Η μετατροπή της θεωρίας σε πράξη δεν είναι εύκολο πράγμα. Ακόμα πιο δύσκολο όμως, έλεγε στο μεσοπόλεμο ο βιεννέζος συγγραφέας Καρλ Κράους, είναι να μετατρέψεις την πράξη σε θεωρία, σε φράσεις με ουσία και νόημα – ιδίως μάλιστα όταν πρόκειται για κακή πράξη.
Σε αυτόν τον σκόπελο προσέκρουσε την περασμένη Κυριακή στο συνέδριο του γερμανικού σοσιαλδημοκρατικού κόμματος SPd στη Βόννη ο πρόεδρός του Μάρτιν Σουλτς. Όσο και να προσπάθησε δεν μπόρεσε να δικαιολογήσει την «κωλοτούμπα» του υπέρ του Gro-Ko, της επανέκδοσης του μεγάλου κυβερνητικού συνασπισμού με τους Χριστιανοδημοκράτες. Το αρχικό «όχι» του αμέσως μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου, που το μετέτρεψε προ διμήνου σε «ναι», δεν δικαιολογείται προφανώς με τίποτα.
Το ότι μια μικρή πλειοψηφία των συνέδρων (56%) τον ακολούθησε τελικά δεν οφείλεται στο ρητορικό του χάρισμα, που όπως φάνηκε είναι ανύπαρκτο, αλλά σε τρεις άλλους λόγους.
Πρώτον, στη δύναμη αδράνειας, που σπρώχνει από δεκαετίες αυτό το κόμμα προς τα δεξιά, δεύτερον, στην δικτατορία της αντρικής γερουσίας (δυο ντουζίνες ηλικιωμένοι έως υπερηλικιωμένοι άντρες σε ανώτατα κομματικά αξιώματα που κόβουν και ράβουν ανεξέλεγκτα στο κόμμα) και τρίτον, σε μια γυναίκα, τη γενική γραμματέα του SPD Αντρέα Νάλες, η οποία με έναν πύρινο λόγο της έπεισε πολλούς αναποφάσιστους συνέδρους να ταχθούν τελικά υπέρ του Gro-Ko – προς όφελος, όπως τόνισε, του μέσου ψηφοφόρου, που δεν ενδιαφέρεται για σοσιαλιστικά οράματα και προγράμματα, αλλά μόνο για μικρές, χρήσιμες αλλαγές στην καθημερινή ζωή του.
Τέτοιες μικρές αλλαγές θα επιφέρει σίγουρα πολλές ο νέος μεγάλος συνασπισμός, εφόσον ευοδωθούν τελικά οι διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό του που θα κρατήσουν, ως προβλέπεται, μέχρι τα τέλη Μαρτίου. Οι κατώτερες συντάξεις καθώς και οι συντάξεις για μητέρες θα αυξηθούν, οι εργοδότες θα πληρώσουν περισσότερα για το σύστημα υγειονομικής ασφάλισης, τα σχολικά κτίρια θα αναπαλαιωθούν. Το εύπορο γερμανικό κράτος, που πνίγεται κυριολεκτικά στο χρήμα (αποτέλεσμα των τεράστιων πλεονασμάτων του στο εμπορικό ισοζύγιο και της δραματικής μείωσης των επιτοκίων για τα χρέη του εις βάρος των άλλων χωρών της ευρωζώνης), είναι όσο ποτέ άλλοτε σε θέση να κάνει, χάρη και στην πίεση των Σοσιαλδημοκρατών, παροχές στις φτωχότερες κοινωνικές ομάδες.
Εκείνο που δεν θα επιφέρει είναι το σταμάτημα της κατρακύλας της Σοσιαλδημοκρατίας, η οποία, κάθε φορά που συνεργάζεται με τους Χριστιανοδημοκράτες της Άνγκελα Μέρκελ χάνει στις αμέσως μετά εκλογές 4,5 ή και περισσότερες ποσοστιαίες μονάδες. Αυτό δεν οφείλεται βέβαια σε κάποιον φυσικό νόμο, αλλά σε δυο πολύ πεζούς λόγους. Πρώτον, στους αναπόφευκτους συμβιβασμούς που πρέπει να κάνουν με έναν τόσο ανόμοιο εταίρο οι Σοσιαλδημοκράτες με αποτέλεσμα να χάνουν την αριστερή φυσιογνωμία τους. Και, δεύτερον, στο «σύστημα Μέρκελ», δηλαδή την ικανότητα της καγκελάριου να «κλέβει» τις καλύτερες ιδέες των εταίρων της και να τις «πουλάει» κατόπιν σαν δικές της.
Τα ίδια και χειρότερα περιμένουν έτσι τον «σοσιαλδημοκράτη ασθενή» σε περίπτωση νέου, τρίτου μεγάλου συνασπισμού. Κι αυτό, καταρχάς, επειδή το ειδικό βάρος του στην κυβέρνηση θα είναι πολύ μικρότερο από ότι στις προηγούμενες περιόδους λόγω της εκλογικής πανωλεθρίας του τον Σεπτέμβριο. Ύστερα, επειδή η Χριστιανοδημοκρατία έχει κινηθεί τα δυο τελευταία χρόνια σαφώς προς τα δεξιά, θα επιμένουν επομένως σε ανάλογη δεξιά κυβερνητική ατζέντα. Και, last but not least, επειδή ο πρόεδρός του θα φέρει το στίγμα του αιώνιου «φοβητσιάρη», που θα μπορούσε κάθε στιγμή να «σπάσει» πάλι υπό την πίεση των γεγονότων. Κι αυτό δεν το συγχωρούν οι ψηφοφόροι ούτε στον ίδιο, ούτε στο κόμμα του – οι δημοσκοπήσεις δείχνουν αδιάκοπη πτώση των ποσοστών τους. Όχι περίεργο έτσι, ότι η αριστερή αντιπολίτευση στο SPD μιλά για αυτοκτονική πολιτική, παρόμοια με εκείνη του ΠΑΣΟΚ και των γάλλων Σοσιαλδημοκρατών. «Αν πούμε „ναι“ στον Gro-Ko θα πάμε σαν τα πρόβατα στη σφαγή» είπε χαρακτηριστικά ένας εκπρόσωπός της.
Το ερώτημα είναι βέβαια, αν αυτή η αυτοχειρία θα πάρει «ιδανική» μορφή, αν θα συντελεσθεί δηλαδή ολοσχερώς. Τα εμπόδια γι αυτό είναι πάντως πολλά. Το σοβαρότερο: Η αναπάντεχη αναγέννηση της αριστερής αντιπολίτευσης με επικεφαλής τη νεολαία, που ήταν η έκπληξη του συνεδρίου και δήλωσε ότι θα συνεχίσει τη ζύμωση εναντίον του μεγάλου συνασπισμού. Ο στόχος της: Να πείσει την πλειοψηφία των 440.000 μελών του κόμματος να πει «όχι» («Non-Gro-Ko») στο εσωκομματικό δημοψήφισμα μετά το πέρας των διαπραγματεύσεων – εφόσον φυσικά αυτές ευοδωθούν. Πολλά παίζονται λοιπόν ακόμα, ο δρόμος προς την «Grokotopia» („Die Zeit“), την «ουτοπία του μεγάλου συνασπισμού», είναι στρωμένος με πολλές αβεβαιότητες.
Με μόνη ίσως βεβαιότητα, ότι σε περίπτωση της εγκαθίδρυσης της θα αποβεί σε «Grokodystopia», σε πολιτική καταστροφή για τους Σοσιαλδημοκράτες.