Δεκάδες κιρκινέζια πετούν και ζευγαρώνουν στις φυσικές και τεχνητές φωλιές του ιστορικού κέντρου της πόλης.
Μεγάλος αριθμός κιρκινεζιών, που κάποιες φορές φτάνουν και τα τριάντα, πετούν γύρω από τον πυρήνα της αποικίας τους στο ιστορικό κέντρο της πόλης κυνηγώντας το ένα το άλλο στο πλαίσιο των ερωτικών παιχνιδιών…
Οπως λέει ο Documento ο Λάμπρος Λογοθέτης, ο άνθρωπος που παρατηρεί, καταγράφει και φωτογραφίζει τα τελευταία χρόνια εθελοντικά τη δραστηριότητα των σπάνιων πουλιών στην πόλη, κατά τη διάρκεια των ερώτων τους τα αρσενικά κιρκινέζια φέρνουν στο ζευγάρι τους τροφή ως κέρασμα που θα δοθεί έξω από τον χώρο της φωλιάς τους. Αν και οι θηλυκές είναι εξίσου ικανές στο κυνήγι, δέχονται την τροφή από το ταίρι τους, δηλώνοντας με αυτό τον τρόπο τη διάθεσή τους να προχωρήσει η διαδικασία του ζευγαρώματος αλλά και την αναγνώριση από μέρους τους των ικανοτήτων του αρσενικού στην ανεύρεση τροφής, κάτι που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ανατροφή των νεοσσών τους.
Δίπλα στον άνθρωπο
«Το συγκεκριμένο γεράκι φωλιάζει κοντά στους ανθρώπους, στις στέγες των σπιτιών τους. Για αιώνες άνθρωποι και κιρκινέζια συμβιώνουν στην ύπαιθρο αλλά και στα αστικά κέντρα βοηθώντας ο ένας τον άλλο. Πώς; Τα κιρκινέζια τρώνε έντομα και τρωκτικά που καταστρέφουν τις καλλιέργειες, ωφελώντας τις ανθρώπινες κοινωνίες, ενώ με τη σειρά τους οι άνθρωποι τα αφήνουν να φωλιάζουν στις στέγες των σπιτιών τους με ασφάλεια! Αυτά όσο υπήρχαν στέγες με κεραμίδια! Σήμερα ο μοντέρνος τρόπος δόμησης αποκλείει τα κιρκινέζια από τις στέγες των σπιτιών και δεν τους αφήνει πια χώρο. Σιγά σιγά οι φυσικές φωλιές χάνονται και τα κιρκινέζια μειώνονται διαρκώς. Ακριβώς εδώ στοχεύει η δράση μας στα Λεχαινά. Αντικαθιστούμε επιτυχώς τις φυσικές φωλιές, που χάνονται χρόνο με τον χρόνο, με τεχνητές» λέει στο Documento ο κ. Λογοθέτης.
Από την Αφρική στα Λεχαινά
Το κιρκινέζι (Falco naumanni) είναι ένα μικρόσωμο γεράκι που όπως λένε οι ειδικοί ξεχειμωνιάζει στην Αφρική και έρχεται στην Ελλάδα την άνοιξη για να φωλιάσει, να αναπαραχθεί και να μεγαλώσει τα μικρά του. Προστατεύεται από την οδηγία 79/409/ΕΕ για τα άγρια πουλιά και χαρακτηρίζεται «τρωτό» σύμφωνα με το Κόκκινο Βιβλίο για τα Ζώα της Ελλάδας. Τα πουλιά αυτά σχηματίζουν αποικίες που μπορεί να αποτελούνται ακόμη και από δεκάδες ζευγάρια.
Το συγκεκριμένο είδος των αρπακτικών φτιάχνει τις φωλιές του στις στέγες των παλιών σπιτιών, στα ανοίγματα και στις τρύπες πέτρινων τοίχων, κυρίως σε χωριά και πόλεις που βρίσκονται κοντά σε καλλιεργούμενες γεωργικές εκτάσεις. Η βασική τροφή τους είναι τα έντομα, κυρίως τα μεγάλα ορθόπτερα όπως ακρίδες ή γρύλοι, και τα μικρά τρωκτικά. Γι’ αυτό τον λόγο θεωρούνται ιδιαίτερα ωφέλιμα για τη γεωργία.
Τα κιρκινέζια στην Ελλάδα έχουν μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια και οι περιοχές στις οποίες εντοπίζονται είναι ο θεσσαλικός κάμπος, το Μεσολόγγι, το Γαλαξίδι, τα Ιωάννινα, η Λήμνος και τα Λεχαινά.
Από το 2015 έως και σήμερα ο Φορέας Διαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου – Στροφυλιάς και Κυπαρισσιακού Κόλπου (ΦΔΥΚΣ & ΚΚ) έχει αναλάβει την προστασία των πουλιών μέσα από την εφαρμογή προγραμμάτων τοποθέτησης τεχνητών φωλιών στα παλιά πέτρινα κτίρια και την παρατήρηση – φωτογράφιση από τον φωτογράφο Λάμπρο Λογοθέτη.
Το 2015 ο φορέας διαχείρισης τοποθέτησε πιλοτικά τέσσερις τεχνητές φωλιές στα δύο δημοτικά σχολεία των Λεχαινών με στόχο την περιβαλλοντική ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των μικρών μαθητών αλλά και της τοπικής κοινωνίας γενικότερα. Εκείνη τη χρονιά μετρήθηκαν περίπου δεκαπέντε πουλιά που δημιούργησαν έξι εφτά ζευγάρια και αντίστοιχες φωλιές. Τον Μάρτιο του 2016 τοποθετήθηκαν άλλες έντεκα τεχνητές φωλιές στο κέντρο των Λεχαινών, από τις οποίες οι εννιά κατοικήθηκαν αμέσως μόλις τα πουλιά έφτασαν από την Αφρική.
Επιπλέον, το 2016 κατοικήθηκε για πολλοστή φορά μια παλιότερη τεχνητή φωλιά του προγράμματος Life που είχε υλοποιηθεί την τριετία 2003-2006 και εντοπίστηκαν δεκατέσσερις φυσικές φωλιές στο κέντρο της πόλης. Στο σύνολο επιβεβαιώθηκαν 24 ενεργές φωλιές και μετρήθηκαν πάνω από 40 άτομα. Το 2017 τοποθετήθηκαν επιπλέον δεκαπέντε φωλιές σε οικίες και καταστήματα στο κέντρο των Λεχαινών και επιβεβαιώθηκαν 33 ενεργές φωλιές, ενώ πιθανότατα υπήρχαν επιπλέον τέσσερις ή πέντε φυσικές φωλιές. Για το 2018 τοποθετήθηκαν τον Μάρτιο δώδεκα τεχνητές φωλιές, αυξάνοντας τον συνολικό αριθμό των τεχνητών φωλιών στις 42. Από τις νέες φωλιές, οι μισές τουλάχιστον χρησιμοποιήθηκαν μέσα στην ίδια χρονιά για την αναπαραγωγή νεοσσών.
Ο φορέας διαχείρισης συνέχισε δυναμικά και φέτος τη δράση του, για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά, και τον περασμένο Μάρτιο τοποθέτησε επιπλέον δέκα φωλιές ευελπιστώντας για μια ακόμη χρονιά στην επιτυχία του προγράμματος, με εντυπωσιακά αποτελέσματα. Για την τοποθέτηση των φωλιών επιλέγονται κατά προτεραιότητα οι βορινές προσόψεις κτιρίων και οι φωλιές κρεμιούνται όσο το δυνατόν ψηλότερα, κοντά σε στέγες, με στόχο να προσεγγίσουν τις συνθήκες που επιλέγουν συνήθως τα κιρκινέζια για να φωλιάσουν.
Το πρόγραμμα παρακολούθησης και αύξησης του πληθυσμού του κιρκινεζιού στα Λεχαινά βασίζεται σε εθελοντικές δωρεές και τεχνική υποστήριξη από τον Δήμο Ανδραβίδας – Κυλλήνης και τη ΔΕΔΔΗΕ. Οι Λ. Λογοθέτης και Δ. Παπανδρόπουλος στήριξαν από την πρώτη χρονιά αυτήν τη δράση του φορέα και συνεχίζουν να τη στηρίζουν όλα αυτά τα χρόνια με την ευγενική χορηγία των τεχνητών φωλιών. Βέβαια η συγκεκριμένη δράση δεν θα είχε πραγματοποιηθεί χωρίς την υποστήριξη και την άδεια των κατοίκων των Λεχαινών, που δέχτηκαν με χαρά να τοποθετήσουν φωλιές στα σπίτια τους για να φιλοξενήσουν τα μεταναστευτικά κιρκινέζια.
