Υστερα από αποκαλύψεις του Αμερικανού τραπεζίτη και «εσωτερικού» μάρτυρα Μπράντλεϊ Μπέρκενφελντ άρχισε έρευνα για τη λειτουργία της UBS στην Ελλάδα και τον ρόλο του επικεφαλής της Χρήστου Σκλαβούνη, φίλου και πολιτικού σύμβουλου του Κυριάκου Μητσοτάκη. Το «ελληνικό desk» της UBS περιλαμβάνει ανθρώπους που γνώριζαν την ελληνική πραγματικότητα. Πρώτος από όλους εμφανίζεται ο στενός φίλος του Κυρ. Μητσοτάκη Αγης Λεώπουλος.
Στις 22 Αυγούστου ο γενικός εισαγγελέας της Ελβετίας πρότεινε να καταδικαστεί σε φυλάκιση 40 μηνών ο ελληνικής καταγωγής τραπεζίτης της UBS και πρώην στέλεχος της Morgan Stanley. Ο εν λόγω τραπεζίτης κατηγορήθηκε για νομιμοποίηση του μαύρου χρήματος του Ακη Τσοχατζόπουλου. Τις αποκαλύψεις για τον ρόλο του είχε κάνει ο ξάδελφος του πρώην υπουργού Αμυνας Νίκος Ζήγρας και η ελβετική Δικαιοσύνη δεν έκανε τίποτε άλλο απ’ το να δικάσει τον τραπεζίτη που πιάστηκε στη φάκα. Η υπόθεση θα ήταν μια, κατά τη συνηθισμένη ρήση, μεμονωμένη περίπτωση, αν τα τελευταία χρόνια διάφορες αποκαλύψεις που αφορούν τη λίστα Μπόργιανς και τον ρόλο των ελβετικών τραπεζών στη διακίνηση του ελληνικού μαύρου χρήματος δεν γίνονταν πρώτο θέμα σε ολόκληρο τον κόσμο.
Στην Ελλάδα η Εισαγγελία Οικονομικού Εγκλήματος, μετά τις αποκαλύψεις του Αμερικανού τραπεζίτη και «εσωτερικού» μάρτυρα Μπράντλεϊ Μπέρκενφελντ, άρχισε έρευνα για τη λειτουργία της ελβετικής τράπεζας UBS στην Ελλάδα και τον ρόλο του επικεφαλής της στη χώρα έως το 2013. Πρόκειται για τον Χρήστο Σκλαβούνη, φίλο και πολιτικό σύμβουλο του νυν πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη (όταν ανέλαβε πρόεδρος της ΝΔ), στο σπίτι του οποίου έγιναν έρευνες και κατασχέθηκε πολύτιμο αποδεικτικό υλικό. Οταν το 2013 ο Σκλαβούνης αποχώρησε για να αναλάβει ενεργό ρόλο στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), ο τραπεζίτης που μεταπήδησε από τη Morgan Stanley στη UBS φαίνεται ότι ανέλαβε να καλύψει το κενό του στην Ελλάδα.
Η κατάθεση του μάρτυρα δεν εμπλέκει μόνο τον συνεργάτη του Μητσοτάκη, αλλά περιγράφει και τη UBS (στην οποία υπηρετούσε) ως την τράπεζα που «ασφάλιζε» το μαύρο χρήμα της ελληνικής ελίτ και εξασφάλιζε την ανωνυμία του κατόχου. Τον κύριο ρόλο σε αυτήν τη διαδικασία έπαιζε το «ελληνικό desk» της τράπεζας με ανθρώπους που γνώριζαν την ελληνική πραγματικότητα. Σε υψηλή θέση ευθύνης σε αυτό το τμήμα (ω τι σύμπτωση!) υπάρχει ένας ακόμη στενός συνεργάτης και πολύ καλός φίλος του Κυρ. Μητσοτάκη, ο οποίος σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιεύματα πρόκειται να αναλάβει θέση ευθύνης στη νέα πολιτική πραγματικότητα. Η έρευνα για την υπόθεση της UBS φαίνεται να είναι από αυτές που έχουν λιμνάσει στην εισαγγελία. Πρόκειται ίσως για μία ακόμη σύμπτωση.
Η ελληνική Δικαιοσύνη φαίνεται πως δύο φορές τουλάχιστον βρέθηκε μπροστά στο θησαυροφυλάκιο της UBS και το ένοχο γκισέ με τους Ελληνες πελάτες. Η πρώτη φορά ήταν όταν της παραδόθηκε από τους Γερμανούς η λεγόμενη λίστα Μπόργιανς που περιείχε στοιχεία για Ελληνες καταθέτες της τράπεζας και η δεύτερη όταν ο Μπέρκενφελντ με κατάθεσή του το 2016 περιέγραψε την τράπεζα ως διακινητή του μαύρου χρήματος και κατονόμασε τους πρωταγωνιστές. Και οι δύο «επαφές» έκαναν ξεκάθαρο στους εισαγγελείς πως η τράπεζα στην Ελλάδα παρανόμως… ψάρευε πελάτες που συνήθως ήθελαν να διακινήσουν μαύρο χρήμα. Ο μάρτυρας καταρρίπτει το επιχείρημα περί επιλογής της συγκεκριμένης τράπεζας από τους πελάτες για λόγους συμφέροντος και ξεκαθαρίζει ότι όλες οι τράπεζες προσφέρουν τις ίδιες εγγυήσεις. Το μόνο που προσφέρουν οι ελβετικές και η UBS στην οποία δούλευε είναι ανωνυμία και απόκρυψη της ύποπτης προέλευσης των χρημάτων λόγω του νομικού πλαισίου στην Ελβετία. Λέει συγκεκριμένα στην κατάθεσή του «για άλλη μια φορά το έγγραφο (σ.σ.: που κατέθεσε στους εισαγγελείς) αποδεικνύει την ενοχή της UBS ως προς τη διευκόλυνση πελατών να φοροδιαφεύγουν και να ξεπλένουν χρήμα».
Γραβάτες, γκαλά και πολυτελές έγκλημα
Η δομή και η λειτουργία της τράπεζας μοιάζει με αυτή των μυστικών υπηρεσιών. Ομάδες στελεχών και… ιπτάμενων τραπεζιτών που επισκέπτονταν την Ελλάδα συχνά εντόπιζαν τους υποψήφιους πελάτες, μάθαιναν λεπτομέρειες για τη ζωή τους, τους πλησίαζαν ύστερα από μεθοδευμένη τους παρουσία σε διάφορα γκαλά και εκδηλώσεις και μετά την εξασφάλιση της εικόνας αμοιβαίας εμπιστοσύνης και εχεμύθειας αναλάμβαναν να κινήσουν το χρήμα.
Καταθέτει ο Μπέρκενφελντ:
«Η τράπεζα διαμόρφωσε αυτό το έγγραφο ώστε να εμπεδώσει στους πελάτες της την αίσθηση της μυστικότητας και ότι είναι προστατευμένοι. Δεύτερον, χορηγούσε λογαριασμούς με αριθμούς και όχι με ονόματα, ώστε να παραμένει μυστικό το όνομα του πελάτη, καθώς και οι κωδικές ονομασίες. Τρίτον, πρόσφερε στους πελάτες ασφαλείς τραπεζικές θυρίδες σε διάφορες πόλεις της Ελβετίας, η προέλευση του περιεχομένου των οποίων δεν μπορούσε να ανιχνευθεί. Τέταρτον, η τράπεζα πρόσφερε την υπηρεσία σύστασης και διοίκησης καταπιστευμάτων. Πέμπτον, εάν ο πελάτης ήθελε να χρησιμοποιήσει το τμήμα της UBS για τα καταπιστεύματα είχε έναν κατάλογο εγκεκριμένο παροχών. Επρόκειτο για εξωτερικούς συνεργάτες όπως δικηγόροι και εταιρείες στην Ελβετία ή σε άλλες υπεράκτιας δικαιοδοσίας όπως η Mossack Fonseca. Ο λόγος για τον οποίο η τράπεζα το έκανε ήταν επειδή επέτρεπε μεγαλύτερη διαφοροποίηση, μεγαλύτερη μυστικότητα και διασφάλιζε τον πελάτη και τα περιουσιακά στοιχεία για γενεές».
Το γραφείο της Mossack Fonseca στο οποίο αναφέρεται ο Μπέρκενφελντ είναι το δικηγορικό γραφείο του Παναμά, γνωστό για τα Panama Papers, τα έγγραφα δηλαδή που αποκαλύπτουν χιλιάδες ευυπόληπτους καταθέτες με λογαριασμούς μέσω των οποίων συνήθως διακινήθηκε μαύρο χρήμα. Στα Panama Papers υπήρχε το όνομα του Σταύρου Παπασταύρου, πολιτικού συνεργάτη του Αντώνη Σαμαρά όταν ήταν πρωθυπουργός και επιχειρηματικού συνεργάτη της Μαρέβας Γκραμπόφσκι-Μητσοτάκη.
Οι φίλοι του Κυριάκου
Για την άγρα Ελλήνων πελατών η UBS είχε δημιουργήσει γραφείο στην Αθήνα με μεγάλη δραστηριότητα και καλυμμένη δράση, μια που υπήρχε νομικό κώλυμα στο να προσελκύει άμεσα καταθέτες. Ο Μπέρκενφελντ κατονομάζει τον Χρ. Σκλαβούνη ως το στέλεχος της UBS που είχε αναλάβει τη βρόμικη δουλειά στην Αθήνα. Καταθέτει στους εισαγγελείς: «Καθώς η Ελλάδα θεωρείται μια αναδυόμενη αγορά, το πρόσωπο που ήταν υπεύθυνος για την Ελλάδα ήταν ο Χρήστος Σκλαβούνης , υπεύθυνος για emerging countries… Ποτέ δε συνάντησα τον Σκλαβούνη συνεπώς δεν μπορώ να σχολιάσω περαιτέρω για κάτι που δεν γνωρίζω, ωστόσο θα έλεγα ότι η UBS είναι γνωστή για την πρακτική της να προσλαμβάνει πρώην πολιτικούς και να εργάζονται για την τράπεζα. Αλλες φορές τραπεζίτες της UBS έγιναν πολιτικοί… Στο έγγραφο CAG που σας έδωσα αναφέρεται ως ενεργό στέλεχος για τις περιγραφόμενες δραστηριότητες έτσι και στην Ελλάδα φαινόταν να ήταν συνδεδεμένος με τις δραστηριότητες της αντιπροσωπείας».
Ο Σκλαβούνης αποχώρησε από τη UBS το 2013 για να στελεχώσει το ΤΧΣ και αργότερα την πολιτική ομάδα του Κυρ. Μητσοτάκη. Οταν η εισαγγελία έκανε έρευνα στο σπίτι του ο Σκλαβούνης αποχώρησε διακριτικά από το πολιτικό προσκήνιο.
Ο Μπέρκενφελντ στην κατάθεσή του κατονομάζει τα άτομα της UBS που πρέπει να ερευνήσει η ελληνική Δικαιοσύνη. Ανάμεσά τους είναι ο Dean Soldatos, ο οποίος γνώριζε το ελληνικό τμήμα καθώς ήταν και ο επικεφαλής του ευρωπαϊκού τμήματος.
Την εποχή που ο Σκλαβούνης δραστηριοποιείται στη UBS, σύμφωνα με τα έγγραφα που έχουν κατασχεθεί στις έρευνες, υπεύθυνος του τμήματος TIGA (πρόκειται για τα αρχικά των Turkey, Israel, Greece, Africa) είναι ο επίσης ελληνικής καταγωγής Αγης Λεώπουλος. Χειρίζεται μάλιστα την κατηγορία UHNW. Πρόκειται για κατηγορία εύπορων πελατών στον τομέα του Private Banking, η περιουσία των οποίων ανέρχεται σε τουλάχιστον 30 εκατ. δολάρια. Είναι το ανώτατο τμήμα διαχείρισης ιδιωτικού πλούτου (wealth management segment). Σύμφωνα με το Capgemini’s World Wealth Report 2017 σε παγκόσμια κλίμακα τα πρόσωπα, η ιδιωτική περιουσία των οποίων ανέρχεται σε τουλάχιστον 30 εκατ. δολάρια, είναι περίπου 176.845. Το 2018 αποτελούσαν το 0,003% του παγκόσμιου πληθυσμού, κρατώντας το 13% του παγκόσμιου πλούτου.
Ο Αγ. Λεώπουλος φαίνεται να είναι ο τραπεζίτης πολύ μεγάλων εισοδημάτων στη UBS με αρμοδιότητα και την Ελλάδα. Ενδεχομένως να είναι ο πιο τίμιος τραπεζίτης σε μια τράπεζα που ελέγχεται σε όλο τον κόσμο (και στην Ελλάδα) για άτιμες πράξεις, αλλά είναι σίγουρα αυτός που έχει την ευθύνη των πολύ μεγάλων πελατών στην Ελλάδα.
Ο Αγ. Λεώπουλος, όπως και ο Σκλαβούνης, σχετίζεται με τον Κυρ. Μητσοτάκη. Μόνο που η σχέση του είναι πολύ πιο στενή από αυτή με τον Σκλαβούνη και δεν την κρύβει ο νυν πρωθυπουργός. Το ερώτημα είναι αν η Δικαιοσύνη θα προχωρήσει την έρευνα για τη UBS, το μαύρο χρήμα και εκ των πραγμάτων για τους φίλους τραπεζίτες του Μητσοτάκη την εποχή της πρωθυπουργίας του.
