Μέχρι πρότινος τα επικοινωνιακά πανηγύρια του κυβερνητικού επιτελείου σκέπαζαν τα πάντα, τώρα μιλούν οι αριθμοί που καταδεικνύουν τις αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας
Ξαφνικά τα πανηγύρια κόπασαν. Ήρθε η πραγματικότητα να ρίξει βαριά χαστούκια στους πανηγυρτζήδες. Οι συνήθεις ύποπτοι Μητσοτάκης, Σταϊκούρας, Σκυλακάκης τηρούν πλέον σιγή ιχθύος. Ουδείς πανηγυρίζει για την πορεία της οικονομίας και για τη μεγέθυνση του ΑΕΠ που δήθεν κάνουν την Ελλάδα ατμομηχανή της Ευρώπης και προσδίδει πόντους στον ηγέτη, τον άνθρωπο που τα πετσωμένα ΜΜΕ θέλουν να εμφανίζουν ως τον Έλληνα κυβερνήτη της παγκόσμιας πρωτοπορίας.
Έχουν περάσει μόλις δύο εβδομάδες από την ομιλία του Κυριάκου
Μητσοτάκη στη Θεσσαλονίκη, την οποία χειροκροτούσαν όλοι πλην ενός. Ο ένας, ο συνοφρυωμένος Κώστας Καραμανλής, πρώην πρωθυπουργός και πρώην πρόεδρος της ΝΔ, έπραττε τα ίδια λίγο προτού η χώρα βουλιάξει. Πανηγύριζε τότε για τη δήθεν σταθερότητα της ελληνικής οικονομίας (εκεί γύρω στο 2007-08) και μετά παρέδωσε έντρομος την εξουσία αφού στην πενταετή διακυβέρνησή του είχε καταφέρει να δανειστεί 120 δισ. ευρώ, κυρίαρχο εκ των γεγονότων που οδήγησαν στην καταστροφή του 2010 και τη μνημονιακή εποχή.
Αρα ήξερε. Γνώριζε αυτό που γνωρίζουν όλοι όσοι ασχολούνται με την οικονομία και δεν παραμυθιάζονται από τις δηλώσεις και την αναπαραγωγή τους από δήθεν σοβαρές δημοσιογραφικές αναλύσεις. Ως συνέπεια της ανέμελης πολιτικής των απευθείας αναθέσεων και της μετακύλισης του πλούτου στους ολίγους, τους φίλους του Κυρ. Μητσοτάκη, κοινωνία και οικονομία βρίσκονται πάλι μπροστά στην καταστροφή.
Ας μην ξεχνάμε ότι και πάλι η κυβέρνηση δανείζεται αφειδώς. Με βάση τα τελευταία στοιχεία του Οργανισμού Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους (ΟΔΔΗΧ), ο Κυρ. Μητσοτάκης στην τριετία της διακυβέρνησής του έχει δανειστεί 37,64 δισ. ευρώ. Όταν παρέλαβε την εξουσία, τον Ιούλιο του 2019, το δημόσιο χρέος ανερχόταν σε 356,54 δισ. ευρώ. Πλέον τον Ιούνιο του 2022 το χρέος έχει ανέλθει σε 394,18 δισ. ευρώ. Από αυτό τον πακτωλό των 37 δισ. ευρώ που φαλκιδεύουν το μέλλον της οικονομίας και της κοινωνίας, τουλάχιστον τα 7,5 δισ. ευρώ (το 20% δηλαδή) διακινήθηκαν μέσω απευθείας αναθέσεων (όπως οι επιχειρήσεις… βουλκανιζατέρ που πουλούσαν ιατρικές μάσκες στο υπουργείο Δημοσίας Τάξεως!).
Γιατί όμως κόπηκαν τα πανηγύρια; Είναι η στυγερή πραγματικότητα που τα έκοψε μαχαίρι. Ναι μεν ουδείς ενδιαφέρεται να προσθέσει το «γιατί», αλλά οι εξελίξεις στο οικονομικό επίπεδο αναδεικνύουν τους πανηγυρτζήδες ως πολιτικούς απατεώνες.
Αρνητικά γεγονότα
Είναι δύο εξελίξεις μέσα στην εβδομάδα που οδήγησαν στην κυβερνητική μουγκαμάρα. Ο λόγος για την απόδοση του ελληνικού δεκαετούς ομολόγου και βέβαια για την άρνηση των οίκων αξιολόγησης να αναβαθμίσουν την επενδυτική βαθμίδα της Ελλάδας. Μπορεί να περνά στο ευρύ κοινό ως κάτι ασήμαντο, αλλά δείχνει επακριβώς ποια είναι η δυναμική της οικονομίας. Μια δυναμική που εκφράζεται ως ταχύτατη πορεία προς μια νέα καταστροφή.
Στη βαθμίδα «σκουπίδια»
Οταν ανακοινώθηκε η απένταξή μας από το καθεστώς της ενισχυμένης εποπτείας την 21η Αυγούστου, ο συνηθισμένος στους πανηγυρισμούς που διαψεύδονται στην πορεία Χρ. Σταϊκούρας δήλωνε έμπλεος έπαρσης: «Έρχεται πιο κοντά η επίτευξη και του τελευταίου μεγάλου στόχου, που είναι η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας». Ωστόσο ο επενδυτικός οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης DBRS που τον περασμένο Μάρτιο είχε κάνει την έκπληξη και είχε αναβαθμίσει την ελληνική οικονομία (και τότε κυβερνητικά πανηγύρια) άφησε αμετάβλητο το αξιόχρεο της Ελλάδας στη βαθμίδα BB (high). Πρόκειται για την κατηγορία «σκουπίδια». Ίδια κατάσταση και από τον άλλο οίκο αξιολόγησης, τη Moody’s, η οποία δεν προέβη σε αξιολόγηση. Άραγε πώς συνάδει αυτό με τον ενθουσιασμό για την πορεία του τουρισμού, που κατά τους Μητσοτάκη, Σταϊκούρα, Σκυλακάκη μετατρέπει σε ατμομηχανή της Ευρώπης την ακμάζουσα ελληνική οικονομία;
Ομόλογα στο διάστημα
Αυτό που είναι δεδομένο είναι ότι η πορεία των ομολόγων αποτελεί απόδειξη του βαθμού εμπιστοσύνης ή δυσπιστίας των αγορών στις δημοσιονομικές προοπτικές της χώρας και στη δυναμική της ελληνικής οικονομίας. Οσο αυξάνονται οι αποδόσεις τόσο μειώνεται η εμπιστοσύνη. Οταν όμως μιλάμε για επενδυτές αυτού του βεληνεκούς είναι σαφές ότι γνωρίζουν όλα τα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά μιας οικονομίας.
Δεν είναι μακριά η εποχή που ο Χρ. Σταϊκούρας πανηγύριζε για τις σχεδόν μηδενικές αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων. Ηταν η εποχή που υπήρχε η εγγύηση της ΕΚΤ μέσω του προγράμματος PEPP και οι επενδυτές γνώριζαν ότι δεν θα χάσουν τα χρήματά τους. Τότε η Ελλάδα είχε βγει στις αγορές και δανείστηκε με σχεδόν μηδενικό επιτόκιο 2,5 δισ. ευρώ με ένα πενταετές και ένα τριανταετές ομόλογο. Τώρα; Η απόδοση του ελληνικού δεκαετούς ομολόγου εκτοξεύτηκε μέσα στην εβδομάδα πάνω από το 4,53%. Για να καταλάβουμε, τα επίπεδα συναγερμού που έχει θέσει η ΕΚΤ για τα ελληνικά δεκαετή ομόλογα βρίσκονται στο 4,2%. Για το πού μας οδηγεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη αρκεί να πούμε ότι τον Σεπτέμβριο του 2009 οι αποδόσεις είχαν διαμορφωθεί στο 4,51%. Ήταν η περίοδος που ο Κ. Καραμανλής παρέδιδε την εξουσία στον Γιώργο Παπανδρέου, έντρομος για όσα είχε προκαλέσει στην οικονομία. Έκτοτε οι αποδόσεις του δεκαετούς έλαβαν την ανιούσα, φτάνοντας τον Ιούνιο του 2010 στο 10,55%. Το τι επακολούθησε το νιώσαμε όλοι στο πετσί μας. Μια άλλη κυβέρνηση της ΝΔ που τότε πανηγύριζε και είχε υπουργό τον Κυρ. Μητσοτάκη συνέβαλε τα μέγιστα στην καταστροφή. Τώρα ο ίδιος είναι πρωθυπουργός και μας οδηγεί πάλι στα βράχια.