Σε ηλικία 97 χρόνων έφυγε από τη ζωή την Τρίτη 14 Φεβρουαρίου ο Μάριο Βίτι. Ιστορικός της νέας ελληνικής λογοτεχνίας και συστηματικός μελετητής των εκπροσώπων της, άνοιξε νέους δρόμους στην πρόσληψη της ιστορίας της ελληνικής λογοτεχνίας.
Γεννήθηκε το 1926 στην Κωνσταντινούπολη από Ιταλό πατέρα και Ελληνίδα μητέρα και έζησε εκεί ως την εφηβεία του. Το πολυπολιτισμικό πλαίσιο της πόλης, στο οποίο κυριαρχούσαν οι νέες ιδέες και τάσεις της εποχής διαμόρφωσαν την προσωπικότητά του. Το 1946 η οικογένειά του μετακόμισε στην Ιταλία, την εποχή των μεγάλων μετασχηματισμών της κοινωνίας. Στη Ρώμη σπούδασε με καθηγητές όπως ο Τζουζέπε Ουνγκαρέτι. Μέχρι το 1952 επισκεπτόταν την Ελλάδα μόνο για διακοπές. Εκείνη τη χρονιά πέρασε έναν ολόκληρο χειμώνα στη χώρα μας, κάνοντας παρέα με τους λογοτέχνες της γενιάς του ’30 – «Με ανακάλυψε ο Κατσίμπαλης», έλεγε χαρακτηριστικά.
«Όλοι μας θέλουμε ένα πολιτικό υπόστρωμα που να μας καθοδηγεί. Προσωπικά δεν ήμουν ποτέ τοποθετημένος αριστερά ή δεξιά. Στο σπίτι μου δεν υπήρχε μια συγκεκριμένη πολιτική θέση, εξάλλου εμείς στην Πόλη τότε, δεν ψηφίζαμε. Οι ιδέες μου θα μπορούσαν ίσως να χαρακτηριστούν “προοδευτικές” αλλά αυτές μπορείς να τις βρεις και στη δεξιά και στην αριστερά. Μου προκάλεσε μεγάλη εντύπωση ο προοδευτικός χαρακτήρας της αμερικανικής διανόησης του ’40-’50, κυρίως το ότι ερχόταν σε σύγκρουση τόσο με τον κυρίαρχο τότε γερμανικό και ιταλικό φασισμό αλλά και με τον ρωσικό σταλινισμό» είπε στον Αλέξη Ζήρα το 2006, στη συνέντευξη που του έδωσε για το περιοδικό «Διαβάζω».
Στην Ιταλία σταδιοδρόμησε ως πανεπιστημιακός καθηγητής νεοελληνικής φιλολογίας ενώ αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτορας σε διάφορα Πανεπιστήμια (Θεσσαλονίκη, Παρίσι, Λευκωσία). Ερευνητής γραμματολόγος με σημαντικές ανακαλύψεις, μεταφραστής της νεοελληνικής λογοτεχνίας στα ιταλικά και ειδικευμένος μελετητής της ποίησης του Σεφέρη και του Ελύτη, ενώ σπουδαία είναι η συμβολή του στην ανάδειξη του έργου του Ανδρέα Κάλβου, καθώς εντόπισε άγνωστα στοιχεία από τη ζωή και τη δράση του στην Ιταλία. Ο Βίτι μεταξύ άλλων ανακάλυψε τη «Στρατιωτική ζωή εν Ελλάδι», το βιβλίο ενός ανώνυμου Έλληνα συγγραφέα, που δημοσιεύθηκε στη Βράιλα της Ρουμανίας το 1870, ενώ ανακάλυψε και αξιοποίησε λανθάνοντα έργα, όπως το δράμα του Μοντσελέζε «Ευγένα» και το «Έρωτος αποτελέσματα».
Σημαντικό θεωρείται το έργο του «Η ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας» που εκδόθηκε στα ελληνικά σε μια πρώτη μορφή το 1978 – αρχικά εκδόθηκε στην Ιταλία το 1971. Η πρώτη εκδοχή του έργου παρότι ήταν καίριας σημασίας αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό από τους ακαδημαϊκούς κύκλους της Ελλάδας.
Το 2006, με την ευκαιρία της έκδοσης του βιβλίου του «Γραφείο με θέα. Άρθρα και ομιλίες», προσέφερε στο ΜΙΕΤ το Φωτογραφικό του Αρχείο, το οποίο καλύπτει μια τριακονταετία (1948–1981) και περιλαμβάνει πάνω από 1.000 αρνητικά, τα οποία αποτελούν τεκμήρια μοναδικά του νεοελληνικού και λογοτεχνικού και καλλιτεχνικού κόσμου, αλλά και του κοσμοπολίτικου λόγιου περιβάλλοντος στο οποίο έζησε και έγραψε ο συγγραφέας-φωτογράφος.
Στην Ελλάδα εκδόθηκαν τα βιβλία του με την αλληλογραφία του Α. Κάλβου (Πηγές για τη Βιογραφία του Κάλβου, 1963) και οι μελέτες: Η Ιδεολογική Λειτουργία της Ελληνικής Ηθογραφίας (1974), Η Γενιά του Τριάντα, Ιδεολογία και Μορφή (1977), Ο Ελύτης, βιβλιογραφία (1977), Φθορά και Λόγος, εισαγωγή στην ποίηση του Γιώργου Σεφέρη (1978), Ο Ελύτης, Κριτική Μελέτη (1974), Ο Κάλβος και η Εποχή του (1995), Για τον Οδυσσέα Ελύτη (1998).
Όσοι τον γνώριζαν προσωπικά μιλούν για έναν άνθρωπο εξαιρετικά ευγενικό και δίκαιο, με λεπτή αίσθηση του χιούμορ.
Η κηδεία του θα γίνει στη Ρώμη, σε στενό οικογενειακό κύκλο.
