Τι γνωρίζουμε για τους «Αριστερούς πολιτικούς προγόνους» των δύο περασμένων αιώνων;
Τι ξέρουν, φίλοι και αντίπαλοι, για τα ανήσυχα πνεύματα αφοσιωμένων, μαχητικών – κάποτε και φανατικών – ανθρώπων που πρωτοστάτησαν στην εισαγωγή ρηξικέλευθων απόψεων οι οποίες στην αρχή φάνηκαν ανεφάρμοστες και πολεμήθηκαν σαν καταστροφικές από την …άλλη πλευρά (βλέπε 8ωρο, διανομή τσιφλικιών, ψήφος γυναικών, πολιτικά δικαιώματα κ.α.); Για να έχουν αναδειχθεί σήμερα σε κοινό τόπο της ζωής όλων μας. Μια εφαρμοσμένη «ουτοπία»…
Σ΄ αυτούς που κάποτε θεωρήθηκαν «γραφικοί» – αλλά έγραψαν Ιστορία – είναι αφιερωμένες οι 48 σελίδες του τεύχους. Στον πρωτοπόρο Καλλέργη, στους «προδρομικούς» Επτανήσιους ριζοσπάστες Πυλαρινό, Λομβάρδο, Μομφεράτο, Κονεμένο, Πανά, Χοϊδά. Στους αναρχικούς του Πύργου και της Πάτρας. Τον Ιταλό γενάρχη τους, Αμίλκαρε Τσιπριάνι. Τους Μάτσαλη, Μαγκανάρα, Καραμπίλια, Αρνέλλο Τον Μικέλη Άβλιχο και τον κοσμοπολίτη Πλωτίνο Ροδοκανάκη.
Τον εμβληματικό Ελληνα του Παρισιού των χρόνων της Παρισινής Κομμούνας, Παύλο Αργυριάδη και τον φαντασιακό «Εμμανουήλ Δαούδογλου». Τον χριστανοκοινωνιστή Δρακούλη, τον ιδεαλιστή Αντύπα, τον Γιαννιό, τους Εβραίους Μπεναρόγια, Αρδίτι της Φεντερασιόν. Και δεκάδες άλλους. Περιγράφονται οι διώξεις που υπέστησαν και τα μέτρα καταστολής που δρομολόγησαν ξένες και ελληνικές συντηρητικές κυβερνήσεις εναντίον της (Α΄) Διεθνούς των Εργατών.
Στο τεύχος αναλύονται ο ιδιόμορφος «ελληνικός» τρόπος πρόσληψης του σοσιαλιστικού οράματος με τις σημαντικές χρονικές υστερήσεις σε σχέση με την ευρωπαϊκή μητρόπολη. Η κοινωνική διάρθρωση και η απουσία διαμορφωμένης ταξικής συνείδησης. Ανατέμνεται ο «δυϊσμός» της πρώτης εργατικής τάξης που έχει τις ρίζες της στα ρευστά όριο μεταξύ μισθωτής εργασίας – αυτοαπασχόλησης – αγροτικής ημιαπασχόλησης.
Καταγράφεται η αργή εξελικτική, βασανιστική πορεία – ιδεών και ανθρώπων – τον 19ο και μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα. Οι αλλεπάλληλες διασπάσεις και η σταδιακή ριζοσπαστικοποίηση ορισμένων ρευμάτων τους. Μέχρι τη συγκρότηση της Φεντερασιόν στην οθωμανική Θεσσαλονίκη και έως τις παραμονές ίδρυσης του ΣΕΚΕ – πριν από 100 χρόνια – κάτω από τον φλογερές ιδέες της Οκτωβριανής Επανάστασης.
