O επιφανειακός αναγνώστης των διεθνών ειδήσεων διαπιστώνει εύκολα ότι τελευταία η γαλλική κοινωνία ζει μονίμως ιστορικές στιγμές. Αυτή η αίσθηση της ιστορικότητας, δηλαδή ότι ο παρών χρόνος γράφεται στις σελίδες ενός μεγάλου βιβλίου, είναι κοινός τόπος. Τα νέα υποκείμενα των γεγονότων, όπως τα Κίτρινα Γιλέκα, αποπειράθηκαν να συγκροτήσουν τα ίδια μια αφήγηση γι’ αυτό που έζησαν και που έζησε όλη η κοινωνία.
Τελευταίο παράδειγμα η έκρηξη των προαστίων που ξεκίνησε από τη δολοφονία του 17χρονου Ναέλ Μ. στο προάστιο της Ναντέρ. Ολες οι ιστορικές αναλογίες είναι καλοδεχούμενες και οι ημερομηνίες πάρα πολλές. Διαβάζοντας ξανά ένα κείμενο του φιλοσόφου Ετιέν Μπαλιμπάρ για την εξέγερση του 2005 αποκαλύπτεται όλο το βάθος του φαινόμενου της «εξέγερσης των προαστίων», καθώς και τα ερωτήματα για την κοινωνική λειτουργία της απείθειας, τη φιγούρα του «εξεγερμένου» ή του «αλήτη» αλλά κυρίως για τη σχέση τους με την κοινωνική αδικία.
Αυτά τα ερωτήματα όμως πλέον δεν τίθενται. Η Γαλλία του 2023 καλείται να επιλέξει ανάμεσα στον βαθύ φόβο απέναντι στο κοινωνικό άγνωστο και την καταστροφή και σε έναν σοβαρά συγκροτημένο πρωτοφασιστικό λόγο που εκκολάφτηκε εντός ενός κράτους που αρνείται να αντιμετωπίσει το κοινωνικό του μοντέλο. Τα γεγονότα των προαστίων δεν είναι επανάληψη αλλά υπενθύμιση της συνθήκης του εκτοπισμένου πλάσματος.
Η επανάληψη θα υπάρξει μόνο και μόνο επειδή κάποιοι θεωρούν σήμερα ότι η φρίκη του μεσοπολέμου ήταν κάτι το οποίο απλώς έμεινε ατελές.
Ο Χρίστος Ανδριανόπουλος είναι διδάκτορας Ιστορίας στην Ανώτατη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών στο Παρίσι