Οι «φυλές» των μουσουλμάνων της Αθήνας

Οι «φυλές» των μουσουλμάνων της Αθήνας

Σε πάνω από 100 υπολογίζονται οι χώροι προσευχής και λατρείας των 500.000 περίπου μουσουλμάνων οι οποίοι ζουν και εργάζονται στην Αττική.

Πρόκειται για χώρους στους οποίους συγκεντρώνονται προκειμένου να εκτελέσουν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα και οι οποίοι είναι γνωστοί στην ΕΛΑΣ. Το Documento παρουσιάζει σήμερα την ανθρωπογεωγραφία των μουσουλμάνων της Αττικής, όπως επίσης και τι συμβαίνει με τους χώρους προσευχής που λειτουργούν στην Αττική από το 2003 μέχρι και σήμερα. Εκπρόσωποι των μουσουλμανικών κοινοτήτων μιλούν στο Documento για σειρά από ζητήματα, ενώ διαβεβαιώνουν ότι η Ελλάδα είναι ασφαλής χώρα.

Τον Οκτώβριο του 2001 οι ΗΠΑ ξεκίνησαν την επιχείρηση «Διαρκής Ελευθερία» κατά των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν. Ηταν μόλις μερικές εβδομάδες μετά την τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου στους δίδυμους πύργους στη Νέα Υόρκη. Της μέρας που, όπως λένε πολλοί, επρόκειτο να αλλάξει τον κόσμο. Τους επόμενους μήνες η Ελλάδα υποδέχτηκε χιλιάδες πρόσφυγες από το Αφγανιστάν οι οποίοι εγκατέλειψαν την πατρίδα τους. Ηταν το πρώτο κύμα μουσουλμάνων που έφτασε στη χώρα μας εξαιτίας της πολιτικής που χάρασσαν οι ΗΠΑ. Οχι όμως και το τελευταίο. Η εισβολή στο Ιράκ, δύο χρόνια μετά, είχε ως αποτέλεσμα να έρθουν χιλιάδες Ιρακινοί πρόσφυγες. Μαζί με αυτούς έφτασαν σταδιακά και χιλιάδες άλλοι μετανάστες από διάφορες χώρες, όπως για παράδειγμα το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές κ.λπ. Οι άνθρωποι αυτοί εγκαταστάθηκαν κυρίως στο κέντρο της Αθήνας, αλλά και σε άλλες περιοχές. Τα επόμενα χρόνια έστησαν εκεί τη ζωή τους. Δημιούργησαν οικογένειες, άνοιξαν καταστήματα, έστειλαν τα παιδιά τους στο σχολείο. Ο ακριβής αριθμός τους δεν μπορεί ούτε σήμερα να προσδιοριστεί με σιγουριά. Μέχρι και πριν από μια εξαετία οι ακροδεξιές κορόνες έκαναν λόγο ακόμη και για 1 εκατ. μουσουλμάνους στην Αττική. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ παλιότερα είχε αναφερθεί σε περίπου 750.000 μουσουλμάνους οι οποίοι φέρονταν να ζουν στην Αττική. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Μουσουλμανικής Ενωσης Ελλάδος, οι μουσουλμάνοι στην Αττική δεν ξεπερνούν πια τις 500.000 ανθρώπους. Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας και της οικονομικής κρίσης που μαστίζει την Ελλάδα, αρκετοί εγκατέλειψαν τη χώρα μας. Πρόκειται για Αιγύπτιους, Πακιστανούς, Αφγανούς, Σύρους, Αραβες, Λίβυους, Τυνήσιους, οι οποίοι συνθέτουν την ανθρωπογεωγραφία του μουσουλμανικού στοιχείου στην Αττική που παρουσιάζει σήμερα το Documento.

100 τζαμιά στην Αττική, μόνο τέσσερα έχουν αναγνωριστεί

Οι άνθρωποι αυτοί έχουν δημιουργήσει στην Αττική τους δικούς τους χώρους προσευχής και λατρείας, ανάλογα με την εθνικότητά τους και το δόγμα στο οποίο πιστεύουν, δηλαδή εάν είναι σιίτες ή σουνίτες. Οι χώροι αυτοί υπολογίζονται σε πάνω από 100. Από τη Σαλαμίνα, τον Πειραιά και το κέντρο της Αθήνας μέχρι το Παλαιό Ψυχικό και τον Μαραθώνα. Πρόκειται κυρίως για υπόγειους νοικιασμένους χώρους, κυρίως παλιές αποθήκες, όπου οι μουσουλμάνοι συγκεντρώνονται προκειμένου να τελέσουν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα κατά τη διάρκεια της ημέρας αλλά και των εορτών τους. Στη συντριπτική τους πλειονότητα λειτουργούν στη χώρα μας από το 2003.

Για παράδειγμα οι Αραβες μουσουλμάνοι (Αιγύπτιοι, Σύροι, Τυνήσιοι, Λίβυοι κ.ά.) διαθέτουν 25 τέτοιους χώρους λατρείας σε διάφορες περιοχές της Αττικής: στον Νέο Κόσμο, στο Μοσχάτο, στην Καλλιθέα, στο κέντρο της Αθήνας, το Παλαιό Ψυχικό κ.λπ. Οι Αφγανοί διαθέτουν χώρους προσευχής στο Περιστέρι και το κέντρο της Αθήνας, οι σουνίτες της πακιστανικής κοινότητας σε Περιστέρι, Αιγάλεω, Ρουφ, οι σουνίτες του Μπαγκλαντές στο κέντρο της Αθήνας. Σε ό,τι αφορά τους σιίτες, λειτουργούν πέντε τζαμιά. Το ένα βρίσκεται στον Πειραιά, τα δύο στο Περιστέρι και τα άλλα δύο στη Θήβα. Τη σιιτική κοινότητα συγκροτούν άνθρωποι διάφορων εθνικοτήτων, όπως για Πακιστανοί, Ιρανοί, Ιρακινοί, Σύροι, Αζέροι και άλλοι Αραβες. Ο αναγνωρισμένος αριθμός τους είναι περίπου 4.500 με 5.000. Πρόκειται για νόμιμους κατοίκους αλλά και πρόσφυγες, ενώ στον αριθμό αυτό θα πρέπει να προστεθούν και όσοι δεν διαθέτουν νόμιμα έγγραφα παραμονής στη χώρα μας.

Παρά το γεγονός ότι οι χώροι λατρείας και προσευχής είναι πάνω από 100, από την ελληνική πολιτεία και συγκεκριμένα από το υπουργείο Παιδείας έχουν αναγνωριστεί μόλις τέσσερις. Οι δύο εξ αυτών στο κέντρο της Αθήνας (Κυψέλη και Ομόνοια), ο ένας στη Θήβα και ένας ακόμη στη Δραπετσώνα. Ως προς τους υπολοίπους, αν και έχουν γίνει προσπάθειες αναγνώρισης, δεν το κατάφεραν εξαιτίας νομικών κωλυμάτων, γι’ αυτό και συχνά αποκαλούνται «παράνομα» ή «παράτυπα». Πάντως η λειτουργία τους είναι γνωστή στις αρχές.

«Τα τζαμιά τα οποία αναγνωρίστηκαν είναι τέσσερα» σημειώνει στο Documento ο εκπρόσωπος της κοινότητας σιιτών Ελλάδος Ασίρ Χαϊντέρ και συμπληρώνει: «Αυτά που δεν αναγνωρίστηκαν έχουν μπει σε διαδικασία αναγνώρισης. Το πρόβλημα ήταν ότι οι ιδιοκτήτες των ακινήτων δεν ήθελαν να βάλουν χρήματα για τη μεταβίβαση της άδειας χρήσης. Βάσει του νόμου, το κόστος της χρήσης είναι υποχρεωμένος να το καταβάλει ο ιδιοκτήτης».

Πριν από λίγους μήνες ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Νίκος Τόσκας ζήτησε την πλήρη καταγραφή και διερεύνηση των σημείων αυτών. Η αλήθεια είναι ότι μεταξύ των αρχών και των εκπροσώπων των διάφορων κοινοτήτων υπάρχουν συνεργασία και ενημέρωση. Σύμφωνα με πληροφορίες του Documento η ΕΛΑΣ ενημερώνεται με ακρίβεια για τις ώρες λειτουργίας των συγκεκριμένων χώρων, για τα άτομα που τα επισκέπτονται, την ακριβή τους διεύθυνση, το παρελθόν τους κ.λπ.

Ο Ναΐμ Ελγαντούρ είναι πρόεδρος της Μουσουλμανικής Ενωσης Ελλάδος. Αιγύπτιος στην καταγωγή, ζει και εργάζεται στη χώρα μας από το 1972 και έχει μιλήσει ουκ ολίγες φορές δημόσια για τα ζητήματα της μουσουλμανικής κοινότητας στη χώρα μας. Τον συναντήσαμε το βράδυ της Τετάρτης στην Ηλιούπολη μαζί με τη σύζυγό του. Οπως αναφέρει στο Documento: «Εμείς λειτουργούμε από το 1984 μέχρι και σήμερα. Η αστυνομία μας ξέρει. Γνωρίζει ποιος είναι υπεύθυνος, γνωρίζει τη διεύθυνση, τις ώρες λειτουργίας, τα πάντα. Ολοι οι χώροι προσευχής συνεργάζονται με την αστυνομία».

Ο ίδιος τάσσεται κατά του κλεισίματος των «παράτυπων» τζαμιών μετά την ανέγερση του τεμένους στον Βοτανικό που ανακοίνωσε ο κ. Τόσκας.

«Αυτό που έχω να πω είναι ότι οι μουσουλμάνοι κάνουν την προσευχή τους πέντε φορές την ημέρα. Είναι καλύτερα ο κ. υπουργός να τους αφήσει να την κάνουν κάτω από την επίβλεψη της αστυνομίας, παρά σε χώρους που δεν θα υπάρχουν τα μάτια της αστυνομίας».

«Καμία αντιπαλότητα σιιτών και σουνιτών»

Από τους μουσουλμάνους που ζουν στη χώρα μας η συντριπτική πλειονότητα είναι σουνίτες. Τα δύο διαφορετικά δόγματα κυριαρχούν στο Ισλάμ και μετρούν ήδη 1.400 χρόνια διχασμού. Ενα ερώτημα που τίθεται έχει να κάνει με τη λειτουργία του τζαμιού στον Ελαιώνα. Το τζαμί θα διαθέτει χωρητικότητα 350 ατόμων. Αντιλαμβάνεται κανείς ότι είναι σχεδόν απίθανο να επαρκεί ώστε να ικανοποιούνται οι θρησκευτικές ανάγκες των εκατοντάδων χιλιάδων μουσουλμάνων που ζουν και εργάζονται στη χώρα μας. Ο κ. Ελγαντούρ θεωρεί την ίδρυση του τζαμιού «συμβολικής σημασίας» για τον μουσουλμανικό πληθυσμό της Ελλάδος, ενώ υποστηρίζει πως δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα μεταξύ σιιτών και σουνιτών μουσουλμάνων και ούτε πρόκειται να δημιουργηθεί.

«Είναι συμβολικό για εμάς να υπάρχει επίσημος χώρος προσευχής από το ελληνικό κράτος» τονίζει στο Documento και σημειώνει: «Δεν υπάρχει καμία αντιπαλότητα με τους σιίτες και ούτε πρόκειται να δημιουργηθεί. Εχουμε διοργανώσει μαζί εκδηλώσεις. Σε ό,τι αφορά το τζαμί, μπορούμε να τα βρούμε για τις ώρες προσευχής».

Παρόμοια είναι και η άποψη του κ. Χαϊντέρ, ο οποίος σημειώνει πως «ποτέ δεν υπήρχε αντιπαλότητα. Ούτε καν το παραμικρό. Εχουν γίνει αμέτρητες φορές εκδηλώσεις από κοινού, ενώ στο ΔΣ του ισλαμικού τεμένους συμμετέχουν τόσο σουνίτες όσο και σιίτες».

Να σημειωθεί ότι η κατασκευή του τεμένους στον Ελαιώνα είναι ιστορία που εκκρεμεί εδώ και σχεδόν έντεκα χρόνια. Ηταν 2006 όταν αποφασίστηκε για πρώτη φορά από την τότε κυβέρνηση, με τον νόμο 3512, η χωροθέτηση του τεμένους στον Ελαιώνα. Για την κατασκευή υπήρξαν αντιδράσεις, ακόμη και προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο διαγωνισμός κηρύχτηκε άγονος τέσσερις φορές και τελικά κατακυρώθηκε την πέμπτη φορά, έπειτα από παρέμβαση της πολιτείας.

Το τέμενος ουσιαστικά θα τελεί υπό τον έλεγχο του ελληνικού κράτους. Ενδεικτικά, ο ιμάμης θα ορίζεται από την ελληνική πολιτεία, ενώ την πλειοψηφία στο ΔΣ του τεμένους θα έχει επίσης η ελληνική πολιτεία με τριετή θητεία.

«Ασφαλής η Ελλάδα, εγγύηση η ελληνική εξωτερική πολιτική»

Ενα ακόμη ζήτημα που τίθεται, το οποίο απασχολεί ολοένα και περισσότερο την κοινωνία, είναι κατά πόσο η Ελλάδα είναι ασφαλής χώρα. Η ανησυχία έχει μεγαλώσει μετά και τα συνεχιζόμενα τρομοκρατικά χτυπήματα σε διάφορες χώρες της Ευρώπης από μέλη του Ισλαμικού Κράτους. Οι εκπρόσωποι των μουσουλμανικών κοινοτήτων εμφανίζονται καθησυχαστικοί στο κομμάτι αυτό και διαβεβαιώνουν ότι η Ελλάδα είναι ασφαλής χώρα.

«Οι μουσουλμάνοι που ζουν στην Ελλάδα αγαπούν την Ελλάδα. Οι Ελληνες δεν είναι ρατσιστές. Με εξαίρεση την εγκληματική οργάνωση της Χρυσής Αυγής και κάποιους λίγους ακροδεξιούς, οι Ελληνες δεν έχουν κανένα πρόβλημα με τους μουσουλμάνους. Εμείς κλείνουμε εδώ 50 χρόνια. Τόσα χρόνια ποτέ δεν έγινε τίποτε. Τα ίδια έλεγαν και πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες τους 2004. Η σχέση που έχουν οι μουσουλμάνοι με την Ελλάδα είναι άλλη απ’ αυτήν με τις υπόλοιπες χώρες» υπογραμμίζει ο κ. Ελγαντούρ στο Documento.

Από την πλευρά του ο κ. Χαϊντέρ αναφέρει πως «εγγύηση ότι δεν θα υπάρξει κάποια τρομοκρατική ενέργεια στην Ελλάδα είναι η ίδια η εξωτερική πολιτική που ακολουθεί η Ελλάδα, η οποία από πολλές πλευρές είναι πολύ σωστή».

Σε κάθε περίπτωση οι αρμόδιες υπηρεσίες της ΕΛΑΣ βρίσκονται σε εγρήγορση και σε συνεργασία με αρχές άλλων χωρών προκειμένου να αποτραπεί οποιοδήποτε χτύπημα στη χώρα μας.

Documento Newsletter