Η γυναικεία υπόσταση στις ταινίες του 007, το στιλ του ήρωα και των Bond girls.
Το 1965 ο Τζέιµς Μποντ, το απόλυτο πρότυπο ενός άντρα, ήταν ένας κανονικότατος βιαστής και φουλ του άσου στη σεξουαλική παρενόχληση. Μόνο που τότε δεν το ξέραµε γιατί ήταν άλλες οι ανοχές της κοινωνίας σε συµπεριφορές που σήµερα –ευτυχώς– θεωρούνται απαράδεκτες. Το 1965 ο ρόλος της γυναίκας ήταν να λέει όχι στο σεξ (το σύνδροµο του καλού κοριτσιού που ντρέπεται και αρνείται το σεξ) και ο ρόλος του άντρα ήταν να την καταφέρει. Το «όχι» της γυναίκας σήµαινε για τον άντρα «έλα, πρέπει να επιµείνεις λίγο ακόµη, δεν θα πέσω έτσι εύκολα».
«Όχι, όχι, όχι» έλεγε λοιπόν το 1965 η Μόλι Πίτερς στην ταινία «Επιχείρηση Κεραυνός», «ναι, ναι, ναι» της απαντούσε ο Σον Κόνερι ως ο απόλυτος Τζέιµς Μποντ και τη φιλούσε µε το ζόρι. Μερικές σκηνές πιο κάτω ο Μποντ της έλεγε ότι δεν θα αποκάλυπτε κάποιες πληροφορίες που θα της κόστιζαν τη δουλειά της. «Φυσικά η σιωπή µου θα έχει ανταλλάγµατα» συµπλήρωνε χαριτωµένα. «Ω όχι… δεν φαντάζοµαι να εννοείς…» απαντούσε εκείνη. «Φυσικά και ναι» έλεγε εκείνος και την έσπρωχνε προς τη σάουνα βγάζοντάς της τα ρούχα. Ηταν η εποχή που η κοινωνία πίστευε ότι αν ο σωστός άντρας έβαζε χέρι σε µια γυναίκα, µόνο καλό της έκανε, καθώς θα τη θεράπευε από οποιεσδήποτε λεσβιακές ή υστερικές τάσεις. Επίσης ήταν η εποχή που το «όχι» σήµαινε «ναι». Από τότε έχει κυλήσει αρκετό νερό στο αυλάκι. Σήµερα το «όχι» σηµαίνει «όχι» και οποιαδήποτε ερωτική δραστηριότητα χωρίς συναίνεση θεωρείται βιασµός.
Στη σειρά «I may destroy you» (2020), σε σενάριο, σκηνοθεσία και παραγωγή της Μικέιλα Κόελ, που έκανε πάταγο στην Ευρώπη και την Αµερική, το κεντρικό θέµα είναι ο βιασµός µεταξύ εραστών που ξεκινάνε µε συναινετικό σεξ. Σε κάποιο σηµείο η πρωταγωνίστρια βρίσκεται στο κρεβάτι µε έναν νεαρό συγγραφέα, όµορφο και ευγενικό. Αυτός βγάζει το προφυλακτικό χωρίς να της το πει. Οταν εκείνη το συνειδητοποιεί τον καταγγέλλει για βιασµό. «Νόµιζα ότι το κατάλαβες πως το έβγαλα» της λέει εκείνος µε το πιο αθώο ύφος. Μιλώντας µε µια άλλη κοπέλα η πρωταγωνίστρια καταλαβαίνει ότι ο τύπος ακολουθεί αυτή την τακτική συστηµατικά. Σε µια παρουσίαση που κάνει ο κοινός τους εκδοτικός οίκος η πρωταγωνίστρια δηλώνει µπροστά σε όλους ότι ο νεαρός συγγραφέας είναι βιαστής και στην ουσία τού καταστρέφει την καριέρα.
Στους σεναριογράφους της νέας ταινίας του 007 «No time to die» φιγουράρει και η Φίµπι Γουόλερ-Μπριτζ, η Αγγλίδα δηµιουργός και πρωταγωνίστρια της σειράς «Fleabag», η οποία επίσης έχει κάνει πάταγο. Στο «Fleabag» η Φίµπι εξερευνά µε µοναδικό τρόπο τη γυναικεία σεξουαλικότητα και επιθυµία, όχι όπως τις φαντάζονται οι άντρες αλλά όπως τις νιώθει αυτή. Είναι έξυπνη, έχει πλάκα, ατέλειωτο χιούµορ και εξίσου ατέλειωτη όρεξη για σεξ. Για αλλαγή η Φίµπι βλέπει τον εαυτό της ως υποκείµενο της επιθυµίας και όχι ως το γνωστό αντικείµενο του πόθου.
Φανταζόµαστε λοιπόν ότι η Φίµπι θα έχει βάλει το χεράκι της στο σενάριο και κυρίως στις ατάκες που λένε οι γυναικείοι χαρακτήρες στη νέα ταινία του Μποντ και θα τις έχει κάνει έξυπνες και τολµηρές, σαν τους χαρακτήρες που δηµιουργεί στις δικές της σειρές. Αλλά αν δεν δούµε την ταινία, δεν µπορούµε να το ξέρουµε.
Εκτός από τις ατάκες όµως µεγάλη σηµασία παίζουν και τα ρούχα τόσο στην εικόνα όσο και στο περιεχόµενο ενός χαρακτήρα. Τα ράσα κάνουν τον παπά. Το ενδυµατολογικό λουκ του Μποντ δεν έχει αλλάξει από το 1960 που πρωτοδηµιουργήθηκε ο ήρωας. Πάντα αψεγάδιαστα ντυµένος µε σκούρο γκρι κοστούµι και άσπρα πουκάµισα το πρωί, µαύρο κοστούµι και παπιγιόν το βράδυ. Οσες τούµπες και να φάει, όσα ακροβατικά και να κάνει, ο Μποντ παραµένει καλοβαλµένος. Ξεσκονίζει λίγο το κοστούµι του και είναι πάλι του… κουτιού.
Αντίθετα, οι γυναίκες του Μποντ παρουσιάζουν σηµαντικές ενδυµατολογικές αλλαγές από το 1960 έως σήµερα. Το 1960 όλες ήταν ντυµένες ως τα απόλυτα θηλυκά: σέξι φορέµατα και βραδινές τουαλέτες µε τη µισή πλάτη έξω. Πανέµορφες και έτοιµες να προσφερθούν στο κρεβάτι του Μποντ σαν έπαθλα για τα κατορθώµατά του. Σήµερα το στιλ των γυναικών του Μποντ έχει αποκτήσει γκάµα. Κάποιες εξακολουθούν να ντύνονται σαν τα απόλυτα θηλυκά ακόµη κι όταν οπλοφορούν, ενώ κάποιες άλλες έχουν αποκτήσει άλλη στιβαρότητα και όταν πυροβολούν πραγµατικά σε πείθουν ότι το κάνουν – προσέξτε στη φωτογραφίαπου ακολουθεί τη Λασάνα Λιντς να πυροβολεί µε τη σωστή στάση σώµατος και κυρίως τα σωστά ρούχα. Οταν κρατάς όπλο, λέει η κοινή λογική, δεν φοράς βραδινή τουαλέτα και κυρίως τακούνια.
Όταν κρατάς όπλο σκέφτεσαι ότι το όπλο είναι η τελευταία σου λύση. Πρώτα κοιτάς να αποφύγεις τη σύγκρουση, άρα πρώτα τρέχεις να φύγεις. Αν δεν µπορέσεις, τότε αναγκαστικά βγάζεις το όπλο. Αµα φοράς τακούνια όµως, το όπλο είναι η µόνη σου λύση, γιατί πώς στο καλό θα τρέξεις µε τα τακούνια; Το βλέπουµε συχνά σε ταινίες, παραµένει όµως µια αντρική φαντασίωση που δεν είναι καθόλου λειτουργική άµα θέλεις να βγεις ζωντανή. Το έχω απωθηµένο να κάνω µια σειρά µε µια αστυνοµικό/ντετέκτιβ/µυστική πράκτορα που να σέβεται τον εαυτό της και να πείθει όταν κρατάει όπλο.
Ας πούµε η Λασάνα Λιντς και η Λεά Σεϊντού στη φωτογραφία έχουν και οι δύο ανδρόγυνο στιλ.
Η Λασάνα µε σακάκι και κοντό µαλλί και η Λεά µε σεµνό µαύρο πουκάµισο. Αντίθετα η Ανα ντε Αρµας διατηρεί το παλιό στιλ των γυναικών του Μποντ για τις οποίες το όπλο είναι απλώς ένα αξεσουάρ της βραδινής τους τουαλέτας.
Η Ντε Αρµας φορά βραδινή τουαλέτα (χωρίς σουτιέν), τακούνια και κρατάει όπλο το οποίο µάλιστα χρησιµοποιεί. Οταν ο αντίπαλος την πυροβολεί, η Ανα κάνει µια απίστευτη ακροβατική κωλοτούµπα και µετά προσγειώνεται αθώα και απορηµένη στα πατώµατα.
Ό,τι και να συµβαίνει όµως στα αντρικά και γυναικεία πρότυπα των ταινιών του Μποντ, ας µην ξεχνάµε ότι κυρίως βλέπουµε τις ταινίες του για τα εντυπωσιακά πλάνα και τις σκηνές δράσης. ∆εν είναι τυχαίο ότι οι καλύτεροι σκηνοθέτες καλούνται να σκηνοθετήσουν τις ταινίες του µε γυρίσµατα στις πιο εντυπωσιακές τοποθεσίες και χώρους. Κι εµείς είµαστε έτοιµοι να τις απολαύσουµε.
Η Όλγα Μαλέα είναι σκηνοθέτρια.
