Οι ΗΠΑ δείχνουν τον δρόµο προς ένα ζοφερό µέλλον

Πού οδεύει η ιστορική εποχή της µετανεωτερικότητας και της µαζικής δηµοκρατίας, στον αστερισµό της οποίας βρισκόταν σε πλανητικό επίπεδο σχεδόν το µεγαλύτερο µέρος του 20ού αιώνα;

Εχω τη γνώµη ότι οδεύει σιγά αλλά σταθερά προς το τέλος της έχοντας χαράξει βαθιά κοινωνίες και άτοµα, νοοτροπίες και αντιλήψεις ζωής, τέχνη και πολιτισµό, φιλοσοφία και επιστήµη και κάθε άλλη στιγµή του κοινωνικού γίγνεσθαι µε τις αξίες της και τις απαξίες της.

Μαζί της παρασύρονται και τα κοσµοθεωρητικά και κοινωνικοπολιτικά ρεύµατα –συντηρητισµός, φιλελευθερισµός, σοσιαλισµός–, τα οποία µπορεί να γεννήθηκαν και κυριάρχησαν την εποχή της νεωτερικότητας αλλά παρέµειναν, παρότι υπολειµµατικά και φθίνοντα, στο επίκεντρο της µετανεωτερικής εποχής.

Τελικά οι ΗΠΑ δείχνουν τον δρόµο για τις µελλοντικές κοινωνικές εξελίξεις στις χώρες της ∆ύσης και, έστω µε κάποια υβριδική µορφή, στις υπόλοιπες χώρες του πλανήτη. Βρισκόµαστε αντιµέτωποι µε τα πρώτα αλλά σαφή δείγµατα του «νέου κόσµου» που ξεδιπλώνεται µπροστά µας.

Η εκλογή του Τραµπ δίνει, κατά την άποψή µου, σαφείς απαντήσεις στο ερώτηµα που έχει τεθεί στην αρχή αυτού του άρθρου.

∆εν αποτελεί καµία µεγάλη ανακάλυψη ότι οι ΗΠΑ αποτελούν τον προποµπό των εξελίξεων στον δυτικό κόσµο, δεδοµένης της ηγετικής θέσης που κατέχουν. Αλλά ακόµη περισσότερο επειδή δεν ηγούνται απλώς, αλλά και ηγεµονεύουν µε την γκραµσιανή έννοια του όρου! Με απλά λόγια, τα πολιτιστικά, καλλιτεχνικά και κοινωνικά ρεύµατα φτάνουν πια στον υπόλοιπο κόσµο από τις ΗΠΑ. Εκεί γεννιούνται, µεγαλώνουν και στη συνέχεια εξαπλώνονται, πρωταρχικά στην Ευρώπη και στη συνέχεια στον υπόλοιπο κόσµο.

Οµως οι εξελίξεις στην οικονοµία και την τεχνολογία µε το τεράστιο βάρος τους αποτελούν ίσως περισσότερο «αντικειµενικούς» οδηγούς των µελλοντικών εξελίξεων. Εντελώς σύντοµα υποστηρίζουµε ότι:

Ο καπιταλισµός ως οικονοµικό σύστηµα συνεχίζει να εξαπλώνεται στα µήκη και τα πλάτη του πλανήτη. Ανεξαρτήτως µορφής, ανάλογα µε το επίπεδο ανάπτυξης των διάφορων χωρών: χρηµατοπιστωτικός στις χώρες της ∆ύσης, βιοµηχανικός και νοµισµατικός στις χώρες της ανατολικής Ασίας, υβριδικός διάφορων µορφών στις υπόλοιπες χώρες. Χωρίς αντίπαλο! Οµως η ατµοµηχανή του ευρίσκεται στις ΗΠΑ, όπου µε την εκλογή Τραµπ λαµβάνει τη µορφή ενός υπερ-καπιταλισµού χωρίς ρυθµίσεις, χωρίς περιορισµούς, χωρίς κεντρική ρύθµιση της παραγωγής χρήµατος, µε προσπάθεια αναγνώρισης κεντρικού ρόλου των κρυπτονοµισµάτων, µε στοιχεία έντονου εθνικισµού (υπερακόντιση της ιδιαιτερότητας του αµερικανικού έθνους) και άµεση συνεργασία µε τις εταιρείες τεχνικής νοηµοσύνης µε στόχο να µην καταστεί δυνατή και να παρακαµφθεί η οποιαδήποτε παρέµβαση ηθικού ή πολιτικού χαρακτήρα προκειµένου να την ελέγξει ή να την περιορίσει.

Η χαµένη λαϊκή υποκειµενικότητα, την οποία η πλειοψηφία των Αµερικανών ψηφοφόρων των «πολιτειών της σκουριάς» (Rust Belt) θεωρεί ότι θα τους την προσφέρει ο έχων γνωστή ιστορία σχεδόν 80 ετών δισεκατοµµυριούχος του Μανχάταν, η κατάργηση του δηµόσιου χώρου και ο ευτελισµός του καθετί που απλώς αναφέρεται ως δηµόσιο συµπαρασύρει τον µέχρι σήµερα υπάρχοντα δικαιικό και πολιτικό πολιτισµό, ο οποίος παρά τις ελλείψεις και τα προβλήµατά του αποτελούσε ένα πρόχωµα στην κατακλυσµιαία επίθεση του αδηφάγου κεφαλαίου.
Συγχρόνως, ίσως το σηµαντικότερο, συνεισφέρουν τα µέγιστα στη µετάλλαξη του λαού σε κατακερµατισµένη κοινή γνώµη, στο πέρασµα από την εξέγερση των µαζών στον ατοµικό ναρκισσισµό, στη λατρεία του εφήµερου, στον ολοκληρωτισµό µιας ελευθερίας χωρίς ισότητα και χωρίς αδελφοσύνη. Τελικά στη δηµιουργία ενός κατακερµατισµένου ατόµου!