Σε περίπου 200 σχολεία στη Γερμανία ακόμα και σήμερα διδάσκονται αρχαία ελληνικά. Για τους καθηγητές τα αρχαία είναι μέσον πολιτικής αγωγής των παιδιών, για τους μαθητές απλά κουλ!
Να διαβάσουν, να μεταφράσουν και να εξηγήσουν τη σημασία του ποιέω καλούνται έντεκα 13χρονοι περίπου μαθητές στο γυμνάσιο Μπετόβεν της Βόννης. Τα παιδιά, καθισμένα το ένα δίπλα στο άλλο, και έχοντας τοποθετήσει τα θρανία τους σε σχήμα Π, φαίνονται συγκεντρωμένα και προσπαθούν με την ερασμική προφορά να διαβάσουν τις δύσκολες και άγνωστες για αυτά λέξεις. Και δεν είναι μόνο αυτό. Ο υπομονετικός καθηγητής τους Ντίτερ Μπράουν τους ρωτάει επίμονα για τις ιδέες του Σωκράτη και τους εξηγεί τη διδασκαλία του.
«Εξετάζει με στόχο να βρει την αλήθεια αλλά κανείς δεν μπορεί να ισχυρισθεί ότι κατέχει την απόλυτη αλήθεια. Κάθε άνθρωπος πρέπει να βρει την αλήθεια για τον εαυτό του..»
Είναι η πρώτη επαφή των παιδιών με τη γλώσσα εδώ και τέσσερις μήνες που ξεκίνησε η σχολική χρονιά στα γερμανικά σχολεία. Επέλεξαν τα αρχαία ελληνικά συνειδητά και μάλιστα τα προτίμησαν από τα γαλλικά. Στο γυμνάσιο Μπετόβεν της Βόννης, οι χίλιοι περίπου μαθητές είναι υποχρεωμένοι στην ηλικία των δώδεκα ετών να επιλέξουν μια τρίτη ξένη γλώσσα. Μέχρι τότε μαθαίνουν υποχρεωτικά αγγλικά και λατινικά και στην 8η, σύμφωνα με το γερμανικό σύστημα, μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα στα γαλλικά και τα αρχαία ελληνικά.
Είναι cool και η Ελλάδα ανακάλυψε τη δημοκρατία
Δεν είναι πολλά τα παιδιά που επιλέγουν τα αρχαία, περίπου είκοσι από τα 120 που έχουν δικαίωμα επιλογής, ωστόσο η Μελίσα, η Αγλαΐα, ο Κρίστιαν, η Κόζιμα, η Φελίτσιτας, ο Κόνραντ είναι κάποια από αυτά, και με πολλή ζωντάνια και προθυμία θέλησαν να εξηγήσουν στην Deutsche Welle τους λόγους που το έκαναν:
– Μια αρχαία γλώσσα είναι πολύ πιο ενδιαφέρουσα και είναι πολύ πιο συναρπαστικό να λες ότι έμαθα αρχαία ελληνικά από το να λες ότι έμαθα γαλλικά. Φαίνεσαι πιο έξυπνος, όταν λες πως μαθαίνεις αρχαία ελληνικά.
– Μαθαίνεις πολλά για τη ζωή. Μαθαίνεις από που προέρχονται τα γράμματα αλλά μαθαίνεις και πολλά για την ιστορία.
– Δεν χρειάζεται να ξέρεις να μιλάς, αλλά κάποια πράγματα είναι σημαντικό να τα γνωρίζεις. Οι Έλληνες νομίζω ήταν οι πρώτοι που ανακάλυψαν τη δημοκρατία.
– Πιστεύω ότι τα αρχαία ελληνικά είναι μέρος της σημερινής μας κουλτούρας ή για να το πω διαφορετικά η Ελλάδα είναι ο πρόγονος της σημερινής μας κουλτούρας, της δημοκρατίας. Είναι κάτι διαφορετικό.
– Εγώ μαθαίνω αρχαία ελληνικά γιατί μιλάει και ο πατέρας μου και το βρίσκω κουλ να μαθαίνεις από που προέρχονται τόσες λέξεις που χρησιμοποιούνται σε άλλες γλώσσες.
Δεν είναι μόνο η γλώσσα αλλά οι ιδέες που κυρίως συγκινούν
Ο Κόνραντ ήταν ο μοναδικός που κάποιος στην οικογένειά του είχε σχέση με τα αρχαία ελληνικά. Η διδασκαλία των αρχαίων βέβαια έχει μακρά παράδοση στη Γερμανία. Γνώρισε μεγάλη άνθιση κυρίως τον 18ο και 19ο αιώνα. Σήμερα διδάσκονται σε περίπου 200 σχολεία σε ολόκληρη τη χώρα. Τα περισσότερα βρίσκονται στη Βαυαρία και τη Βάδη-Βυρτεμβέργη ενώ ο αριθμός των μαθητών, σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία, ανέρχεται σε περισσότερους από 11.000 συνολικά. Ο αριθμός βέβαια φθίνει από τη δεκαετία του 1970 οπότε έγιναν μεγάλες μεταρρυθμίσεις και δόθηκε βαρύτητα σε άλλα μαθήματα όπως για παράδειγμα στα παιδαγωγικά ή την κοινωνιολογία.
Στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, όπου βρίσκεται και το γυμνάσιο Μπετόβεν στη Βόννη, περίπου 40 φιλόλογοι διδάσκουν αρχαία ελληνικά και κάθε χρόνο λίγο πριν τα Χριστούγεννα διοργανώνουν ένα τριήμερο συνέδριο, το οποίο αφορά θέματα διδασκαλίας αλλά και ουσίας των κειμένων. Φέτος για παράδειγμα ανάμεσα σε άλλα ασχολήθηκαν και με τον «παντοπόρο άπολι» στην Αντιγόνη του Σοφοκλή, «τον άνθρωπο που θέτει εαυτόν εκτός πολιτικής κοινωνίας».
Η αγάπη, η προθυμία και το ενδιαφέρον για το αντικείμενό τους είναι προφανής με όσους φιλολόγους ήρθαμε σε επαφή. «Δεν μαθαίνουμε μόνο τη γλώσσα. Πρέπει γρήγορα να γίνεται σαφές ποιός είναι ο στόχος. Δεν είναι η επικοινωνία αλλά ο τρόπος σκέψης, τα σπουδαία κείμενα και θέματα, στα οποία οι Έλληνες υπήρξαν οι μεγάλοι πρωτοπόροι στην Ευρώπη » λέει ο Ντίτερ Μπράουν.
Τα κείμενα του Πλάτωνα και του Ξενοφώντα καταφέρνουν λοιπόν ακόμα και σήμερα να κινούν την περιέργεια και το ενδιαφέρον όχι μόνο των φιλολόγων αλλά και μαθητών στη Γερμανία.
Πηγή: Deutsche Welle