που επιβάρυναν την κοινωνική πλειοψηφία, μείωσαν το εισόδημα, οδήγησαν σε αύξηση των ανισοτήτων. Δεν νομίζω μάλιστα ότι η κριτική του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ στην επιδοματική πολιτική της κυβέρνησης έπαιξε σπουδαίο ρόλο στη διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος. Αλλα ήταν τα ελλείμματά μας και αρκετά από αυτά έχουν ήδη επισημανθεί. Η συζήτηση αυτή σε καμία περίπτωση δεν έχει εξαντληθεί και θα συνεχιστεί μέχρι και το τακτικό μας συνέδριο. Θεωρώ όμως ότι στον πυρήνα της η κριτική του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ στην οικονομική πολιτική της κυβέρνησης ήταν ορθή. Διότι στην πραγματικότητα αυτό που ήρθαν να καλύψουν ανεπαρκώς τα επιδόματα της ΝΔ ήταν η μείωση του εισοδήματος λόγω της καθήλωσης των μισθών και της εκτόξευσης των τιμών. Αποτελέσματα και τα δύο των στρατηγικών επιλογών της κυβέρνησης για αύξηση της κερδοφορίας μερικών μεγάλων και πολύ μεγάλων επιχειρήσεων. Ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ αντιπαραθέτει σε αυτή τη στρατηγική ένα άλλο πολιτικό σχέδιο που θέτει στο επίκεντρο την αύξηση των μισθών, την ενίσχυση της διαπραγματευτικής δύναμης της εργασίας και την καταπολέμηση των καρτέλ.

Νίκος Παππάς

Το μεγάλο μας λάθος ήταν ότι δεν αντιληφθήκαμε πριν από την πρώτη κάλπη ότι η κυβερνητική μας πρόταση ήταν από λαβωμένη ως θνησιγενής. Το δεύτερο είναι ότι υποτιμήσαμε τις συναινέσεις που διαμόρφωσε ο κ. Μητσοτάκης στην πολιτική του με τον άκρατο δανεισμό και την «ελευθερία» –λόγω της δημοσιονομικής χαλαρότητας– αύξησης του χρέους κατά 50 δισ. ευρώ. Βεβαίως, τα περισσότερα χρήματα πήγαν σε απευθείας αναθέσεις, με τα pass να αποτελούν επιδότηση της ακρίβειας και της αισχροκέρδειας, αλλά αυτό δεν καταφέραμε να το μεταδώσουμε σε μέρος της κοινωνίας που έψαχνε να πιαστεί από κάπου.

Τα pass και τα «καλάθια» δεν είναι η λύση. Είναι αποσπασματικές και προσωρινές, αδύναμες πολιτικές, οι οποίες δεν θα υφίστανται σε λίγους μήνες.

Η κριτική, λοιπόν, μένει. Η φτωχοποίηση που επιχειρεί ο κ. Μητσοτάκης, η εκκαθάριση της αγοράς από τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, η έξωση εκατοντάδων χιλιάδων οικογενειών από τα σπίτια τους δεν λύνονται με pass. Αυτό που ήταν λάθος ήταν η δική μας ανάγνωση των άμεσων αναγκών των πολιτών και η ίσως όχι και τόσο έντονη παρουσίαση των δικών μας προτάσεων που φέρνουν ουσιαστική ανακούφιση.

Στέφανος Τζουμάκας

Η ακρίβεια της Δεξιάς έχει και τους εξαιρετικά ευνοημένους που συσσώρευσαν πλέον των 6 δισ. σε 18 μήνες, σε μια πρωτοφανή κερδοσκοπική ασυδοσία. Στους ευνοημένους συμμετέχουν και οι ελληνικές τράπεζες με τεράστια κερδοφορία.

Με έμμεσους φόρους σε βάρος όλων δημιούργησε τα επιδόματα που οι καταναλωτές επιστρέφουν στα καρτέλ της ακρίβειας. Οι δήθεν ευνοημένοι των επιδομάτων πληρώνουν πολύ περισσότερα ως καταναλωτές και ταυτόχρονα αγοράζουν πολύ λιγότερα.

Ταυτόχρονα συνεχίζεται η μείωση της αγοραστικής δύναμης και μέσω της μείωσης των πραγματικών μισθών κατά 7,4%.

Η ακρίβεια, δε, πλήττει ιδιαίτερα τα νοικοκυριά που για τις ανάγκες διαβίωσης ένα μεγάλο μέρος των εισοδημάτων τους πηγαίνει στα τρόφιμα καθότι στην Ελλάδα ο πληθωρισμός τροφίμων έχει μηνιαία αύξηση 35 φορές πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Είναι προφανές για κάθε πολίτη ότι με αυτή την πολιτική των μικρο-επιδομάτων ξεπέρασαν κάθε όριο της θεωρίας ότι «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα». Θα έχουν την πολιτική και κοινωνική απάντηση που τους αξίζει.

Ευκλείδης Τσακαλώτος

Προφανώς παίξανε περισσότερο ρόλο από ό,τι υπολογίσαμε. Γιατί, παρόλο που κατά τη γνώμη μου τα μέτρα δεν ήταν η σωστή στρατηγική αντιμετώπισης του προβλήματος, στην πραγματικότητα ο κόσμος έβλεπε το κράτος να του δίνει κάτι, έστω και λίγο. Εμείς αντίθετα –και εκ του αποτελέσματος κακώς– εστιάσαμε περισσότερο στην κριτική παρά στην προώθηση μια θετικής ατζέντας που θα δίνει ελπίδα στο μέλλον.

Επί της ουσίας, πάντοτε πρέπει να λαμβάνεις άμεσα μέτρα για έκτακτες ανάγκες. Αλλά η πολιτική δεν μπορεί να περιορίζεται σε αυτό, καθώς κύριο μέλημα θα πρέπει να είναι η ανθεκτικότητα τόσο των πολιτών όσο και των επιχειρήσεων. Γιατί αν πρέπει συνεχώς να εφευρίσκεις νέα επιδόματα για να στηρίξεις μια πληττόμενη ομάδα, κάτι πάει δομικά λάθος. Θα πρέπει λοιπόν σε βάθος χρόνου να έχεις μια στρατηγική για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας που να στηρίζει την οικονομία. Αυτό διασφαλίζει σε μόνιμη βάση διαθεσιμότητα πόρων για έκτακτες ανάγκες, αλλά και για το κοινωνικό κράτος και για όλες τις άλλες πολιτικές στήριξης. Και βέβαια όλο αυτό το μοντέλο να στηρίζεται σε καλούς μισθούς και συνθήκες εργασίας, για να μπορούν τα νοικοκυριά να αποταμιεύσουν και να επενδύσουν στο μέλλον τους.

06

Η εκπεφρασμένη πρόθεση του πρωθυπουργού για υποχωρήσεις στα ελληνοτουρκικά
σας βρίσκει a priori αντίθετους;

Εφη Αχτσιόγλου

Εδώ και μήνες, μετά τους πολύνεκρους σεισμούς στην Τουρκία, δημιουργήθηκε θετικό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις που πολύ σωστά αξιοποιήθηκε για το άνοιγμα διαύλων επικοινωνίας και για την επανεκκίνηση του διαλόγου. Από εκεί και πέρα αποτελεί σοβαρό λάθος –πριν καλά καλά αρχίσει ο διάλογος– να μιλάει ο πρωθυπουργός για «υποχωρήσεις» και «παραχωρήσεις», προσκολλημένος σε μια επικοινωνιακή λογική αξιοποίησης των ελληνοτουρκικών στο εσωτερικό για πολιτικά οφέλη. Τον ένα μήνα προεκλογικά κατηγορεί τον ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ ότι αποτελεί «εθνική εξαίρεση» λέγοντας ότι για μας «ο πατριωτισμός είναι ξένη λέξη». Τον άλλο, απευθυνόμενος σε άλλο ακροατήριο μετεκλογικά, προσπαθεί να παρουσιαστεί ως διαλλακτικός και μετριοπαθής.

Τα βήματα μπροστά πρέπει να βασίζονται στη σταδιακή οικοδόμηση εμπιστοσύνης και να είναι ουσιαστικά, μεθοδικά και προσεκτικά, χωρίς μεγαλοστομίες προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση, που μόνο κακό μπορούν να κάνουν. Ο διάλογος πρέπει να έχει ξεκάθαρες κόκκινες γραμμές την εδαφική ακεραιότητα και το δικαίωμα άμυνας της χώρας, να έχει σαφή προοπτική την προσφυγή στη Χάγη για υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ και να αξιοποιεί την ΕΕ και τους συμμάχους μας για να πιεστεί και να δεσμευτεί η Τουρκία στον διάλογο στη βάση του διεθνούς δικαίου, χωρίς προκλήσεις. Αλλιώς η Τουρκία θα αξιοποιήσει για μία ακόμη φορά τον διάλογο για να πάρει αυτό που θέλει και μετά να επανέλθει στην ένταση.

Νίκος Παππάς

Είμαστε a priori αντίθετοι σε πρωτοφανείς διπλωματικά κινήσεις, όπως η προαναγγελία υποχωρήσεων. Είτε ο κ. Μητσοτάκης δεν καταλαβαίνει ότι όταν πας σε μια διαπραγμάτευση διατρανώνεις το δίκιο σου είτε έχει άλλη στόχευση.

Η χώρα μας έχει το διεθνές δίκαιο με το μέρος της, η Τουρκία είναι μια αναθεωρητική δύναμη.

Τι σημαίνουν, αλήθεια, οι δηλώσεις Μητσοτάκη, όταν αυτήν τη στιγμή η Τουρκία δεν έχει υπογράψει τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας και, βεβαίως, δεν έχει άρει το casus belli; Υπάρχει περίπτωση να φτάσουμε ως το Διεθνές Δικαστήριο, το αποτέλεσμα να μην αρέσει στην Τουρκία και αυτή να μας κηρύξει πόλεμο;

Οι προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας δεν συγχωρούν επιλογές υποχώρησης. Η εθνική κυριαρχία είναι έννοια αυστηρά προσδιορισμένη στο διεθνές δίκαιο, δεν είναι σχετική έννοια.

Θεωρούμε ότι η Ελλάδα πρέπει να έχει επαρκή άμυνα. Εθνική θέση και σχέδιο, διπλωματική πρωτοβουλία, αμυντικά συστήματα, αλλά και επιχειρησιακή εγρήγορση.

Για μας, το διεθνές δίκαιο αποτελεί «ακλόνητο θεμέλιο». Και για τον τρόπο με τον οποίο προστατεύουμε τα σύνορά μας από τον Εβρο μέχρι το Καστελόριζο και για το πώς υποδεχόμαστε και αντιμετωπίζουμε τον κατατρεγμένο πρόσφυγα.

Στέφανος Τζουμάκας

Το θέμα αφορά το διεθνές δίκαιο. Ο Κυρ. Μητσοτάκης δήλωσε ευθέως ότι θα προβεί σε παράβαση του δικαίου ανατρέποντας τη νομική βάση με μια ανιστόρητη θέση ότι τα ζητήματα των διαφορών με τη γείτονα χώρα αφορούν θέματα γεωπολιτικής και όχι διεθνούς δικαίου.

Η χώρα με βάση το διεθνές δίκαιο έχει ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα που αφορούν έννομα δικαιώματα και συμφέροντα και όχι θεωρίες από τις διεθνείς σχέσεις για εντελώς άλλου περιεχομένου θέματα που αφορούν γεωπολιτικές επιδιώξεις. Οι ενδιαφερόμενες χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Τουρκία δεν υπέγραψαν τη Διεθνή Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας. Εμείς ως χώρα είμαστε με τη διεθνή νομιμότητα. Θα αποτύχουν ως προς τις επιδιώξεις τους.

Ευκλείδης Τσακαλώτος

Εμείς δεν μπορούμε να αποδοκιμάζουμε την προσπάθεια προσέγγισης. Ισα ίσα για εμάς η προσέγγιση δύο κρατών για μια δίκαιη και έντιμη επίλυση της διαφοράς είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια και την ειρήνη στη γειτονιά μας (ή στην αν. Μεσόγειο), για την ευημερία και την ανάπτυξη της χώρας μας. Λέγοντας αυτά επαγρυπνούμε συνάμα ώστε οι διπλωματικές διαδικασίες που ακολουθούνται αυτήν τη στιγμή να έχουν ευρύτερες συναινέσεις και να μην οδηγηθούμε σε μυστικές και ανέντιμες διευθετήσεις. Κάποια στιγμή το ελληνικό πολιτικό σύστημα οφείλει να μιλήσει με αλήθεια και ειλικρίνεια στον λαό της χώρας για τα εθνικά του δίκαια.