Περνούν την πανδηµία µε στοιχειώδη και υποτιθέµενη τηλεκπαίδευση, ζουν µε τη σκιά της απώλειας και της έκθεσης στον λοιµό. Αλλοι µόλις ζύγισαν την ανταµοιβή των κόπων τους στις εξετάσεις, άλλοι τροχοδρόµησαν προς αυτές για το τέλος του επόµενου καλοκαιριού και ίσως της πανδηµίας. Ολο όνειρα και ελπίδες.
Η µόρφωση και η εκπαίδευση ανέκαθεν συνδυάζονταν µε την πρόοδο και την κοινωνική ανέλιξη ώσπου να βρεθεί ένα µεσαιωνικό κριτήριο για να αποκόπτει δρόµους και διόδους. Στην αρχαιότητα ο δήµος µορφωνόταν από το κοίλον, στα γυµναστήρια και στις ακαδηµίες ετοιµάζονταν πολίτες και πολιτικοί· επέλεγαν ένα καλύτερο µέλλον. Στα σκοτεινά χρόνια του Βυζαντίου η ανάρρηση στον θρόνο ήταν εφικτή µόνο σε πορφυρογέννητους. Το αυτό επιθυµεί και η σηµερινή εξουσία των καλοθρεµµένων ελίτ. Οι δρόµοι της ανέλιξης ήταν δύσβατοι τότε, ωστόσο ο καηµός του γονιού να έχει καλύτερο µέλλον το παιδί του δεν είναι τωρινός. ∆ιαβάζοντας τον βίο του Αγίου Θεοδώρου του Συκεώτη στα χρόνια του Ιουστινιανού και του Ηρακλείου ο αναγνώστης εντυπωσιάζεται από την αγωνιώδη προσπάθεια της µητέρας, της γιαγιάς και της θείας του –εταίρες σε πανδοχείο της κεντρικής οδικής αρτηρίας– να µορφώσουν και να στείλουν τον νεαρό Θεόδωρο στη Βασιλεύουσα για να προκόψει. Επισκέφτηκε αργότερα την Κωνσταντινούπολη ως επίσκοπος Αναστασιουπόλεως.
Η πρόοδος και η ανέλιξη έχουν κατασυκοφαντηθεί στον δηµόσιο διάλογο από τους νέας κοπής νεοφιλελεύθερους ιµάντες που πιπιλίζουν τα αυτιά µε ιδεολογήµατα της «αριστείας» και τις αξίες σε ατοµικό και ωφελιµιστικό επίπεδο. Εξιδανικεύουν τον ανταγωνισµό αλλά τον απογυµνώνουν από τους όρους του παιχνιδιού – εδώ είναι καταφανώς στηµένο. Ενώ σερβίρεται τόσο καιρό η σούπα της υπεροχής και της αριστείας, τελικά τρώγεται το κρύο πιάτο της ελάχιστης βάσης και των συντελεστών που οδηγούν ένα ποσοστό υποψηφίων 15-20% σε αναγκαστική προσγείωση. Προκαθορισµένο ουσιαστικά. Οι µοχλοί λιπαίνονται µεν για ηπιότερες µελλοντικές αναταράξεις, ωστόσο το ευφυολόγηµα της «αριστείας» περνάει και από τη λεπίδα της τράπεζας θεµάτων. «Γιατί να περνούν υποψήφιοι µε 3;» είναι το περιπτωσιολογικό επιχείρηµα για τη σφαγή 40.000 νέων τώρα και περισσότερων αύριο, καθώς θα είναι αναγκασµένοι να αυτοπεριοριστούν στην επιλογή σχολών σε δύο µηχανογραφικά-λαιµητόµους.
Είτε µπουν στα πανεπιστήµια, που τα «αξιολογούν» πλέον µε τη µέθοδο της «αριστείας» βάσει του τι πουλάει στην αγορά ώστε να διαγράψουν κι άλλες σχολές πέρα από αυτές που δέχτηκαν από κανέναν έως µια χούφτα πρωτοετείς, είτε µείνουν εκτός, οι νέοι αυτοί βρίσκονται αντιµέτωποι µε ψαλιδισµένα έως και κατακρεουργηµένα όνειρα – ιδιαίτερα αν είχαν πιάσει συγκριτικά υψηλή βαθµολογία. Αντιµετωπίζουν µια πολιτεία ανάλγητη, που ανάβει τα φανάρια για τα κολέγια και τα ιδιωτικά πανεπιστήµια χωρίς βάσεις και όρια, αρκεί να υπάρχει γεµάτο πορτοφόλι – αν συνυπήρχαν σε µια κοινή λίστα εισαγωγής, πόσοι άραγε θα τα επέλεγαν; Μια πολιτεία που θερίζει άγαρµπα µαθητές για να τροφοδοτήσει ΙΕΚ και µια επαγγελµατική εκπαίδευση χωρίς προοπτική προσώρας. Μια πολιτεία που κλείνει σχολεία στην Ηπειρο· µια πολιτεία που δεν ενδιαφέρεται για τις ζωές των µαθητών στις ασφυκτικά γεµάτες σχολικές αίθουσες εν µέσω πανδηµίας.
Οι νέοι, οι µαθητές και οι φοιτητές δεν ξεχνούν. Το 150άρι της δωροδοκίας για τον εµβολιασµό δεν τους αλλάζει γνώµη. Αναµένουν. Κι όταν εµφανιστούν ποιος θα τους σταµατήσει.
Ο Θανάσης Καραμπάτσος είναι δημοσιογράφος – ιστορικός
